Beleidsvoorstel: Verbetering van de Toegankelijkheid van Overheidsdiensten voor Jongeren (16-27 jaar) in Nederland Inleiding Dit beleidsvoorstel richt zich op het vergroten van de toegankelijkheid van overheidsdiensten voor jongeren in de leeftijd van 16 tot 27 jaar, met een focus op onderwijs. Door een geïntegreerde aanpak die digitale, fysieke en communicatieve toegankelijkheid verbetert, willen we de participatie, inclusie en gelijkheid versterken. Dit voorstel schetst concrete maatregelen, benodigde regelgeving, betrokken stakeholders, implementatiestappen, doelstellingen, financiering, bewustwordingsinitiatieven en de bijdrage aan een inclusievere samenleving. 1. Digitale Toegankelijkheid Maatregelen: - Ontwikkeling van gebruiksvriendelijke, responsive apps en websites die voldoen aan WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) 2.1. - Integratie van sociale media-platforms (Instagram, TikTok, WhatsApp) voor directe communicatie en informatievoorziening. - Implementatie van chatbots en AI-ondersteuning voor 24/7 hulp en vragenafhandeling. - Digitale portals met eenvoudige navigatie, persoonlijke dashboards en meertalige opties, inclusief voor laaggeletterden en jongeren met een beperking. - Periodieke gebruikerstests en feedbackrondes met jongeren om digitale diensten te optimaliseren. 2. Fysieke Toegankelijkheid Maatregelen: - Creëren van jeugdvriendelijke locaties waar jongeren gemakkelijk kunnen kennismaken met overheidsdiensten, zoals centrale bibliotheken, jongerencentra en scholen. - Aanpassing van fysieke infrastructuur (inclusieve gebouwen, toegankelijke ingangen, rustige ruimtes voor consultatie). - Mobiele servicepunten en pop-up informatiebussen op locaties met hoge jongerenbevolking. - Samenwerking met lokale gemeenten om bestaande voorzieningen te verbeteren en nieuwe jongerenlocaties te ontwikkelen. 3. Communicatieve Toegankelijkheid Maatregelen: - Gebruik van duidelijke, eenvoudige taal in alle communicatie-uitingen. - Visuele ondersteuning zoals pictogrammen, infographics en video’s. - Training van medewerkers in communicatie met jongeren, inclusief culturele sensitiviteit en inclusie. - Ontwikkeling van educatieve campagnes om jongeren bewust te maken van beschikbare diensten en hun rechten. 4. Wet- en Regelgeving - Actualisering van de Algemene wet gelijke behandeling en de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) om digitale en fysieke inclusie te borgen. - Implementatie van de Digital Government Act, inclusief standaarden voor digitale toegankelijkheid. - Bevorderen van participatie van jongeren bij de ontwikkeling en evaluatie van overheidsdiensten via consultaties en adviesraden. 5. Betrokken Stakeholders - Jeugdorganisaties (bijvoorbeeld JONG, NJR) - Onderwijsinstellingen (scholen, mbo-, hbo-, en wo-instellingen) - Gemeenten en lokale overheden - Overheidsdiensten (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van Onderwijs) - Technologiebedrijven en ontwikkelaars - Ouders en begeleiders 6. Implementatiestappen a. Inventarisatie en analyse van huidige situatie b. Formulering van concrete doelstellingen en KPI’s c. Co-creatie met jongeren en stakeholders d. Pilotprojecten in geselecteerde gemeenten en onderwijsinstellingen e. Uitrol en schaalvergroting f. Monitoring en evaluatie 7. Meetbare Doelstellingen - 80% van de overheidsdiensten digitaal toegankelijk volgens WCAG 2.1 niveau AA binnen 3 jaar. - 90% van de jongeren kent de beschikbare diensten en locaties, gemeten via jaarlijkse enquêtes. - Verhoging van het gebruik van digitale diensten door jongeren met 30% binnen 2 jaar. - 100 fysieke jongerenvriendelijke locaties gerealiseerd binnen 5 jaar. - Positieve feedback van minstens 85% van de jongeren over communicatie en dienstverlening. 8. Financieringsmechanismen - Rijksoverheid stelt subsidieprogramma’s beschikbaar voor digitale en fysieke toegankelijkheid. - Co-financiering door gemeenten en onderwijsinstellingen. - Publiek-private samenwerkingen met technologiebedrijven voor ontwikkeling van digitale tools. - Europese fondsen voor inclusie en digitale innovatie. 9. Bewustwordingsprogramma's - Campagnes via sociale media, radio en televisie om jongeren te informeren over beschikbare diensten. - Workshops en trainingen voor jongeren over gebruik van digitale en fysieke voorzieningen. - Betrekken van jongeren bij communicatie- en ontwerptrajecten. 10. Bijdrage aan een Inclusievere Samenleving Door de barrières voor jongeren weg te nemen, wordt hun participatie in onderwijs, arbeid en samenleving gestimuleerd. Meer inclusieve diensten versterken de maatschappelijke betrokkenheid en zorgen voor gelijke kansen, wat bijdraagt aan een rechtvaardiger en socialer Nederland. Conclusie Dit beleidsvoorstel biedt een uitgebreide en concrete aanpak om de toegankelijkheid van overheidsdiensten voor jongeren te verbeteren. Door samenwerking tussen overheid, jongeren en andere stakeholders, en door investeren in digitale, fysieke en communicatieve toegankelijkheid, wordt de participatie en inclusie van jongeren versterkt. Dit draagt bij aan een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt en actief kan meedoen.

Zeker, hier is een uitgebreid beleidsvoorstel voor het verbeteren van de toegankelijkheid van overheidsdiensten voor jongeren (16-27 jaar) in het onderwijs in Nederland. --- ### **Beleidsvoorstel: "Toegankelijke Overheid voor Jongeren" (TOJ)** **Doel:** Het structureel verbeteren van de toegankelijkheid van overheidsdiensten voor jongeren (16-27 jaar) in het Nederlandse onderwijs, met als doel drempels weg te nemen en participatie te vergroten. --- ### **1. Inleiding en Probleemanalyse** Jongeren tussen 16 en 27 jaar vormen een cruciale groep in onze samenleving, vaak in een overgangsfase naar volwassenheid, werk en verdere studie. Toch ervaren zij vaak barrières bij het vinden en gebruiken van overheidsdiensten, zoals studiefinanciering, zorg, woonruimte, en mentale ondersteuning. Deze barrières zijn: - **Digitaal:** Onoverzichtelijke websites, ingewikkelde applicaties en gebrek aan integratie met platforms die jongeren wel gebruiken. - **Fysiek:** Onbekende of onveilig aanvoelende locaties, met onpersoonlijke sfeer. - **Communicatief:** Ambtelijke taal, weinig visuele ondersteuning en onduidelijke procedures. Dit leidt tot kansenongelijkheid, uitval en een groeiend wantrouwen in de overheid. Dit voorstel beoogt deze problemen aan te pakken. --- ### **2. Concrete Maatregelen** #### **A. Digitale Toegankelijkheid** 1. **JongerenApp "OverheidNL":** Ontwikkel een centrale, gebruiksvriendelijke mobiele app waarin alle relevante overheidsdiensten (DUO, UWV, gemeentelijke diensten, jeugdzorg) geïntegreerd zijn. Functionaliteiten: - Persoonlijke dashboard met actuele aanvragen en deadlines. - Chatbot met AI-ondersteuning voor eenvoudige vragen, 24/7. - Push-notificaties voor belangrijke updates (bijv. "Je studiefinanciering wordt over 3 dagen overgemaakt"). - Eenvoudige, beveiligde inlog met DigiD. 2. **Social Media Integratie:** - Actieve aanwezigheid en dienstverlening op platforms zoals Instagram, TikTok en YouTube via het account "@RijksoverheidJong". - Informatie via korte video's (Reels/Shorts), infographics en Q&A-sessies met ambtenaren. - Mogelijkheid om via direct messages eenvoudige vragen te stellen (doorverwijzend naar de app of website voor complexe zaken). #### **B. Fysieke Toegankelijkheid** 1. **JongerenHubs in Gemeentehuizen en Onderwijsinstellingen:** - Inrichting van specifieke, laagdrempelige zones in minstens 50 gemeentehuizen en 25 MBO/HBO/WO-instellingen. - Inrichting met comfortabel meubilair, gratis wifi, studieruimtes en aanwezigheid van jeugdconsulenten. - Deze Hubs fungeren als fysiek loket voor vragen over studie, werk, geldzaken en welzijn. 2. **Mobiele Spreekuren:** Inloopspreekuren van jeugdconsulenten op middelbare scholen, MBO's en studentenverenigingen, vooral tijdens drukke periodes (bijv. vóór aanmelddeadlines). #### **C. Communicatieve Toegankelijkheid** 1. **Jip-en-Janneketaal als Standaard:** Verplicht gebruik van B1-taalniveau voor alle communicatie richting jongeren. Training voor ambtenaren in heldere communicatie. 2. **Visuele Ondersteuning:** - Gebruik van iconen, pictogrammen en stappenplannen in plaats van lange teksten. - Aanbieden van informatie in video-animaties die complexe procedures (bijv. het aanvragen van zorg) uitleggen. - Gebruik van een consistente, herkenbare huisstijl voor alle jongerencommunicatie. --- ### **3. Benodigde Wet- en Regelgeving** - **Wijziging van de Wet digitale overheid:** Opnemen van het recht op jeugdvriendelijke digitale dienstverlening en het verplichten van de B1-standaard voor specifieke doelgroepcommunicatie. - **Amendement op de Jeugdwet:** Verduidelijken van de rol van gemeenten in het fysiek toegankelijk maken van diensten via JongerenHubs. - **Convenanten met Onderwijsinstellingen:** Afspraken over het faciliteren van Mobiele Spreekuren en JongerenHubs op campussen. --- ### **4. Betrokken Stakeholders en Hun Rol** - **Rijksoverheid (Ministerie van BZK, OCW, VWS):** Regie, financiering, wetgeving en landelijke coördinatie. - **Gemeenten:** Uitvoering van fysieke maatregelen (JongerenHubs), inzet jeugdconsulenten. - **Onderwijsinstellingen (MBO-Raad, Vereniging Hogescholen, VSNU):** Faciliteren van Hubs en spreekuren op locatie, integreren in studentenondersteuning. - **Jongerenorganisaties (NJR, LAKS, JOB MBO, LSVb):** Advies, participatie in ontwerpfase, feedback op maatregelen, verspreiding. - **Jongeren Zelf (Centrale Jeugdpanel):** Structurele betrokkenheid via een representatief panel voor co-creatie en evaluatie. --- ### **5. Implementatiestappen (Meerjarenplan)** - **Jaar 1: Voorbereiding** - Oprichten projectorganisatie en jeugdpanel. - Ontwikkelen prototype JongerenApp en eerste sociale media-kanalen. - Trainen eerste groep ambtenaren in heldere communicatie. - Selecteren eerste 20 pilot-gemeenten en 10 onderwijsinstellingen. - **Jaar 2: Pilotfase** - Lanceren beta-versie van de JongerenApp in pilotgebieden. - Openen eerste 20 JongerenHubs. - Starten bewustwordingscampagne. - Eerste evaluatie en bijsturing. - **Jaar 3: Landelijke Uitrol** - Landelijk lanceren van de definitieve app. - Uitbreiden naar totaal van 50 Hubs en 25 onderwijsinstellingen. - Verplichten B1-taalniveau voor alle nieuwe communicatie. - **Jaar 4 en verder: Borging en Verbetering** - Continue monitoring en verbetering op basis van feedback. - Uitbreiden functionaliteiten app en sociale media-aanwezigheid. --- ### **6. Meetbare Doelstellingen (KPI's)** - **Gebruik:** 70% van de doelgroep (16-27) is binnen 3 jaar bekend met de JongerenApp; 50% gebruikt hem minstens maandelijks. - **Te-vredenheid:** Minimaal 80% van de gebruikende jongeren geeft aan dat diensten begrijpelijker en toegankelijker zijn geworden (gemeten via NPS). - **Bereik:** Social media-kanalen bereiken minimaal 60% van de doelgroep wekelijks. - **Fysiek bereik:** 90% van de jongeren woont binnen 30 minuten reizen van een JongerenHub of mobiel spreekuur. - **Tegengaan uitval:** 15% afname in het aantal gemelde gevallen waar jongeren door complexiteit afzien van een aanvraag of voorziening. --- ### **7. Financieringsmechanismen** - **Rijksbudget:** Structurele middelen vanuit de betrokken ministeries (BZK, OCW, VWS) voor landelijke componenten (app-ontwikkeling, campagnes). - **Gemeentefonds:** Een specifiek decentralisatie-uitkering voor gemeenten voor de inrichting en exploitatie van JongerenHubs. - **Samenwerkingen:** Publiek-private samenwerkingen voor technologische ontwikkeling (bijv. met Nederlandse tech-bedrijven). - **EFRO/EU-fondsen:** Aanspraak maken op Europese fondsen voor jeugdwerkgelegenheid en digitale inclusie. --- ### **8. Bewustwordingsprogramma's** - **Campagne "De Overheid, Zo Regelt Je Het":** Een multimediacampagne (TV, online, sociale media, posters op scholen) met herkenbare influencers en rolmodellen. - **Scholenprogramma:** Gastlessen en voorlichtingsmateriaal voor het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs over het vinden en gebruiken van overheidsdiensten. - **Ambassadeursnetwerk:** Een netwerk van jonge ambassadeurs (vanuit jongerenorganisaties) die peer-to-peer voorlichting geven. --- ### **9. Bijdrage aan een Inclusievere Samenleving** Dit beleid draagt direct bij aan een inclusievere samenleving voor jongeren in Nederland door: - **Gelijke Kansen:** Het verkleint de kloof tussen jongeren met verschillende sociaaleconomische en culturele achtergronden. Iedereen krijgt dezelfde toegankelijke informatie. - **Empowerment:** Jongeren voelen zich serieus genomen, gehoord en beter in staat om hun leven zelfstandig te sturen. - **Vertrouwen:** Door laagdrempelige, duidelijke en menselijke interactie groeit het vertrouwen in de overheid als betrouwbare partner. - **Participatie:** Minder drempels leiden tot hogere participatie in onderwijs, arbeidsmarkt en maatschappij, waardoor jongeren volwaardig kunnen meedoen. --- ### **10. Conclusie** Het "Toegankelijke Overheid voor Jongeren"-beleid is een noodzakelijke, integrale aanpak om de dienstverlening van de overheid toekomstbestendig en jongerenproof te maken. Door in te zetten op digitale, fysieke en communicatieve toegankelijkheid, met een duidelijke rol voor jongeren zelf, creëren we een overheid die niet alleen vóór, maar mét jongeren werkt. Dit leidt tot meer tevreden, zelfredzame jongeren en een sterkere, inclusievere samenleving voor iedereen.