Beleidsvoorstel: Verbetering van Digitale Geletterdheid in het Onderwijs in Nederland Inleiding Digitale geletterdheid is essentieel voor actieve deelname aan de samenleving, de arbeidsmarkt en het onderwijs. Het bevorderen hiervan vereist een integraal, inclusief en gestructureerd beleid dat alle bevolkingsgroepen bereikt. Dit voorstel biedt concrete maatregelen, programma’s, betrokken stakeholders, implementatiestappen, doelstellingen, financiering, monitoring en evaluatie om digitale vaardigheden breed te versterken en digitale ongelijkheid te verminderen. I. Doelstellingen 1. Verhogen van digitale vaardigheden onder alle leerlingen en studenten. 2. Verbeteren van digitale inclusie voor kwetsbare en achtergestelde groepen. 3. Integreren van digitale geletterdheid in het curriculum op alle onderwijsniveaus. 4. Creëren van een duurzame en toegankelijke digitale leeromgeving. 5. Verminderen van digitale ongelijkheid en bevorderen van een digitaal inclusieve samenleving. II. Concrete maatregelen per bevolkingsgroep A. Basisschoolleerlingen - Integratie van digitale vaardigheden in het curriculum (bijvoorbeeld coding, veilig internetgebruik). - Digitale vaardigheidstrainingen voor leerkrachten. - Gebruik van educatieve digitale tools en educatieve games. B. Middelbare scholieren en mbo-studenten - Verplichte modules digitale geletterdheid en mediawijsheid. - Projecten en werkplaatsen gericht op digitale innovatie en ondernemerschap. - Faciliteren van digitale praktijkplekken en stages. C. Studenten en volwassenen - Leerroutes voor digitale basisvaardigheden (digitaal solliciteren, online administratie). - Bijeenkomsten en cursussen voor digitale inclusie, gericht op ouderen en laaggeletterden. - Samenwerking met maatschappelijke organisaties voor laagdrempelige digitale ondersteuning. D. Kwetsbare en achtergestelde groepen - Mobiele en lokale digitale hulpcentra en bibliotheken. - Gratis of betaalbare toegang tot digitale apparaten en internet. - Persoonlijke begeleiding en coaching in digitale vaardigheden. III. Educatieve programma’s en middelen - Ontwikkelen van een landelijk digitaal onderwijsplatform met lesmateriaal en oefenmodules. - Samenwerking met private en maatschappelijke partners voor innovatieve digitale educatie. - Trainingen voor docenten en begeleiders in digitale didactiek. - Ouderbetrokkenheid stimuleren via voorlichtings- en educatieve sessies. IV. Betrokken stakeholders - Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap - Scholen en onderwijsinstellingen - Leerkrachten en onderwijsprofessionals - Gemeenten en maatschappelijke organisaties - Technologiebedrijven en maatschappelijke partners - Ouders en leerlingen zelf V. Implementatiestappen 1. Analyse en behoeftepeiling onder scholen en doelgroepen. 2. Ontwikkeling en pilot van digitale programma’s en lesmateriaal. 3. Training en professionalisering van docenten en begeleiders. 4. Brede uitrol en integratie in het onderwijs. 5. Opzetten van digitale inclusiecentra en hulpstructuren. 6. Continue evaluatie en bijsturing op basis van feedback en resultaten. VI. Meetbare doelstellingen en KPI’s - 90% van de basisscholen integreert digitale vaardigheden in het lesprogramma binnen 3 jaar. - 80% van de middelbare scholen biedt verplichte digitale modules aan. - Verhoogde digitale vaardigheidsscores bij leerlingen en studenten volgens nationale peilingen. - Aantal digitale inclusiecentra verdubbelen binnen 2 jaar. - Vermindering van digitale ongelijkheid met 20% volgens indicatoren zoals internettoegang en apparaatbezit. VII. Financieringsmechanismen - Rijksoverheid: Extra budget voor onderwijsinnovatie en digitale inclusie. - Europese fondsen (bijvoorbeeld ESF en EFRO) voor digitale vaardigheden en inclusieprojecten. - Publiek-private partnerschappen met technologiebedrijven en maatschappelijke organisaties. - Subsidies en grants voor scholen en lokale initiatieven. VIII. Monitoring en evaluatie - Jaarlijkse rapportages over voortgang en KPI’s. - Onderzoek en peilingen onder leerlingen, ouders en docenten. - Feedbackloops via scholen, gemeenten en betrokken organisaties. - Bijsturing op basis van evaluaties en nieuwe technologische ontwikkelingen. IX. Bijdrage aan een digitaal inclusieve samenleving Door gelijke toegang tot digitale vaardigheden en middelen te garanderen, wordt digitale ongelijkheid verminderd. Het beleid bevordert participatie, werkgelegenheid en sociale cohesie, en voorkomt dat kwetsbare groepen achterblijven. Hierdoor ontstaat een samenleving waarin iedereen volwaardig kan deelnemen aan de digitale samenleving en economie. Conclusie Dit beleidsvoorstel streeft naar een integrale aanpak die digitale geletterdheid voor alle Nederlanders versterkt. Door gerichte maatregelen, samenwerkingsverbanden en duurzame implementatie wordt een inclusieve, veerkrachtige digitale samenleving gerealiseerd, waarin niemand wordt achtergelaten.

Zeker, hier is een uitgebreid beleidsvoorstel voor het verbeteren van de digitale geletterdheid in het Nederlandse onderwijs. --- ### **Beleidsvoorstel: Nationaal Actieplan Digitale Geletterdheid voor een Inclusief Nederland** #### **1. Inleiding en Probleemstelling** Digitale geletterdheid is een essentiële vaardigheid in de hedendaagse samenleving. Desondanks bestaat er in Nederland een aanzienlijke digitale ongelijkheid, waarbij bepaalde groepen (zoals laaggeletterden, ouderen, mensen met een migratieachtergrond en inwoners van krimpregio's) minder toegang hebben tot digitale middelen en vaardigheden. Dit beleidsvoorstel beoogt een structurele integratie van digitale geletterdheid in het onderwijs, van basisschool tot volwasseneneducatie, om zo een digitaal inclusieve samenleving te bevorderen. #### **2. Visie en Doelstellingen** **Visie:** Nederland is in 2030 een koploper in digitale geletterdheid, waar elke inwoner de vaardigheden heeft om veilig, kritisch en zelfredzaam deel te nemen aan de digitale samenleving. **Meetbare doelstellingen (te behalen in 2030):** - 95% van de leerlingen verlaat het primair onderwijs met een basisdiploma digitale geletterdheid. - 90% van de Nederlanders van 16 jaar en ouder beschikt over minimaal basisniveau digitale vaardigheden (volgens het Digitaal Vaardigheden Framework). - Vermindering van de digitale kloof tussen hoog- en laagopgeleiden met 50%. - 100% van de bibliotheken en community centers biedt gratis digitale ondersteuning. #### **3. Concrete Maatregelen per Doelgroep** **A. Leerlingen in het Primair en Voortgezet Onderwijs:** - **Integratie in curriculum:** Digitale geletterdheid wordt een verplicht vak, onderverdeeld in: computational thinking, ict-basisvaardigheden, mediawijsheid en informatievaardigheden. - **Leerlijnen en lesmateriaal:** Ontwikkeling van landelijke, doorlopende leerlijnen (in samenwerking met SLO) en open-source lesmateriaal. - **Docentscholing:** Verplichte bijscholing voor alle leraren via een "DigiLeerkracht"-certificeringsprogramma. **B. MBO, HBO en WO Studenten:** - **Verdiepende modules:** Aanbod van verplichte modules over digitale ethiek, privacy en AI. - **Praktijkgericht leren:** Samenwerking met bedrijven voor stages en projecten over digitale innovatie. **C. Volwassenen en Kwetsbare Groepen:** - **DigiHulp-punten:** Oprichten van laagdrempelige ondersteuningspunten in bibliotheken en gemeentelijke instanties. - **Maatschappelijke stage:** Studenten uit het MBO en HBO bieden digitale hulp aan ouderen en laaggeletterden. - **Taalcursussen integreren:** Inburgeringstrajecten en taalcursussen includeren digitale vaardigheidstraining. **D. Ouderen:** - **Senioren DigiCafés:** Wekelijkse bijeenkomsten in wijkcentra, begeleid door vrijwilligers. - **Thuisondersteuning:** Gemeentelijke diensten voor digitale hulp aan huis voor minder mobiele ouderen. #### **4. Educatieve Programma's en Middelen** - **Landelijk Digitaal Platform:** Een online portaal (bijv. "DigiVaardigNL") met gratis cursussen, toolkits en zelftests voor alle leeftijden. - **Gamification:** Ontwikkeling van educatieve games voor kinderen (bijv. "HackShield" voor cybersecurity). - **Practice Enterprises:** Virtuele bedrijfsomgevingen in het MBO waar studenten digitale processen oefenen. #### **5. Betrokken Stakeholders** - **Overheid:** Ministeries van OCW, BZK en SZW voor financiering, wetgeving en coördinatie. - **Onderwijs:** Scholen, leraren, Schoolleiders, VO-raad, MBO Raad, Vereniging Hogescholen. - **Maatschappelijk middenveld:** Openbare Bibliotheken, NLdigital, Digital Trust Center. - **Bedrijfsleven:** Techbedrijven (bijv. Microsoft, Google) voor expertise, stages en financiering. - **Ouders en Gemeenten:** Ouderverenigingen en gemeenten voor lokale implementatie. #### **6. Implementatiestappen (Tijdlijn)** **Fase 1: Voorbereiding (2025)** - Opstellen landelijk curriculum digitale geletterdheid. - Trainen van 500 "DigiCoaches" voor train-de-trainer programma's. - Lanceren van het DigiVaardigNL-platform. **Fase 2: Uitrol (2026-2028)** - Verplicht stellen van digitale geletterdheid in primair en voortgezet onderwijs. - Uitrollen van DigiHulp-punten in alle 355 gemeenten. - Starten van publiekscampagnes "Nederland Digitaal". **Fase 3: Consolidatie (2029-2030)** - Monitoren en bijsturen op basis van evaluaties. - Uitbreiden naar verdiepende vaardigheden (AI, data-analyse). #### **7. Financieringsmechanismen** - **Rijksbudget:** Structurele investering van €200 miljoen per jaar (via het Nationaal Groeifonds). - **Gemeentelijke bijdragen:** Decentrale uitkeringen voor lokale projecten. - **Publiek-private samenwerking:** Sponsoring door techbedrijven (in natura of geld). - **Europese fondsen:** Gebruik van het Digital Europe Programme. #### **8. Monitoring en Evaluatie** - **KPI's:** Meten via: - Gestandaardiseerde toetsen in het onderwijs. - Periodieke peilingen (CBS) onder volwassenen. - Gebruikersstatistieken van DigiVaardigNL. - **Onafhankelijke evaluatie:** Jaarlijks rapport door het Planbureau voor de Leefomgeving. - **Feedbackmechanismen:** Klankbordgroepen met stakeholders en eindgebruikers. #### **9. Bijdrage aan Digitale Inclusie en Vermindering Ongelijkheid** - **Toegankelijkheid:** Gratis aanbod voor iedereen, offline alternatieven voor digitaal kwetsbaren. - **Maatschappelijke participatie:** Betere kansen op de arbeidsmarkt en zelfredzaamheid in zorg, bankzaken en overheidscommunicatie. - **Sociale cohesie:** Vermindering van eenzaamheid onder ouderen door verbeterde digitale connectie. #### **10. Conclusie** Dit actieplan biedt een holistische aanpak om digitale geletterdheid in Nederland naar een hoger niveau te tillen. Door in te zetten op onderwijs, toegankelijkheid en samenwerking tussen alle partijen, werken we toe naar een samenleving waarin iedereen volwaardig kan deelnemen aan de digitale wereld. ---