Groningen, gelegen in het noorden van Nederland, is een regio met een diverse energievoorziening en een sterke focus op duurzaamheid. De regio maakt gebruik van verschillende energiebronnen, waaronder aardgas, windenergie, en biomassa. Hoewel aardgas historisch de belangrijkste energiebron was, vermindert de afhankelijkheid hiervan door de energietransitie en de sluiting van gasvelden. Windenergie speelt een groeiende rol, met meerdere windmolenparken op land en mogelijke projecten op zee. Daarnaast wordt er ingezet op biomassa en zonne-energie, hoewel deze nog in ontwikkeling zijn. Het energieverbruik in Groningen wordt bepaald door zowel huishoudens, industrie en het verkeer. De regio kampt met de uitdaging om de energievraag te verduurzamen en de CO₂-uitstoot te verlagen, terwijl de economische afhankelijkheid van gaswinning een omslag ondergaat. Innovatief duurzaam energieproject: **"Groningen Wind & Water Hub"** **Projectbeschrijving:** Een geïntegreerd energieplatform dat windenergie combineert met waterkracht en innovatieve opslagtechnologieën. Dit project omvat de realisatie van een windmolenpark op land, aangevuld met een lokale waterkrachtinstallatie in de regio, bijvoorbeeld hydro-elektrische systemen in de afwateringskanalen of sluizen. Daarnaast worden batterij- en waterstofopslagfaciliteiten ontwikkeld om de energieproductie te balanceren en opslag te optimaliseren. **Waarom dit project?** - **Hernieuwbare bronnen:** Windenergie en waterkracht zijn lokaal beschikbare en duurzame bronnen. - **Kosten:** Investeringen worden gecompenseerd door lage operationele kosten en de mogelijkheid tot energieopslag en -distributie. - **Haalbaarheid:** De regio beschikt over geschikte locaties voor windmolens en waterkrachtinstallaties. - **Sociale impact:** Creëert lokale banen, versterkt energie-onafhankelijkheid, en vermindert CO₂-uitstoot. **Aanbevelingen voor implementatie:** 1. **Stakeholderbetrokkenheid:** Betrek lokale gemeenschappen, gemeenten, en bedrijven vanaf het begin. 2. **Samenwerking met kennisinstellingen:** Werk samen met de Rijksuniversiteit Groningen en innovatieve technologiebedrijven. 3. **Financiering:** Zoek subsidies en groene leningen, en stimuleer publiek-private partnerschappen. 4. **Pilotproject:** Start met een kleinschalig prototype om techniek en draagvlak te testen. 5. **Bewustwordingscampagnes:** Informeer en betrek de lokale bevolking bij de duurzame transitie. **Mogelijke samenwerkingen:** - Gemeente Groningen en provincie Groningen voor beleidskader en vergunningen. - Rijksuniversiteit Groningen voor onderzoek en innovatie. - Technologische bedrijven gespecialiseerd in wind- en waterkracht technologieën. - Lokale energiecoöperaties en bewonersinitiatieven voor participatie en eigenaarschap. Door een combinatie van windenergie en waterkracht, ondersteund door opslagtechnologieën, kan Groningen haar energietransitie versnellen, de lokale economie versterken en bijdragen aan Nederland’s klimaatdoelstellingen.

Zeker, hier is een overzicht en een innovatief energieproject voor jouw regio Groningen, Nederland. ### **Overzicht Regio Groningen: Energiebronnen en -verbruik** Groningen is een unieke regio in Nederland, bekend om zijn rijke energiegeschiedenis, maar ook om zijn ambitieuze duurzame toekomst. **Huidige Energiebronnen:** - **Aardgas:** Groningen was decennialang de belangrijkste gasleverancier van Nederland via het Groningenveld. De winning wordt echter afgebouwd vanwege aardbevingen en zal naar verwachting uiterlijk in 2030 volledig stoppen. - **Windenergie:** Groningen is koploper in Nederland. De Eemshaven en de haven van Delfzijl zijn hubs voor de offshore windindustrie. Op land zijn er grote windparken, zoals bij Delfzijl (o.a. Westereems) en in de Veenkoloniën. - **Zonne-energie:** Er zijn diverse grootschalige zonneparken (bijv. in Oost-Groningen) en een groeiend aantal zonnepanelen op daken van woningen en bedrijven. - **Biomassa:** Er zijn verschillende biomassacentrales en -installaties, zoals de Bio-energiecentrale in Lauwersoog en afvalenergiecentrales die reststromen benutten. - **Waterstof:** Groningen positioneert zich als de waterstofhub van Noord-Nederland. Projecten zoals 'HyStock' (onderdeel van HEAVENN) richten zich op groene waterstofproductie en -opslag in zoutcavernes. **Energieverbruik:** - **Industrie:** De Eemshaven en het industriegebied Delfzijl herbergen energie-intensieve bedrijven (zoals datacenters, chemie en aluminiumproductie). Dit is een groot deel van het verbruik. - **Huishoudens:** Het verbruik van huishoudens is significant, met een groeiende behoefte aan verwarming nu het Groningengas stopt. - **Mobiliteit:** Verbruik voor weg- en scheepvaartverkeer. **Uitdagingen:** - De transitie weg van aardgas, terwijl de energiezekerheid gewaarborgd moet blijven. - Het opvangen van de sociale en economische gevolgen van de gaswinning (versterkingsoperatie, leefbaarheid). - Het integreren van de fluctuatie van wind- en zonne-energie in het net, wat leidt tot netcongestie. --- ### **Innovatief Duurzaam Energieproject: "EnergieKnooppunt Oost-Groningen"** Dit project is ontworpen om de lokale behoeften aan energiezekerheid, economische revitalisatie en sociale cohesie te adresseren. **Doelstelling:** Het creëren van een lokaal, veerkrachtig en gemeenschapsgedragen energiesysteem in een dorpencombinatie (bijv. in de Veenkoloniën of het Oldambt) dat volledig draait op lokaal opgewekte hernieuwbare energie, met groene waterstof als sleutel voor seizoensopslag. **Onderdelen van het Project:** 1. **Gedecentraliseerde Energie-opwekking:** - **Zon op Daken en Landschap:** Maximaliseren van zonnepanelen op alle geschikte daken van woningen, boerenschuren en bedrijfsgebouwen. Daarnaast een kleinschalig zonnepark geïntegreerd in het landschap (bijv. langs snelwegen of op braakliggende terreinen), mede-eigendom van de gemeenschap. - **Community Wind:** Plaatsing van 1-2 middelgrote windturbines waarvan de opbrengst direct ten goede komt aan de lokale gemeenschap via een coöperatief model. 2. **Groene Waterstof Hub:** - Een kleinschalige elektrolyser (bijv. 1-5 MW) wordt gekoppeld aan de lokale wind- en zonne-energie. Deze zet overtollige stroom om in **groene waterstof**. - **Toepassingen:** - **Seizoensopslag:** De waterstof wordt opgeslagen in ondergrondse buffertanks en gebruikt in de winter om een warmtenet en een WKK (Warmte-Kracht-Koppeling)-installatie aan te drijven voor verwarming en back-up stroom. - **Mobiliteit:** Een openbaar waterstoftankstation voor regionale bussen, vuilniswagens en eventueel landbouwvoertuigen. - **Industrie:** Kan worden geleverd aan lokale (agrarische) bedrijven als schone grondstof of brandstof. 3. **Slim Warmtenet:** - Aanleg van een lokaal lage-temperatuur warmtenet, gevoed door de waterstof-WKK en aangevuld met warmtepompen en restwarmte van lokale bedrijven (bijv. een zuivelfabriek). Dit vervangt aardgasketels voor verwarming. 4. **Energiecoöperatie en Digitalisering:** - Oprichting van een lokale energiecoöperatie waar inwoners lid van kunnen worden en kunnen investeren in de windturbines en zonnepanelen. - Een lokaal energiemanagementsysteem (virtuele energiecentrale) optimaliseert de vraag en het aanbod, beloont inwoners voor flexibel verbruik en beheert de waterstofproductie. **Aansluiting bij Lokale Behoeften:** - **Energiezekerheid:** Creëert onafhankelijkheid van het aardgasnet en het nationale elektriciteitsnet, wat zorgt voor stabiliteit. - **Economische Revitalisatie:** Creëert lokale, groene banen (installatie, onderhoud, monitoring) en houdt energiegelden in de regio. - **Sociale Cohesie:** Het coöperatieve model versterkt de gemeenschap, geeft regie terug na de gasproblematiek en zorgt voor lagere energiekosten voor deelnemers. - **Duurzaamheid:** Volledige decarbonisatie van de energievoorziening voor de deelnemende gemeenschap. --- ### **Kosten, Haalbaarheid en Sociale Impact** **Kosten (indicatief):** - Totale investering: €15 - €25 miljoen, afhankelijk van de schaal. - Financiering via een mix van subsidies (SDE++), leningen, coöperatieve aandelen (van inwoners) en private investeerders. **Haalbaarheid:** - **Technisch:** Alle benodigde technologieën (zon, wind, elektrolyse) zijn commercieel beschikbaar. Groningen heeft de kennis in huis (Hanzehogeschool, RUG, bedrijfsleven). - **Economisch:** De businesscase wordt gedreven door de SDE++-subsidie voor hernieuwbare energie en waterstof, stijgende fossiele energieprijzen en gedeelde investeringskosten. - **Maatschappelijk:** Het project sluit aan bij de sterke gemeenschapszin in veel Groningse dorpen en het verlangen naar een duurzame, rechtvaardige toekomst. Vroegtijdige en transparante betrokkenheid van inwoners is cruciaal voor het slagen. **Sociale Impact:** - **Positief:** Lagere energierekening, eigenaarschap, nieuwe banen, versterking van de leefbaarheid op het platteland. - **Risico's:** Draagvlak verliezen als het als "van buitenaf opgelegd" wordt ervaren. Dit moet worden gemitigeerd door het coöperatieve model. --- ### **Aanbevelingen voor Implementatie en Samenwerkingen** **Implementatiefasen:** 1. **Initiatiefase (Maand 1-6):** - Vorm een kerngroep met gemeente, provincie, lokale energiecoöperatie(s) en bedrijven. - Uitvoeren van een haalbaarheidsstudie en technisch ontwerp. - Start een uitgebreid participatietraject met alle inwoners. 2. **Ontwerpfase (Maand 7-12):** - Definitief ontwerp, vergunningen aanvragen en financiering rondmaken. - Oprichten van de juridische entiteit (coöperatie). 3. **Bouwfase (Jaar 2-3):** - Aanbesteding en realisatie van de installaties en het warmtenet. 4. **Operatiefase (Jaar 3+):** - Lanceren en beheren van het energiesysteem. **Aanbevolen Samenwerkingen:** - **Lokaal:** Energiecoöperaties (bijv. Grunneger Power, Energie VanOns), gemeenten, agrarische ondernemers, lokale MKB. - **Regionaal:** Provincie Groningen, New Energy Coalition, Hanzehogeschool/Rijksuniversiteit Groningen (voor onderzoek), Netbeheerder (Enexis/Gasunie voor infrastructuur). - **Nationaal/Internationaal:** Ministerie van EZK, Nationaal Programma Groningen, EU-fondsen (bijv. Just Transition Fund), ontwikkelaars van waterstoftechnologie. Dit "EnergieKnooppunt Oost-Groningen" is meer dan alleen een technisch project; het is een blauwdruk voor een sociaal-economische vernieuwing die de regio Groningen omvormt van een gebied dat getroffen is door de gaswinning naar een voorloper in de schone energie van de toekomst.