Natuurlijk! Hier zijn enkele open vragen en bijbehorende verduidelijkende en hypothetische vragen om een interactieve discussie over klimaatverandering en overheidsbeleid te stimuleren: 1. Wat zijn volgens u de belangrijkste rol en verantwoordelijkheden van de overheid bij het aanpakken van klimaatverandering? - Hoe zou u de balans zien tussen overheidsmaatregelen en individuele verantwoordelijkheden? - Stel dat de overheid geen actie onderneemt; welke gevolgen zou dat volgens u hebben voor de samenleving? 2. Welke beleidsmaatregelen op het gebied van klimaatverandering vindt u het meest effectief, en waarom? - Kunt u voorbeelden geven van beleid dat volgens u niet effectief is, en waarom? - Hoe zou u de effectiviteit van verschillende maatregelen meten? 3. Hoe kunnen overheden en burgers samenwerken om de doelen voor klimaatverandering te behalen? - Wat zijn volgens u de grootste obstakels voor deze samenwerking? - Stel dat er grote tegenstand is vanuit bepaalde sectoren; hoe zou u hiermee omgaan? 4. In hoeverre moet economische groei ten koste gaan van milieubescherming? - Hoe zou u een evenwicht vinden tussen economische belangen en milieudoelen? - Als de economische groei tijdelijk moet worden opgeschort om het klimaat te beschermen, wat zou volgens u dan de langetermijnvoordelen en nadelen zijn? 5. Hoe zou een ideale overheidsbeleid eruitzien dat zowel effectief is in het verminderen van CO₂-uitstoot als eerlijk voor alle burgers? - Welke maatregelen zouden volgens u het meest rechtvaardig zijn? - Stel dat een beleid de economische lasten vooral bij lagere inkomens legt; wat zou volgens u een rechtvaardige oplossing zijn? 6. Welke rol moeten internationale overeenkomsten en samenwerking spelen in het bestrijden van klimaatverandering? - Hoe kunnen landen hun eigen belangen afwegen tegen het wereldwijde belang? - Wat zou er gebeuren als een land zich niet aan internationale afspraken houdt? 7. Hoe zou u omgaan met de onzekerheden en wetenschappelijke controverse rond klimaatverandering in het vormgeven van overheidsbeleid? - In hoeverre zou u beleid baseren op de meest waarschijnlijke scenario’s versus de meest extreme? - Wat zijn de risico’s van te voorzichtig of juist te risicovol beleid? 8. Wat zijn volgens u de ethische overwegingen bij het bepalen van klimaatbeleid, vooral in relatie tot toekomstige generaties? - Hoe zou u de belangen van toekomstige generaties meenemen in beleidsbeslissingen? - Stel dat er beperkte middelen zijn; hoe zou u prioriteren? Deze vragen stimuleren verschillende standpunten, bieden ruimte voor verduidelijking en moedigen het nadenken over hypothetische situaties voor een rijke en inzichtelijke discussie.

Zeker, hier is een interactieve discussievragenlijst over klimaatverandering en overheidsbeleid, opgebouwd uit open vragen, verduidelijkende vragen en hypothetische scenario's: ### **Deel 1: Fundamentele Visies en Principes** 1. **Open vraag:** In hoeverre vind je dat de overheid een leidende rol moet spelen in het aanpakken van klimaatverandering, en waarom? - *Verduidelijking:* Welke specifieke verantwoordelijkheden zou de overheid moeten nemen, en welke juist niet? 2. **Open vraag:** Hoe verhoudt de vrijheid van het individu zich tot collectieve klimaatdoelen volgens jou? - *Verduidelijking:* Op welk punt vind je dat overheidsingrijpen in persoonlijke keuzes (bijvoorbeeld vervoer, dieet) gerechtvaardigd is? ### **Deel 2: Beleidsinstrumenten en Afwegingen** 3. **Open vraag:** Welke mix van beleidsmaatregelen (bijv. wetgeving, subsidies, belastingen) zou het meest effectief zijn, en waarom? - *Verduidelijking:* Hoe zouden we de lasten en lusten van deze maatregelen eerlijk moeten verdelen over verschillende bevolkingsgroepen? 4. **Hypothetisch scenario:** Stel, Nederland kiest voor een zeer streng klimaatbeleid, maar dit leidt tot een tijdelijk verlies van 10% van de banen in bepaalde sectoren. Hoe zou je dit afwegen tegen de lange termijn klimaatwinst? ### **Deel 3: Internationale Context en Rechtvaardigheid** 5. **Open vraag:** Hoe moet Nederland omgaan met het spanningsveld tussen eigen klimaatambities en internationale concurrentiepositie? - *Verduidelijking:* Moeten we ons richten op het geven van het goede voorbeeld, of eerst zorgen dat andere landen meedoen? 6. **Hypothetisch scenario:** Stel, een ontwikkelingsland zegt: "Jullie hebben jarenlang kunnen groeien zonder restricties, nu is het onze beurt." Wat is een eerlijk antwoord hierop? ### **Deel 4: Lange Termijn en Innovatie** 7. **Open vraag:** Moet de overheid zich vooral richten op gedragsverandering bij burgers, of op technologische innovatie door bedrijven? - *Verduidelijking:* Welke rol zie je voor jezelf in beide benaderingen? 8. **Hypothetisch scenario:** Stel, wetenschappers ontwikkelen een veilige, betaalbare technologie die 90% van de CO2-uitstoot kan elimineren. Zou dit de verantwoordelijkheid van de overheid om ander klimaatbeleid te voeren veranderen? Waarom wel/niet? ### **Deel 5: Dilemma's en Keuzes** 9. **Open vraag:** Welke waarden (bijv. economische groei, natuurbehoud, sociale gelijkheid) moeten het zwaarst wegen in klimaatbeleid, en waarom? - *Verduidelijking:* Kun je een voorbeeld geven waarin deze waarden met elkaar in conflict komen? 10. **Hypothetisch scenario:** Stel, je bent minister en moet kiezen: óf een zeer effectief maar impopulair beleid doorvoeren dat je herverkiezing kost, óf een minder effectief maar populair beleid. Welke keuze maak je, en waarom? ### **Discussiebevorderende Tips:** - Moedig deelnemers aan om zowel overeenkomsten als verschillen in standpunten te benoemen - Vraag door op onderliggende waarden en aannames - Laat ruimte voor nuance en "ja, mits..." / "nee, tenzij..." antwoorden Deze vragen zijn ontworpen om kritisch denken te stimuleren en verschillende perspectieven naar voren te brengen. Succes met je discussie!