Natuurlijk! Hier is een gedetailleerde workshopstructuur gericht op het verbeteren van kritisch denken voor middelbare scholieren: **Workshop Titel:** "Ontwikkel je Kritisch Denkvermogen: Van Vraag tot Analyse" **Duur:** 3 uur (met korte pauzes) --- ### 1. Introductie en doelstellingen (15 minuten) - **Activiteit:** Kort voorstelrondje en kennismaking met het onderwerp - **Bespreking:** Wat is kritisch denken? Waarom is het belangrijk? - **Bron:** Video-introductie over kritisch denken (bijvoorbeeld TED-Ed-video) --- ### 2. Activiteit 1: Kritisch denken in de praktijk (30 minuten) **Doel:** Bewustwording van eigen denkpatronen - **Opdracht:** - Laat leerlingen een korte mening of stelling geven (bijvoorbeeld: "Social media verbetert de communicatie"). - Vraag hen vervolgens om drie argumenten vóór en drie argumenten tégen te bedenken. - Bespreek in kleine groepen en laat ze reflecteren op hoe ze tot hun mening kwamen. - **Strategie:** Denk aan het gebruik van de *Socratic questioning* (vragen stellen die verder nadenken stimuleren). --- ### 3. Activiteit 2: Analyseren van bronnen (45 minuten) **Doel:** Kritisch beoordelen van informatie - **Opdracht:** - Voorzie diverse bronnen (nieuwsartikelen, social media posts, advertenties) over hetzelfde onderwerp. - Vraag leerlingen te analyseren: - Wat is de bedoeling van de bron? - Welke vooroordelen of aannames zitten erin? - Hoe betrouwbaar is de informatie? - **Bronnen:** - Een nieuwsartikel met een duidelijke mening - Een advertentie met commerciële intentie - Een factcheck-website (bijvoorbeeld: NOS, Factcheck.org) - **Praktisch:** Gebruik een analyse-model zoals de *CRAP-test* (Currency, Reliability, Authority, Purpose). --- ### 4. Pauze (10 minuten) --- ### 5. Activiteit 3: Hypothetische dilemma's en debat (45 minuten) **Doel:** Oefenen met standpunten en onderbouwen - **Opdracht:** - Geef leerlingen een moreel dilemma (bijvoorbeeld: “Moet je altijd de waarheid vertellen, ook als het iemand pijn doet?”). - Verdeel in groepen en laat elke groep een standpunt verdedigen. - Organiseer een korte debatronde waarbij elke groep hun standpunt onderbouwt met argumenten en tegenargumenten worden besproken. - **Strategie:** Moedig het gebruik van logica, bewijs en empathie aan. --- ### 6. Reflectie en afsluiting (15 minuten) - **Activiteit:** - Vraag leerlingen te schrijven over wat ze geleerd hebben en hoe ze kritisch denken kunnen toepassen in hun dagelijks leven. - Bespreek enkele voorbeelden en bevorder een groepsgesprek over het belang van kritisch denken. --- ### Extra bronnen en strategieën: - **Bronnen:** - "Thinker’s Guide to Critical Thinking" door Richard Paul & Linda Elder - Online tools zoals *Critical Thinking Web* of *De Bono’s Six Thinking Hats* - **Strategieën:** - *Questioning techniques* (bijvoorbeeld de 5W’s en H) - *Mindmapping* om complexe problemen te visualiseren - *Reflectievragen:* Waarom denk ik dit? Wat zou ik anders kunnen overwegen? --- Deze structuur biedt een afwisselend programma met praktische oefeningen en discussiethema’s die middelbare scholieren uitdagen om dieper na te denken en hun kritisch denkvermogen te ontwikkelen.

Zeker, hier is een gedetailleerde workshopstructuur voor het verbeteren van kritisch denken bij middelbare scholieren, inclusief activiteiten, thema's en bronnen: --- ### **Workshop: Kritisch Denken voor de Toekomst** **Doelgroep:** Middelbare scholieren (onderbouw en bovenbouw, aanpasbaar) **Duur:** 4 sessies van 90 minuten **Doel:** Leerlingen leren argumenten analyseren, vooroordelen herkennen, logisch redeneren en weloverwogen conclusies trekken. --- ### **Sessie 1: De Basis van Kritisch Denken** **Doel:** Kennismaking met kernconcepten zoals argumenten, premissen, conclusies en feiten vs. meningen. **Activiteiten:** 1. **Introductiespel "Waar of Niet Waar?":** - Deel controversiële stellingen (bijv.: "Sociale media verbeteren echte relaties"). Laat leerlingen reageren en bespreek waarom ze iets geloven. 2. **Uitleg Kernbegrippen:** - Gebruik visuele hulpmiddelen (infographics) om feiten, meningen, premissen en conclusies uit te leggen. 3. **Oefening: De Argumentenontleder:** - Geef krantenkopjes of social media-berichten (bijv. een TikTok-fragment). Laat leerlingen premissen en conclusies identificeren. **Discussiethema:** "Hoe beïnvloedt groepsdruk wat we geloven?" **Bronnen:** - Video: "Feiten vs. meningen" (Schooltv). - Handout: Voorbeelden van logische denkfouten (bijv. drogredenen). --- ### **Sessie 2: Drogredenen en Vooroordelen Herkennen** **Doel:** Leerlingen leren veelvoorkomende denkfouten en cognitieve vooroordenen identificeren. **Activiteiten:** 1. **Drogredenen Bingo:** - Maak een bingokaart met drogredenen (bijv. "ad hominem", "vals dilemma"). Speel video's van debatten (bijv. politieke discussies) en laat leerlingen fouten aanduiden. 2. **Vooroordenen in Actie:** - Rollenspel: Laat leerlingen een situatie naspelen waarin vooroordelen (bijv. confirmation bias) een rol spelen, zoals het selectief zoeken naar informatie. 3. **Casestudy: Nepnieuws Ontmaskeren:** - Analyseer een nepnieuwsartikel (bijv. van www.nepnieuws.nl). Leerlingen gebruiken een checklist (broncontrolestappen) om betrouwbaarheid te beoordelen. **Discussiethema:** "Waarom geloven we sneller in informatie die ons wereldbeeld bevestigt?" **Bronnen:** - Website: **Nieuws in de Klas** (lesmateriaal over mediawijsheid). - Tool: **Drogredenen.nl** (uitleg over logische fouten). --- ### **Sessie 3: Logisch Redeneren en Oplossingsgericht Denken** **Doel:** Toepassen van logica in alledaagse scenario's en problemen. **Activiteiten:** 1. **Puzzeluitdaging:** - Laat leerlingen in groepjes logische raadsels oplossen (bijv. "Einstein's puzzel" in vereenvoudigde vorm). 2. **Scenario-Analyse:** - Bespreek ethische dilemma's (bijv.: "Moet een zelfrijdende auto kiezen tussen het leven van een voetganger of de inzittenden?"). Gebruik een beslisboom om argumenten te visualiseren. 3. **Debat-op-Snelheid:** - Organiseer een mini-debat over actuele thema's (bijv. "Kunstmatige intelligentie op school"). Leerlingen moeten argumenten onderbouwen met bewijzen. **Discussiethema:** "Hoe weeg je af tussen emotie en logica bij moeilijke keuzes?" **Bronnen:** - Boek: **"Kritisch Denken" van Bas Haring** (geschikt voor jongeren). - Online tool: **Wise** (platform voor maatschappelijke vraagstukken). --- ### **Sessie 4: Integratie en Toepassing in de Praktijk** **Doel:** Leerlingen laten oefenen met een kritische blik in hun eigen leefwereld. **Activiteiten:** 1. **Project: "Mijn Kritische Onderzoek":** - Laat leerlingen in pairs een zelfgekozen topic onderzoeken (bijv. "Is veganisme beter voor het milieu?"). Ze presenteren hun bevindingen en weerleggen tegenargumenten. 2. **Feedbackrondes:** - Gebruik peerfeedback om de kwaliteit van argumenten te verbeteren. 3. **Reflectie:** - Leerlingen schrijven een kort verslag over hoe ze kritisch denken zullen toepassen in hun dagelijks leven (bijv. bij het kiezen van nieuwsbronnen). **Discussiethema:** "Hoe blijf je kritisch in een wereld vol informatie?" **Bronnen:** - Template: Onderzoeksplan met kritische-vragen-checklist (bijv.: "Wie is de bron?", "Wat is het doel?"). - Aanbevolen apps: **Nieuwscheckers** of **Factcheck.nl**. --- ### **Algemene Strategieën voor Begeleiders:** - **Differentiatie:** Pas complexiteit aan op leeftijd (onderbouw: meer visuele hulpmiddelen; bovenbouw: abstractere dilemma's). - **Interactie:** Gebruik digitale tools zoals Mentimeter voor live polls tijdens discussies. - **Beloning:** Deel een "Kritische Denker"-certificaat uit na voltooiing. Veel succes met de workshop! Laat het weten als je specifieke onderdelen verder wilt uitwerken.