Ontwerp van een taalverwervingsprogramma voor kinderen van 6-12 jaar met storytelling en verhalende technieken Doelstelling: Het stimuleren van spreekvaardigheid en taalverwerving door middel van narratieve technieken, gericht op verschillende taalniveaus en leerstijlen. 1. Inzet van narratieve structuren, karakterontwikkeling, plotwendingen en emotionele betrokkenheid a. Narratieve structuren: Gebruik eenvoudige verhaalstructuren zoals de drie-act structuur (begin, midden, einde) om kinderen te helpen de opbouw van verhalen te begrijpen en zelf te vertellen. Bijvoorbeeld, een verhaal starten met een probleem, een avontuur of een zoektocht en afsluiten met een oplossing. b. Karakterontwikkeling: Laat kinderen verhalen bedenken met duidelijke karakters, inclusief kenmerken, motivaties en emoties. Bijvoorbeeld, een verhaal over een dappere kat die zijn vriendjes helpt, waardoor ze empathie en woordenschat ontwikkelen. c. Plotwendingen: Introduceer verrassende elementen of onverwachte gebeurtenissen om interesse vast te houden en nieuwe woorden te introduceren. Bijvoorbeeld, een verhaal waarin een schat wordt gevonden op een onverwachte plek. d. Emotionele betrokkenheid: Gebruik verhalen die emoties oproepen, zoals vriendschap, angst of vreugde, om betrokkenheid en woordenschat te vergroten. Bijvoorbeeld, een verhaal over een kind dat zijn verloren knuffel terugvindt. 2. Concrete verhaalactiviteiten en materialen a. Verhaalkaarten: Gebruik visuele kaarten met afbeeldingen van personages, objecten, locaties en acties. Kinderen kunnen hiermee verhalen samenstellen of improviseren. b. Verhaalwiel of -molen: Een draaiwiel met verschillende elementen (personages, gebeurtenissen, locaties) waarmee kinderen willekeurig combinaties maken voor nieuwe verhalen. c. Verhalencollecties: Voorbeelden van korte verhalen, gedichten, stripverhalen en audioboeken die aansluiten bij verschillende niveaus en interesses. d. Creatieve schrijfmateriaal: Schrijfboeken, tekenmateriaal, en digitale tools (zoals eenvoudige story-building apps) om verhalen visueel en tekstueel vast te leggen. 3. Differentiatiestrategieën - Taalniveaus: - Beginners: korte, eenvoudige verhalen met veel beeldmateriaal en herhaling. - Gevorderden: complexere verhalen met meer detail, emoties en plotwendingen. - Leer-stijlen: - Visueel: gebruik afbeeldingen, kaarten en video's. - Auditief: audioboeken, verhalen vertellen en luisteractiviteiten. - Kinesthetisch: rollenspellen, bewegingen en poppen. - Activiteiten: - Voor laagtaalvaardigen: eenvoudige vertelopdrachten en hulpkaarten. - Voor hoogtaalvaardigen: uitgebreide verhalen schrijven en presenteren. 4. Vooruitgang meten en programma aanpassen a. Observatie en checklists: Gebruik observatieformulieren om spreekvaardigheid, woordgebruik en vertelvaardigheden te monitoren. b. Opnames en beoordelingen: Neem vertelactiviteiten op en beoordeel deze op vloeiendheid, woordkeuze en emotionele expressie. c. Portfolio: Laat kinderen verhalen verzamelen en reflecteren op hun voortgang. d. Feedback en reflectie: Regelmatige feedbacksessies met kinderen om hun zelfvertrouwen en betrokkenheid te vergroten. e. Programma-evaluatie: Vraag feedback van kinderen en leerkrachten over de effectiviteit en plezierigheid van de verhalenactiviteiten. Pas het programma aan door meer visuele, interactieve of uitdagende activiteiten toe te voegen op basis van de behoeften. Kortom: Door storytelling en verhalende technieken te integreren, creëer je een rijke, motiverende omgeving die taalverwerving bevordert. Gebruik concrete materialen, differentieer op niveau en leerstijl, en evalueer regelmatig om het programma effectief en plezierig te houden.

Zeker, hier is een uitgewerkt taalverwervingsprogramma op basis van storytelling voor kinderen van 6-12 jaar, volledig in het Nederlands. --- ### **Programma: "VerhalenVertellers" - Taalverwerving door Storytelling** **Doelgroep:** 6-12 jaar (onderverdeeld in 6-8 jaar en 9-12 jaar) **Hoofddoel:** Het verbeteren van de spreekvaardigheid (vlotheid, woordenschat, zinsbouw, verhaalopbouw en zelfvertrouwen) via narratieve technieken. **Kernprincipe:** Taal is een middel om betekenisvolle, emotioneel geladen verhalen te creëren en te delen. --- ### **1. Inzet van Narratieve Technieken voor Taalverwerving** #### **A. Narratieve Structuren** Gebruik herkenbare verhaalstructuren als kapstok voor taalproductie. * **De Reis van de Held (vooral 9-12 jaar):** Leer kinderen het patroon van Vertrek - Initiatie - Terugkeer. Dit biedt houvast voor het vertellen van een coherent verhaal. * **Taalstimulans:** Leert verbanden leggen, chronologie en het gebruik van signaalwoorden (eerst, toen, later, uiteindelijk). * **Drie-actstructuur (voor alle leeftijden, vereenvoudigd):** 1. **Begin:** Wie is de hoofdpersoon en wat is het probleem? 2. **Midden:** Wat doet de hoofdpersoon om het probleem op te lossen? (obstakels!) 3. **Einde:** Hoe loopt het af? * **Cirkelstructuur (vooral 6-8 jaar):** Het verhaal eindigt waar het begon, maar de hoofdpersoon is veranderd. Bijv. "Toen ik vanmorgen wakker werd, was alles grijs. Na een avontuur is de wereld nu vol kleur." #### **B. Karakterontwikkeling** Sterke karakters drijven het verhaal aan en motiveren tot spreken. * **Karakterkaarten:** Laat kinderen een personage bedenken met een naam, uiterlijk, hobby en één grote angst/wens. Dit concretiseert abstracte concepten. * **"In de huid kruipen":** Laat kinderen een dialoog voeren vanuit hun personage. "Hoe zou JOUW draak reageren als hij deze toverspreuk hoort?" * **Emotie-woordenschat:** Koppel karakters aan emoties. Gebruik een "emotiemeter" of gezichtjes om gevoelens zoals *teleurgesteld, opgetogen, bezorgd, trots* aan te leren. #### **C. Plotwendingen** Plotwendingen houden de aandacht vast en dagen kinderen uit om complexere zinnen te gebruiken. * **De Onverwachte Vriend:** De enge reus blijkt heel aardig. * **Het Verloren Voorwerp:** De sleutel tot de oplossing was de hele tijd al in hun zak. * **De Race tegen de Klok:** Er is nog maar 1 minuut om de spreuk uit te spreken. * **Taalstimulans:** Wendingen vereisen het gebruik van tegenstellende voegwoorden (*maar, echter, toch*) en oorzaak-gevolg zinnen (*daarom, waardoor, om die reden*). #### **D. Emotionele Betrokkenheid** Emotie maakt verhalen en woorden onvergetelijk. * **Sfeercreatie:** Gebruik muziek, licht en rekwisieten om de sfeer van het verhaal te zetten (een "spookverhaal"-hoek met zaklampen). * **Morele Dilemma's (9-12 jaar):** "Het toverboek stelen om je zieke vriend te helpen: goed of fout?" Dit leidt tot levendige discussies. * **Persoonlijke Verbinding:** Moedig aan om elementen uit hun eigen leven in het verhaal te verweven. "Hoe zou JIJ je voelen als dat jou overkwam?" --- ### **2. Concrete Voorbeelden van Verhaalactiviteiten en Materialen** | Activiteit | Beschrijving | Materialen | Differentiatie voor Taalniveaus | | :--- | :--- | :--- | :--- | | **Verhaalstenen** | Kinderen gooien met dobbelstenen of pakken stenen met afbeeldingen (personage, voorwerp, plaats). Ze moeten een verhaal vertellen dat alle elementen bevat. | Gemaakt stenen, afbeeldingen, whiteboard. | **Laag:** Enkele woorden/zinnen. **Midden:** Korte, correcte zinnen. **Hoog:** Gebruik van bijvoeglijke naamwoorden en verbindingswoorden. | | **Samen een Verhaal Bouwen** | De begeleider begint een verhaal. Elk kind voegt 1-2 zinnen toe. Focus op de plotwending. | Geen. | **Laag:** Aanvullen met één woord (bijv. een dierengeluid, een kleur). **Midden:** Een eenvoudige zin. **Hoog:** Een zin met een bijzin of emotie. | | **Poppenspel / Rollenspel** | Kinderen spelen een scène na met zelfgemaakte poppen of door zich te verkleden. | Poppenkast, knutselmateriaal, verkleedkleren. | **Laag:** Dialoog met standaardzinnetjes. **Midden:** Eigen dialoog bedenken. **Hoog:** Een heel script met begin, midden en einde schrijven en opvoeren. | | **"Wat gebeurt er hier?"** | Toon een mysterieuze afbeelding (bijv. een verlaten ruimteschip, een draak voor een kapotte brug). Kinderen bedenken de aanloop en het vervolg. | Kunstboeken, mysterieuze afbeeldingen van internet. | **Laag:** Benoemen wat ze zien. **Midden:** Beschrijven wat er net gebeurd zou kunnen zijn. **Hoog:** Een volledig verhaal vertellen vanuit het perspectief van een personage op de afbeelding. | | **Digitale Storytelling** | Kinderen maken een digitaal stripverhaal of een eenvoudige animatie met hun eigen ingesproken tekst. | Apps zoals Puppet Pals, Toontastic, Book Creator. | **Laag:** Korte audio-opnames bij plaatjes. **Midden:** Meerdere zinnen per scène. **Hoog:** Een compleet verhaal met dialogen en soundeffects. | --- ### **3. Differentiatiestrategieën voor Leerstijlen en Taalniveaus** * **Voor de Auditieve Leerder:** Veel gebruik van vertellen, luisteren naar verhalen-podcasts, rijmpjes en ritme in verhalen. * **Voor de Visuele Leerder:** Gebruik storyboards, mindmaps, plaatjes, grafische organisatoren en gebaren om het verhaal te ondersteunen. * **Voor de Kinesthetische Leerder:** Laat het verhaal uitbeelden, rollenspel, verhaalstenen fysiek neerleggen, een "verhaalparcours" lopen waarbij elke halte een deel van het verhaal is. * **Voor Verschillende Taalniveaus:** * **Beginner:** Focus op kernwoordenschat, herhaling, ja/nee-vragen, aanwijzen en benoemen. * **Gevorderde Beginner:** Stimuleer tot het vormen van korte zinnen, gebruik van eenvoudige bijvoeglijke naamwoorden. * **Gevorderd:** Daag uit tot het gebruik van complexe zinnen, bijzinnen, verbindingswoorden en figuratief taalgebruik (bijv. "zo rood als een tomaat"). --- ### **4. Meten van Vooruitgang en Aanpassen van het Programma** #### **Meten van Vooruitgang (Formatief & Summatief)** 1. **Observatierubrieken:** Houd per kind een rubriek bij met criteria zoals: * **Vlotheid:** Spreekt moeiteloos of met veel aarzeling? * **Woordenschat:** Gebruikt hij/zij nieuwe woorden uit de verhalen? * **Verhaalstructuur:** Kan hij/zij een logische volgorde aanhouden (begin-midden-eind)? * **Zinsbouw:** Zijn de zinnen correct en worden ze complexer? 2. **Portfolio's:** Verzamel opnames (audio/video) van vertelsessies, geschreven/geïllustreerde verhalen en digitaal werk. Vergelijk werk van het begin en het eind van een periode. 3. **Zelfreflectie:** Gebruik simpele vragenlijstjes met smileys: "Hoe vond je het om vandaag het verhaal te vertellen?" "Welk woord dat je vandaag gebruikte, maakte je trots?" #### **Aanpassen op Basis van Effectiviteit** 1. **Analyseer de Data:** Kijk naar de rubrieken en portfolio's. Waar lopen de meeste kinderen vast? Is het de woordenschat? De zinsbouw? Het durven spreken? 2. **Stel de Verhaalthema's Bij:** Als een thema zoals "sciencefiction" niet aanslaat, probeer dan "detective" of "sprookjes met een twist". 3. **Varieer de Activiteiten:** Als rollenspel te spannend is voor een groep, begin dan met anoniemer poppenspel of samen een verhaal schrijven. 4. **Pas de Complexiteit Aan:** Blijken de plotwendingen te moeilijk? Vereenvoudig ze naar "goed/slecht" of "verloren/gevonden". Hebben ze juist meer uitdaging nodig? Introduceer flashbacks of een onbetrouwbare verteller. 5. **Vraag Feedback aan de Kinderen:** "Welk verhaal vonden jullie het leukst? Waarom?" Kinderen zijn de beste bron om te weten wat werkt. **Conclusie:** Door storytelling in te zetten, maak je van taalverwerving een avontuur. Kinderen zijn niet aan het "oefenen met spreken"; ze zijn aan het redden van prinsessen, het oplossen van raadsels en het overwinnen van angsten – en gebruiken daarbij de doeltaal als hun krachtigste wapen. Succes met jouw "VerhalenVertellers"-programma