Natuurlijk! Hier is een plan om duurzaamheid te integreren binnen onderwijsinnovatie voor het basisonderwijs: **Kernprincipes:** 1. **Holistische benadering:** Duurzaamheid moet geïntegreerd worden in alle aspecten van het onderwijs, inclusief lesinhoud, schoolbeleid en dagelijkse praktijken. 2. **Betrokkenheid van alle belanghebbenden:** Leerlingen, leerkrachten, ouders, schoolmanagement en de bredere gemeenschap moeten actief betrokken worden. 3. **Praktijkgericht leren:** Duurzame praktijken moeten concreet en toepasbaar zijn, zodat leerlingen deze ook in het dagelijks leven kunnen toepassen. 4. **Innovatie en flexibiliteit:** Onderwijs moet inspelen op nieuwe inzichten en technologieën om duurzame oplossingen te stimuleren. 5. **Respect voor lokale context:** Praktijken moeten afgestemd worden op de specifieke omgeving en culturele achtergrond van de school. **Betrokken belanghebbenden:** - **Leerkrachten en onderwijzend personeel:** Implementeren en bevorderen van duurzame lessen en praktijken. - **Leerlingen:** Actieve participatie en bewustwording creëren over duurzaamheid. - **Ouders en verzorgers:** Ondersteunen en stimuleren van duurzame gedragingen thuis en op school. - **Schoolleiding:** Faciliteren van beleid en middelen voor duurzame initiatieven. - **Gemeenschap en lokale overheden:** Samenwerking en ondersteuning bij duurzame projecten. - **Leveranciers en partners:** Aanbieden van duurzame materialen en technologieën. **Concrete acties:** 1. **Integratie van duurzaamheid in het curriculum:** Ontwikkel en implementeer lessen over milieubewustzijn, recycling, energiebesparing en duurzame voeding. 2. **Groene schoolomgeving:** Creëer een schooltuin, verbeter de energie-efficiëntie en stimuleer afvalscheiding op school. 3. **Duurzame projecten en activiteiten:** Organiseer bijvoorbeeld schoonmaakacties, composteerprojecten en energiebesparingscampagnes. 4. **Bewustwordingscampagnes:** Gebruik posters, workshops en gastsprekers om duurzaamheid zichtbaar en bespreekbaar te maken. 5. **Samenwerking met de gemeenschap:** Betrek lokale organisaties en bedrijven bij duurzame initiatieven en evenementen. 6. **Opleiding en professionalisering:** Bied trainingen aan voor leerkrachten over duurzame onderwijsmethoden. 7. **Monitoring en evaluatie:** Houd de voortgang bij en pas plannen aan op basis van resultaten en feedback. Door deze principes, betrokkenheid en acties te combineren, kan duurzaamheid effectief geïntegreerd worden binnen onderwijsinnovatie in het basisonderwijs, wat bijdraagt aan een duurzamere toekomst voor leerlingen en de samenleving.

Zeker, hier is een praktisch plan om duurzaamheid te integreren in onderwijsinnovatie voor het basisonderwijs, opgesteld in het Nederlands. ### **Plan: Duurzaamheid als Kernwaarde in het Basisonderwijs** **Doelstelling:** Duurzaam denken en handelen verankeren in de dagelijkse onderwijspraktijk, de schoolcultuur en de leeromgeving, zodat leerlingen uitgroeien tot verantwoordelijke, toekomstbewuste wereldburgers. --- ### **Deel 1: Kernprincipes** Deze principes vormen de fundering voor alle acties: 1. **Holistische Benadering:** Duurzaamheid omvat niet alleen ecologie (people), maar ook sociaal-culturele aspecten (planet) en economische veerkracht (profit). Het gaat om de wisselwerking tussen deze drie. 2. **Toekomstgericht Leren (Bildung):** Het ontwikkelen van vaardigheden voor een onzekere toekomst, zoals kritisch denken, probleemoplossend vermogen, samenwerking, systeemdenken en empathie. 3. **Handelingsperspectief:** Leerlingen de tools en het vertrouwen geven om zelf duurzame keuzes te maken en positieve verandering teweeg te brengen (van "wat is het probleem?" naar "wat kan ik doen?"). 4. **Ervaringsgericht en Betekenisvol Leren:** Leren door te doen, zowel binnen als buiten het klaslokaal. Koppel lessen aan de directe leefomgeving van het kind. 5. **De School als Levend Voorbeeld (Walk the Talk):** De schoolpraktijk moet aansluiten bij wat er onderwezen wordt. Een duurzame schoolomgeving is de beste leermeester. --- ### **Deel 2: Betrokken Belanghebbenden en hun Rol** | Belanghebbende | Rol en Verantwoordelijkheid | | :--- | :--- | | **Schoolleiding & Bestuur** | **Aanjagers & Facilitators.** Zetten duurzaamheid op de strategische agenda, maken budget vrij, creëren ruimte voor professionalisering en ondersteunen initiatieven. | | **Leerkrachten & Ondersteunend Personeel** | **Uitvoerders & Rolmodellen.** Integreren duurzaamheid in hun lessen, pedagogisch handelen en dagelijkse routines. Zijn het voorbeeld voor leerlingen. | | **Leerlingen** | **Actieve Deelnemers & Ambassadeurs.** Denken mee, voeren acties uit (bv. energiecommissie, moestuinieren) en inspireren hun omgeving. | | **Ouders & Verzorgers** | **Partners & Thuis-Experts.** Worden betrokken via informatie, workshops en gezamenlijke activiteiten. Verbreden het leren naar de thuissituatie. | | **Gemeente & Lokale Partners** | **Samenwerkingspartners & Kennisaanbieders.** Denk aan NME-centra (Natuur- en Milieueducatie), lokale ondernemers, boeren, buurtinitiatieven. Zij bieden expertise en praktijklocaties. | --- ### **Deel 3: Concrete Acties om Duurzame Praktijken te Bevorderen** **Fase 1: Fundament Leggen (Bewustwording & Draagvlak)** 1. **Duurzaamheidsteam oprichten:** Stel een werkgroep samen met leerkrachten, ouders, de conciërge en leerlingen (vanaf groep 6/7). Dit team wordt de motor van de verandering. 2. **Duurzame Scan:** Voer een nulmeting uit. Hoe duurzaam is de school nu? Kijk naar afval, energie, water, inkopen en het curriculum. 3. **Gedeelde Visie ontwikkelen:** Organiseer een studiedag of inspiratiesessie voor het hele team om samen de visie op duurzaam onderwijs te vormen. **Fase 2: Integratie in Onderwijs & Leren (Het Curriculum)** 4. **Vakoverstijgende Projecten:** Ontwikkel projecten rond thema's als voedsel, energie, water en afval. Bijvoorbeeld: * **Project "Van Zaadje tot Soep":** Leerlingen verbouwen groenten in een schoolmoestuin, leren over seizoenen, oogsten en maken er samen soep van (rekenen, biologie, taal). * **Project "Onze Energieke School":** Leerlingen meten het energieverbruik, bedenken bespaartips en ontwerpen posters (rekenen, techniek, kunstzinnige vorming). 5. **Buiten Leren Normaal Maken:** Creëer een buitenlokaal, gebruik het schoolplein en de wijk als leeromgeving voor rekenen, taal en geschiedenis. 6. **SDG's in Jip-en-Janneketaal:** Introduceer de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de VN op een begrijpelijke manier. Koppel ze aan actuele gebeurtenissen en kinderboeken. **Fase 3: De Fysieke en Sociale Omgeving (De Leef- en Leeromgeving)** 7. **Vergroen het Schoolplein:** Vervang stenen door groen, creëer een gevarieerde natuurlijke speelomgeving die uitdaagt tot beweging en ontdekken. Dit bevordert ook de biodiversiteit. 8. **Operationele Verduurzaming:** * **Afval:** Introduceer afvalscheiding in de klas, organiseer een "afvalloze lunch"-wedstrijd. * **Energie:** Plak bespaartips bij lichtknopjes en computers, vier besparingssuccessen. * **Mobiliteit:** Stimuleer lopen en fietsen met een "te voet en op de fiets"-week. 9. **Duurzame Inkoop:** Kies voor fairtrade, biologisch of lokaal geproduceerd voedsel in de kantine, en voor gerecycled papier en materiaal. **Fase 4: Borging en Viering (Blijvende Verankering)** 10. **Professionalisering:** Faciliteer trainingen voor leerkrachten over bijvoorbeeld buitenlesgeven, systeemdenken of het begeleiden van duurzame projecten. 11. **Monitor en Vier Succes:** Meet de voortgang (minder restafval, lagere energierekening) en vier successen met de hele schoolgemeenschap. Dit houdt de motivatie hoog. 12. **Maak het Zichtbaar:** Creëer een "Duurzaamheidsmuur" in de school waar projecten, foto's en ideeën worden gedeeld. Laat zien wat je doet! Dit plan is een cyclisch proces van doen, leren, aanpassen en vieren. Begin klein, kies een paar haalbare acties, en bouw vanuit daar verder. Succes!