**Gastles voor studenten in het beroepsonderwijs Installatietechniek** **Thema van de gastles:** *“Duurzame installaties: van ontwerp tot uitvoering”* **Rol van de gastspreker:** De gastspreker is een ervaren installatietechnicus of adviseur die werkzaam is in de duurzame energiesector. Hij/zij deelt praktijkervaringen, actuele technieken en innovaties op het gebied van duurzame installaties zoals warmtepompen, zonne-energiesystemen en energie-efficiënte verwarmingsinstallaties. De spreker faciliteert discussie en stimuleert praktische toepassing van kennis. **Leerdoelen:** Na de les kunnen studenten: 1. De basisprincipes van duurzame installaties uitleggen. 2. Verschillende types duurzame energiesystemen herkennen en beschrijven. 3. Inzicht krijgen in het proces van ontwerp tot installatie van duurzame systemen. 4. Kritisch nadenken over de voordelen en uitdagingen van duurzame installaties. 5. Actief deelnemen aan praktische opdrachten en discussies. **Interactieve activiteiten en voorbeelden van vragen/opdrachten:** 1. **Inleiding en brainstorm (10 minuten):** - Vraag aan de studenten: *“Wat weten jullie al over duurzame installaties?”* - Laat korte antwoorden opschrijven en bespreek deze kort. 2. **Case-study bespreken (20 minuten):** - De gastspreker presenteert een korte casus over een woning waarbij een traditionele verwarmingsinstallatie wordt vervangen door een warmtepomp. - Vraag aan de studenten: *“Welke factoren moeten worden meegenomen bij het ontwerp van deze installatie?”* - Opdracht: In kleine groepen nadenken over mogelijke uitdagingen en oplossingen. 3. **Praktijkdemonstratie en technische uitleg (15 minuten):** - Demonstratie van een type warmtepomp of zonnepaneel. - Vraag: *“Hoe werkt dit systeem en wat zijn de belangrijkste componenten?”* - Opdracht: Schets globaal een schema van de installatie. 4. **Discussie over duurzaamheid en kosten (15 minuten):** - Vraag: *“Wat zijn volgens jullie de voor- en nadelen van duurzame installaties?”* - De gastspreker deelt praktijkervaringen en vraagt: *“Welke technische oplossingen kunnen de kosten verlagen?”* 5. **Praktische opdracht: ontwerpwedstrijd (30 minuten):** - Studenten worden verdeeld in kleine groepen. - Opdracht: Ontwerp een eenvoudige duurzame verwarmingsinstallatie voor een specifieke situatie (bijvoorbeeld een klein bedrijf of woning), rekening houdend met energie-efficiëntie en kosten. - Elke groep presenteert kort hun ontwerp en legt uit waarom ze bepaalde keuzes hebben gemaakt. **Afsluiting:** - Samenvatting door de gastspreker. - Vragenronde en feedback van studenten. - Mogelijkheid tot vervolgopdrachten of excursies naar installatiewerkplaatsen. Door deze gespreksvorm, praktijkvoorbeelden en opdrachten worden studenten actief betrokken en krijgen ze inzicht in de praktijk van duurzame installatietechniek.

Zeker, hieronder vind je een volledig uitgewerkt ontwerp voor een gastles in het beroepsonderwijs voor het vakgebied Installatietechniek. --- ### **Gastlesontwerp: Installatietechniek** **Thema van de gastles:** "Duurzame Installatietechniek in de Praktijk: Van Tekening tot Werkende Installatie" **Rol van de gastspreker:** De gastspreker is een ervaren installatietechnicus of projectleider met ruime praktijkervaring in duurzame installaties (zoals warmtepompen, zonneboilers, balansventilatie). De rol is die van een praktijkexpert die de kloof tussen theorie en praktijk overbrugt, inspirerende voorbeelden deelt en studenten actief betrekt bij reële beroepssituaties. --- ### **Leerdoelen** Aan het einde van deze gastles kunnen studenten: 1. **Uitleggen** wat de meerwaarde is van duurzame installatietechnieken ten opzichte van traditionele systemen. 2. **Herkennen** de belangrijkste componenten van een hybride warmtesysteem (warmtepomp gecombineerd met een cv-ketel) in een installatieschema. 3. **Beschrijven** welke veiligheids- en regeltechnische aspecten cruciaal zijn bij het installeren van een warmtepomp. 4. **Samenwerken** aan het oplossen van een praktijkgericht installatieprobleem. --- ### **Opbouw van de Gastles & Interactieve Activiteiten** **Deel 1: Introductie en Kennisprikkel (15 minuten)** * **Activiteit:** Start met een korte, prikkelende presentatie over de energietransitie. Toon foto's van oude en nieuwe installatietechnieken en stel de vraag: "Waarom stappen we massaal over op systemen zoals warmtepompen?" * **Interactie:** Gebruik een online tool (zoals Mentimeter) of simpelweg de vingers opsteken voor een poll. * **Voorbeeldvraag:** "Stel, een klant twijfelt over een warmtepomp. Wat is het eerste voordeel dat jij zou noemen: lagere energiekosten, minder CO2-uitstoot, of subsidie?" * **Doel:** Activeer voorkennis en maak het onderwerp direct relevant. **Deel 2: De Praktijk – Van Schema tot Systeem (25 minuten)** * **Activiteit:** De gastspreker toont een eenvoudig, maar realistisch installatieschema van een hybride warmtesysteem op het digibord. * **Interactie:** De gastspreker stelt gerichte vragen over het schema. * **Voorbeeldvragen/opdrachten:** * "Wie kan mij aanwijzen waar de warmtepomp staat in dit schema?" * "Welke kleur leiding verwacht je hier voor het koudemiddel? En waarom is die keuze belangrijk?" * "Opdracht: Overleg 2 minuten met je buurman/vrouw. Welke twee componenten zijn absoluut noodzakelijk voor de veiligheid in dit systeem? We bespreken het daarna klassikaal." * **Doel:** Studenten leren technische tekeningen 'lezen' en linken theorie aan praktische componenten. **Deel 3: Interactieve Casus: "De Storing" (30 minuten)** * **Activiteit:** Studenten werken in kleine groepjes (3-4 personen) aan een praktijkcasus. * **Casusbeschrijving:** "Jullie worden opgeroepen voor een storing. De warmtepomp van een klant slaat steeds af. De cv-ketel springt continu bij, waardoor de gasrekening hoog is. De klant is ontevreden." * **Interactie:** Elke groep krijgt een kopie van het schema en een storingsbriefje met symptomen. Ze moeten een stappenplan bedenken. * **Opdracht voor de groepjes:** "Bedenk een systematische aanpak om deze storing op te lossen. Welke metingen verricht je eerst? Welke componenten controleer je? En in welke volgorde? Noteer jullie stappenplan." * **Rol gastspreker:** Loopt rond, stelt verdiepende vragen ("Waarom zou je dít eerst controleren?"), en geeft hints zonder het antwoord direct weg te geven. * **Gezamenlijke Nabespreking (10 min):** Een paar groepjes presenteren hun aanpak. De gastspreker deelt de professionele aanpak uit de praktijk en benadrukt het belang van logisch en veilig troubleshooten. **Deel 4: Vragenrondje en Afsluiting (10 minuten)** * **Activiteit:** Een open vraag- en antwoordsessie. * **Interactie:** De gastspreker moedigt vragen aan over het vak, de carrièremogelijkheden en de persoonlijke ervaringen. * **Stimulerende vraag:** "Wat voor type klant vind jij het lastigst: een klant die alles zelf denkt te weten, of een klant die helemaal niks weet? En hoe ga je daarmee om?" * **Afsluiting:** De gastspreker sluit af met een korte samenvatting van de belangrijkste boodschap: "Jullie worden de vakmensen die Nederland duurzaam verwarmen. Goed vakmanschap, veiligheid en klantcommunicatie zijn hierin net zo belangrijk als technische kennis." --- ### **Samenvatting van Gebruikte Vragen en Opdrachten:** * **Poll-vraag:** "Wat is het eerste voordeel van een warmtepomp dat je noemt?" * **Aanwijsvraag:** "Wie kan mij aanwijzen waar de warmtepomp staat?" * **Kennisvraag:** "Welke kleur leiding voor het koudemiddel en waarom?" * **Overlegopdracht:** "Welke twee componenten zijn cruciaal voor de veiligheid?" * **Praktijkopdracht (groep):** "Maak een stappenplan om de storing in de casus 'De Storing' op te lossen." * **Reflectievraag:** "Wat voor type klant vind jij het lastigst en hoe ga je daarmee om?" Dit ontwerp zorgt voor een afwisselende, praktijkgerichte en interactieve gastles die aansluit bij de belevingswereld en het toekomstige beroep van de studenten.