Ontwerp van een feedbackmethode voor studenten in het beroepsonderwijs Elektrotechniek 1. **Hoe wordt de feedback gegeven?** - **Formatieve feedback:** Regelmatig en gespreid, gericht op proces en groei. - **Verbale en schriftelijke feedback:** Gebruik zowel mondelinge gesprekken als korte schriftelijke opmerkingen, bijvoorbeeld via digitale platforms. - **Specifiek en concreet:** Geef concrete voorbeelden en richtlijnen voor verbetering. - **Positieve en ontwikkelingsgerichte benadering:** Benoem sterke punten en geef suggesties voor verbetering. 2. **Geschikte momenten voor feedback:** - **Na praktische opdrachten of experimenten:** Direct na uitvoering, zodat studenten kunnen reflecteren en leren. - **Aan het einde van een projectfase:** Om voortgang te bespreken en plannen voor de volgende fase te maken. - **Tijdens evaluatiemomenten:** Bijvoorbeeld tijdens voortgangsgesprekken of tussentijdse beoordelingen. - **Zelfreflectiemomenten:** Moedig studenten aan om zelf hun werk te beoordelen en feedback te vragen. 3. **Technieken voor constructieve en motiverende feedback:** - **Sandwich-methode:** Begin met een positieve opmerking, geef vervolgens de verbeterpunten, en sluit af met een motiverende opmerking. - **Gebruik van ‘ik’-uitspraken:** Bijvoorbeeld “Ik merk dat je goed bent in het ontwerpen van schakelingen, maar ik zou je willen stimuleren om je aandacht te richten op de documentatie.” - **Vragen stellen:** Bijvoorbeeld “Hoe denk jij dat je deze uitdaging kunt aanpakken?” om zelfreflectie te stimuleren. - **SMART-doelen:** Geef feedback gericht op Specifieke, Meetbare, Acceptabele, Realistische en Tijdgebonden doelen. 4. **Voorbeelden van feedbacksituaties en zelfreflectie stimuleren:** - *Situatie 1:* **Student:** Heeft een schema getekend voor een schakeling. **Feedback:** “Je hebt een duidelijk schema gemaakt, dat is goed! Ik merk dat de aansluitingen overzichtelijk zijn. Misschien kun je nog eens kijken naar de labeling van de componenten, zodat anderen het makkelijker kunnen lezen. Hoe zou jij je schema kunnen verbeteren voor iemand die het moet begrijpen?” **Zelfreflectie:** Vraag de student: “Welke stappen heb je genomen bij het maken van je schema? Wat zou je de volgende keer anders doen?” - *Situatie 2:* **Student:** Onderzoekt een probleem met een motor. **Feedback:** “Je hebt goed getest en je resultaten genoteerd. Het is mooi dat je systematisch hebt gewerkt. Om verder te verbeteren, zou je kunnen overwegen om je meetgegevens te vergelijken met theoretische waarden. Wat heb je geleerd van deze vergelijking?” **Zelfreflectie:** Vraag: “Welke vaardigheden heb je tijdens dit proces ingezet en waar wil je nog verder in groeien?” **Samenvatting:** Gebruik regelmatige, concrete en positieve feedbackmomenten, pas technieken toe zoals de sandwich-methode en vragen stellen, en stimuleer zelfreflectie door gerichte vragen en doelen. Hierdoor worden studenten niet alleen begeleid in hun technische vaardigheden, maar ook in hun professionele ontwikkeling.

### Feedbackmethode voor Elektrotechniek in het Beroepsonderwijs #### **1. Hoe feedback geven?** - **Direct en specifiek**: Koppel feedback altijd aan concrete handelingen, berekeningen of meetresultaten. *Voorbeeld*: "Je aansluiting van de transformator is correct uitgevoerd, maar controleer de isolatieweerstand nog even met de megohmmeter op pagina 7 van de handleiding." - **Gebalanceerd (sandwichmethode)**: Begin met een positief punt, geef dan verbeterpunten, en sluit af met aanmoediging. - **Demonstreren**: Laat fysiek zien hoe een onderdeel werkt (bijv. het aansluiten van een frequentieomvormer) en leg de onderliggende principes uit. - **Digitaal ondersteund**: Gebruik tools zoals Moodle of video-opnames van praktijkopdrachten om visuele feedback te geven (bijv. cirkels rond meetpunten in een schakelschema). --- #### **2. Geschikte momenten voor feedback** - **Tussentijds tijdens praktijklessen**: Loop rond in het lab en geef directe feedback bij installatieoefeningen. - **Na toetsen/theorie-examens**: Bespijk fouten in groepsverband, zoals misinterpretaties van wetten van Kirchhoff. - **Tijdens projectevaluaties**: Bijv. na het bouwen van een besturingskast, met focus zowel op technische uitvoering als veiligheid. - **Informeel**: Stimuleer vragen tijdens koffiepauzes, bijvoorbeeld over de werking van PLC-programma’s. --- #### **3. Technieken voor constructieve en motiverende feedback** - **STAR-methode**: - **S**ituatie: "Tijdens de kortsluitproef..." - **T**aak: "...moest je de impedantie berekenen." - **A**ctie: "Je koos voor de juiste formule, maar vergat de temperatuurcorrectie." - **R**esultaat: "Hierdoor week je meting 15% af. Pas dit toe en je resultaat wordt nauwkeuriger." - **Vragen stellen i.p.v. oordelen**: "Hoe zou je de foutstroom in dit scenario beperken?" in plaats van "Dit ontwerp is onveilig." - **Groepsfeedback**: Laat studenten elkaars printplaten beoordelen met een rubric, zodat ze van elkaar leren. --- #### **4. Voorbeelden van feedbacksituaties** - **Praktijkvoorbeeld 1 – Circuitontwerp**: *Student ontwerpt een stuurcircuit voor een driefasige motor maar gebruikt verkeerde contactoren.* **Feedback**: "Je begrip van de voedingsspanning is goed, maar kijk naar de specsheet van de motor: contactor type DZ47-63 is geschikter voor deze belasting. Waarom? Omdat..." - **Praktijkvoorbeeld 2 – Metingen**: *Student meet spanning met een oscilloscoop maar zet de aarding verkeerd aan.* **Feedback**: "Je hebt de tijdbasis perfect ingesteld, maar de aarding veroorzaakt ruis. Probeer de meetpen direct op het referentiepunt aan te sluiten – herhaal de meting en vergelijk de golven." --- #### **5. Zelfreflectie stimuleren** - **Reflectieformulieren**: Laat studenten na elke praktijkopdracht invullen: - *Wat ging er goed en waarom?* - *Welke fout leerde je het meest?* - *Hoe pas je dit toe in een industriële setting?* - **Leerlogboeken**: Studenten documenteren hun voortgang in een digitaal logboek (bijv. in OneNote) met foto’s van schakelingen en persoonlijke leerdoelen. - **Zelfevaluatie aan de hand van rubrics**: Geef een beoordelingsmatrix mee met criteria zoals "solderkwaliteit" of "veiligheidsprotocols", zodat studenten zichzelf kunnen scoren vóór de docentbeoordeling. - **Peer-feedbackrondes**: Laat studenten in duo’s elkaars werk bespreken met richtvragen zoals: "Klopt de fasevolgorde in deze schakeling volgens NEN 1010?" --- ### **Extra tips** - **Gebruik praktijkcasussen uit het bedrijfsleven**: Bijv. "Hoe zou je een storingsanalyse aanpakken in een productielijn?" om feedback aan echte context te koppelen. - **Differentieer per niveau**: Geef beginners meer technische aanwijzingen (bijv. kleurcodering kabels), en gevorderden feedback over efficiëntie (bijv. optimalisatie energieverbruik). - **Creëer een veilige sfeer**: Benadruk dat fouten maken leerzaam is – deel eigen ervaringen met mislukte metingen of ontwerpen. Door deze methode consistent toe te passen, werk je niet alleen aan technische vaardigheden, maar ook aan de professionele groei van studenten in de elektrotechniek.