Workshop Communicatievaardigheden voor Studenten in Technische Beroepen **Doelgroep:** Studenten binnen het beroepsonderwijs in technische beroepen **Duur:** 4 uur (bijvoorbeeld een ochtend of middag) **Doel:** Studenten verbeteren hun communicatievaardigheden voor professionele situaties, zoals instructies geven, samenwerken en klantcontact. --- ### Leerdoelen Aan het einde van de workshop kunnen de studenten: 1. Verschillende communicatietechnieken toepassen in technische contexten. 2. Effectief luisteren en vragen stellen om communicatie te verduidelijken. 3. Professioneel en duidelijk communiceren, zowel mondeling als schriftelijk. 4. Omgaan met lastige of conflictueuze communicatie situaties. 5. Feedback geven en ontvangen om communicatie te verbeteren. --- ### Interactieve werkvormen en praktische oefeningen **1. Introductie en theorie (30 minuten)** - Korte presentatie over belangrijke communicatieprincipes in technische beroepen (actief luisteren, duidelijk spreken, non-verbale communicatie). - Bespreking van voorbeelden uit de praktijk. **2. Rollenspellen: technische instructies geven en ontvangen (45 minuten)** - Studenten worden in tweetallen verdeeld. - Opdracht: één student geeft een technische instructie (bijvoorbeeld gebruik van gereedschap), de ander voert de opdracht uit. Daarna wisselen. - Feedback van medestudenten en docent op duidelijkheid en professionaliteit. **3. Communicatiespel: ‘De communicatieketen’ (30 minuten)** - In een groep wordt een boodschap via meerdere personen doorgegeven (bijvoorbeeld een technische instructie). - Doel: inzicht krijgen in hoe informatie kan vervormen en het belang van heldere communicatie. **4. Casusbespreking en debat: lastige communicatie situaties (30 minuten)** - Voorbeelden bespreken, zoals omgaan met onbegrip of conflicten op de werkvloer. - Studenten oefenen met het formuleren van constructieve reacties. **5. Praktische schriftelijke oefening: rapportage of e-mail schrijven (30 minuten)** - Opdracht: een korte technische rapportage of e-mail opstellen, gericht op duidelijkheid en professionaliteit. - Feedback van docent en medestudenten. **6. Reflectie en evaluatie (15 minuten)** - Kort bespreken wat ze geleerd hebben. - Persoonlijke actiepunten formuleren voor verdere verbetering. --- ### Suggesties voor evaluatie van communicatieve ontwikkeling - **Observatie tijdens oefeningen:** beoordeling op duidelijkheid, ontvangst en reactie tijdens rollenspellen en groepsactiviteiten. - **Zelfevaluatieformulier:** studenten vullen in wat ze hebben geleerd en waar ze nog moeite mee hebben. - **Peer feedback:** medestudenten geven constructieve feedback op elkaars communicatie. - **Reflectieverslag:** korte schriftelijke reflectie waarin studenten aangeven wat ze geleerd hebben en hoe ze hun communicatie willen verbeteren. - **Vervolgopdrachten:** opdrachten buiten de workshop, zoals het voorbereiden van een korte presentatie of het schrijven van een technische handleiding, die later worden beoordeeld. --- Deze workshop biedt een praktijkgerichte aanpak waarbij studenten niet alleen kennis opdoen, maar deze direct in situaties kunnen oefenen en toepassen.

### Workshop: Effectieve Communicatie voor Technische Beroepen **Doelgroep:** Studenten in het technisch beroepsonderwijs (bijv. werktuigbouwkunde, elektrotechniek, ICT) **Duur:** 3 uur (inclusief pauze) **Groepsgrootte:** 15-20 studenten --- #### **Leerdoelen** Na afloop van de workshop kunnen studenten: 1. Technische informatie helder en gestructureerd overbrengen aan niet-technische collega's. 2. Actief luisteren en doorvragen om misverstanden in werkinstructies te voorkomen. 3. Constructief feedback geven en ontvangen in teamverband. 4. Professioneel communiceren in gesimuleerde werksituaties (bijv. overleg, klantcontact). --- #### **Interactieve Werkvormen & Praktische Oefeningen** **1. Introductie: "Waarom communicatie in techniek?"** - **Werkvorm:** Groepsdiscussie aan de hand van praktijkcases. - **Oefening:** Studenten analyseren een voorval waarbij miscommunicatie leidde tot technische fouten (bijv. verkeerde montage door onduidelijke tekeningen). **2. Oefening 1: "Technisch Jargon Ontmaskerd"** - **Doel:** Begrijpelijk communiceren over complexe onderwerpen. - **Werkvorm:** Studenten krijgen een technisch concept (bijv. "onderhoudsprotocol voor een pomp") en moeten dit in 2 minuten uitleggen aan een "niet-technische opdrachtgever" (medestudent). - **Reflectie:** Nabespreking over het gebruik van analogieën en vereenvoudiging. **3. Oefening 2: "Actief Luisteren in Onderhoudssituaties"** - **Doel:** Informatie nauwkeurig opnemen en controleren. - **Werkvorm:** Rollenspel waarbij student A een storingsmelding beschrijft en student B samenvat wat hij hoorde. Student A beoordeelt of de essentie correct is overgebracht. **4. Oefening 3: "Feedback Carrousel"** - **Doel:** Leren geven en ontvangen van constructieve feedback. - **Werkvorm:** Studenten presenteren in duo's een kort plan (bijv. "veiligheidschecklist voor machinegebruik") en ontvangen feedback volgens de **BBB-methode** (Benoem het gedrag, Bespreek het effect, Bepaal alternatief). **5. Simulatie: "Multidisciplinair Overleg"** - **Doel:** Integratie van vaardigheden in een realistische setting. - **Werkvorm:** Studenten spelen rollen als technicus, planner en klant. Casus: een vertraagd project door tegenstrijdige instructies. Doel: gezamenlijk een oplossing formuleren. --- #### **Evaluatie van Communicatieve Ontwikkeling** **1. Directe Observatie** - Gebruik van een **rubric** tijdens oefeningen om criteria te scoren (bijv. "heldere uitleg", "actief luisteren", "professionele houding"). **2. Zelfreflectieformulier** - Studenten vóór en ná de workshop een korte vragenlijst laten invullen over hun eigen communicatie-uitdagingen en groei. **3. Praktijkopdracht na de Workshop** - Laat studenten een technische handeling (bijv. het uitleggen van een bedradingsschema) filmen en beoordeel deze aan de hand van vooraf gedeelde succescriteria. **4. Peerfeedback** - Anonieme feedbackrondes waarbij studenten elkaars sterke punten en verbeterpunten benoemen via een gestandaardiseerd formulier. --- #### **Materialen & Benodigdheden** - Flipchart of whiteboard - Rollenspelkaarten met casussen - Opnameapparatuur (voor feedback oefeningen) - Voorbeelden van technische documenten (handleidingen, tekeningen) **Tip:** Betrek een praktijkdocent of stagebegeleider om de link met de beroepspraktijk te versterken.