**Werkboek: Educatieve Workshop over Klimaatverandering** --- # Inhoudsopgave 1. Introductie 2. Doelstellingen van de workshop 3. Workshopstructuur en sessies 4. Activiteiten en methoden 5. Benodigde materialen 6. Evaluatiemethoden 7. Tips voor facilitators 8. Bijlagen --- ## 1. Introductie Deze handleiding biedt een uitgebreide en gestructureerde aanpak voor het organiseren van een educatieve workshop over klimaatverandering. Het richt zich op bewustwording, begrip en actiegerichtheid bij deelnemers van diverse achtergronden. --- ## 2. Doelstellingen van de workshop De workshop streeft naar de volgende leerdoelen: - **Kennis vergroten** over de oorzaken, processen en gevolgen van klimaatverandering. - **Bewustwording stimuleren** van de persoonlijke en collectieve rol bij het verminderen van de klimaatimpact. - **Vaardigheden ontwikkelen** voor het identificeren en implementeren van duurzame acties. - **Motivatie verhogen** om milieuvriendelijke keuzes te maken en actief bij te dragen aan klimaatoplossingen. - **Samenwerking en dialoog** bevorderen tussen deelnemers, zodat ideeën en ervaringen gedeeld worden. --- ## 3. Workshopstructuur en sessies ### **Totaalduur:** 4 uur (bijvoorbeeld voor middelbare scholieren of volwassenen) | Sessies | Onderwerpen | Tijd | Activiteiten | | --- | --- | --- | --- | | 1 | Introductie en kennismaking | 30 min | Welkomstwoord, korte ijsbreker, introductie klimaatverandering | | 2 | Oorzaken en gevolgen | 45 min | Presentatie, groepsdiscussie, interactieve quiz | | 3 | Lokale en persoonlijke impact | 30 min | Casestudies, reflectieopdrachten | | 4 | Duurzame oplossingen en acties | 45 min | Brainstormsessie, rolspellen, praktijkvoorbeelden | | 5 | Actieplan en afsluiting | 30 min | Opstellen van persoonlijke actieplannen, feedback, afsluitende woorden | --- ## 4. Activiteiten en methoden ### Activiteit 1: IJsbreker – Klimaatquiz - Kort spel om voorkennis te peilen en interesse te wekken. ### Activiteit 2: Presentatie en discussie - Visuele presentatie over klimaatverandering. - Vragenronde om betrokkenheid te stimuleren. ### Activiteit 3: Casestudies - Verdeel deelnemers in kleine groepen. - Elke groep onderzoekt een specifiek klimaatprobleem en presenteert oplossingen. ### Activiteit 4: Brainstorm en actieplanning - Ideeën genereren voor persoonlijke en gemeenschappelijke acties. - Workshopbegeleider helpt bij structureren en prioriteren. ### Activiteit 5: Reflectie en commitment - Deelnemers schrijven een persoonlijk actieplan. - Delen van plannen om verantwoordelijkheid te nemen. --- ## 5. Benodigde materialen - Projector en laptop voor presentaties - Flip-overs, markers - Hand-outs en informatief materiaal over klimaatverandering - Quizkaarten of digitale quiztools (bijvoorbeeld Kahoot!) - Casestudy documenten - Papier en pennen voor deelnemers - Stickers of certificaten van deelname - Eventueel duurzame hulpmiddelen voor activiteiten --- ## 6. Evaluatiemethoden - **Voor en na vragenlijst**: Peil de kennis en houding vóór en na de workshop. - **Participatie en interactie**: Observeer betrokkenheid tijdens activiteiten. - **Reflectie-opdrachten**: Vraag deelnemers om een korte evaluatie of feedbackformulier in te vullen over wat ze geleerd hebben en hoe ze het gaan toepassen. - **Persoonlijke actieplan**: Beoordeel de concreetheid en haalbaarheid van de plannen. - **Follow-up**: Organiseer eventueel een terugkomsessie of digitale community om gedragsverandering te monitoren. --- ## 7. Tips voor facilitators - **Voorbereiding**: Ken de inhoud goed, bereid materialen en technologie vooraf voor. - **Interactie stimuleren**: Betrek iedereen actief, gebruik ijsbrekers en vraag naar meningen. - **Dynamiek bewaren**: Wissel presentaties af met werkvormen en pauzes. - **Empathie en openheid**: Moedig verschillende meningen aan en respecteer diverse standpunten. - **Aanpassingsvermogen**: Pas de inhoud en tempo aan op de groep. - **Positieve sfeer**: Creëer een motiverende en veilige omgeving. - **Voorbeeldfunctie**: Wees zelf milieubewust en toon betrokkenheid. --- ## 8. Bijlagen - Voorbeeld actieplan - Verdere leermaterialen en bronnen - Feedbackformulier - Tips voor naschoolse of thuisactiviteiten --- **Einde van de handleiding.** Veel succes met het organiseren van jullie klimaatworkshop!

Zeker, hier is een uitgebreide educatieve workshophandleiding over klimaatverandering, gestructureerd voor optimaal gebruiksgemak: --- ### **Workshophandleiding: Klimaatverandering Begrijpen en Aanpakken** #### **Inleiding** Deze handleiding biedt een gestructureerd framework voor het faciliteren van een interactieve en educatieve workshop over klimaatverandering. De workshop is ontworpen om deelnemers te informeren, te inspireren en praktische handvatten te bieden voor actie. De focus ligt op begrip, betrokkenheid en toepassing. --- ### **1. Workshopdoelen** Aan het einde van de workshop kunnen deelnemers: - De basisprincipes van klimaatverandering uitleggen, inclusief oorzaken en gevolgen. - Het verband leggen tussen menselijk handelen en klimaatverandering. - De lokale en mondiale impact van klimaatverandering identificeren. - Praktische oplossingen en actiestappen benoemen om bij te dragen aan vermindering van klimaatverandering. - Zich empowered voelen om klimaatvriendelijke keuzes te maken en anderen te inspireren. --- ### **2. Workshopstructuur en Tijdsindeling** Totale duur: 3 uur (inclusief pauze). *Opmerking: Pas tijden flexibel aan op basis van de behoeften van de groep.* #### **Sessie 1: Introductie en Kennismaking (20 minuten)** - **Activiteit:** Icebreaker – “Klimaat in één woord”. - **Doel:** Deelnemers laten nadenken over hun associaties met klimaatverandering en een veilige sfeer creëren. - **Materialen:** Whiteboard, stiften, post-its. - **Tips voor facilitators:** Moedig iedereen aan om deel te nemen en benadruk dat er geen foute antwoorden zijn. #### **Sessie 2: Basisprincipes van Klimaatverandering (40 minuten)** - **Activiteit:** Interactieve presentatie met visuele ondersteuning (bijv. infographics, korte video’s). - **Onderwerpen:** Broeikaseffect, CO2-uitstoot, fossiele brandstoffen, ontbossing. - **Materialen:** Beamer, laptop, presentatiesoftware, video’s (bijv. van Klimaatakkoord.nl of NASA). - **Tips:** Gebruik analogieën (bijv. “de aarde als een kas”) om complexe concepten toegankelijk te maken. #### **Sessie 3: Gevolgen en Impact (30 minuten)** - **Activiteit:** Groepsdiscussie aan de hand van casestudy’s (bijv. overstromingen, hittegolven, biodiversiteit). - **Doel:** Inzicht geven in de mondiale en lokale gevolgen van klimaatverandering. - **Materialen:** Casestudy-printouts, whiteboard. - **Tips:** Leg verbanden met actuele gebeurtenissen in Nederland (bijv. zeespiegelstijging). #### **Sessie 4: Pauze (15 minuten)** - **Tips:** Serveer klimaatvriendelijke snacks (bijv. plantaardige hapjes) en bespreek de keuzes. #### **Sessie 5: Oplossingen en Actie (50 minuten)** - **Activiteit:** “Klimaatactie Brainstorm” in kleine groepen. - **Doel:** Deelnemers laten nadenken over haalbare acties (bijv. energiebesparing, duurzame mobiliteit). - **Materialen:** Flip-overvellen, stiften, actiekaarten met voorbeelden. - **Tips:** Benadruk dat kleine acties collectief groot effect kunnen hebben. #### **Sessie 6: Evaluatie en Afsluiting (25 minuten)** - **Activiteit:** Reflectie en evaluatie via een korte enquête en open discussie. - **Doel:** Leerresultaten meten en deelnemers motiveren om actie te ondernemen. - **Materialen:** Evaluatieformulieren, certificaten van deelname (optioneel). - **Tips:** Sluit af met een inspirerende quote of oproep tot actie. --- ### **3. Benodigde Materialen** - **Technologie:** Beamer, laptop, internetverbinding, geluidsboxen. - **Schrijfmaterialen:** Whiteboard, flip-overvellen, stiften, post-its, pennen. - **Handouts:** Werkbladen met kernbegrippen, casestudy’s, actiekaarten. - **Facilitatorset:** Timer, instructies voor groepsactiviteiten, achtergrondinformatie over klimaatverandering. --- ### **4. Evaluatiemethoden** Gebruik een combinatie van methoden om betrokkenheid en leerresultaten te meten: 1. **Voormeting en Nameting:** Korte quiz voor en na de workshop om kenniswinst te meten. 2. **Observatie:** Noteer de betrokkenheid tijdens discussies en activiteiten. 3. **Evaluatieformulier:** Laat deelnemers anoniem feedback geven over: - Kwaliteit van de inhoud. - Bruikbaarheid van de activiteiten. - Suggesties voor verbetering. 4. **Follow-up:** Stuur een maand later een korte enquête om te peilen naar gedragsverandering. --- ### **5. Tips voor Facilitators** - **Wees voorbereid:** Test technologie van tevoren en heb een back-upplan voor activiteiten. - **Creëer een veilige sfeer:** Stimuleer respectvolle discussies en erken emoties (bijv. klimaatzorgen). - **Differentieer:** Houd rekening met verschillende leerstijlen (visueel, auditief, kinesthetisch). - **Blijf actueel:** Verwerk recente data en voorbeelden uit Nederland (bijv. IPCC-rapporten of Nederlandse klimaataanpak). - **Inspireer tot actie:** Deel successen van eerdere deelnemers of lokale initiatieven. --- ### **Bijlage: Extra Bronnen** - Websites: Milieu Centraal, KNMI, IPCC. - Boeken: “De Onbewoonbare Aarde” van David Wallace-Wells (voor gevorderde groepen). - Tools: CO2-calculators (bijv. van Milieu Centraal). --- Veel succes met het faciliteren van deze workshop! Pas de inhoud aan op uw doelgroep (bijv. leerlingen, volwassenen, professionals) voor optimale resultaten.