Natuurlijk! Hier is een overzicht en leidraad voor een educatieve spreeksessie over klimaatverandering voor middelbare scholieren. --- ### Overzicht van de spreeksessie: Klimaatverandering **Duur:** 60 minuten **Doelgroep:** Middelbare scholieren (16-18 jaar) **Doel:** Begrip van klimaatverandering, oorzaken, gevolgen en manieren om te handelen --- ### Belangrijkste punten 1. **Wat is klimaatverandering?** - Definitie en verschil tussen weer en klimaat - Hoe het klimaat verandert 2. **Oorzaken van klimaatverandering** - Broeikasgassen (CO₂, methaan, lachgas) - Menselijke activiteiten (industrie, transport, landbouw) - Natuurlijk versus menselijk 3. **Gevolgen van klimaatverandering** - Stijgende zeespiegels - Extreem weer (hittegolven, stormen, droogtes) - Verlies van biodiversiteit - Impact op mensen en economie 4. **Wat kunnen we doen?** - Individuele acties (energiebesparing, afval verminderen) - Gemeentelijke en nationale initiatieven - Het belang van beleid en technologie 5. **De rol van jongeren** - Hoe kunnen jongeren bijdragen? - Inspirerende voorbeelden en initiatieven --- ### Script / Leidraad voor de presentatie **Inleiding (5 minuten)** - Begroet de klas en stel jezelf voor - Vraag: "Wat weten jullie al over klimaatverandering?" (interactief) - Kort verhaal of anekdote om interesse te wekken (bijvoorbeeld over een recente natuurramp) **Wat is klimaatverandering? (10 minuten)** - Uitleg met visuele hulp (slides of afbeeldingen) - Verschil tussen weer en klimaat - Kort overzicht van de aarde en het klimaat **Oorzaken (10 minuten)** - Uitleg broeikaseffect met eenvoudige animatie of diagram - Menselijke oorzaken benadrukken - Quizvraag: "Welke activiteiten zorgen het meest voor CO₂-uitstoot?" (bijvoorbeeld: vervoer, energieverbruik, voedsel) **Gevolgen (10 minuten)** - Gebruik beelden of video's van smeltende gletsjers, overstromingen, droogtes - Bespreek lokale en wereldwijde effecten - Vraag: "Hoe zou jij je voelen als je huis bedreigd wordt door de klimaatverandering?" **Wat kunnen wij doen? (10 minuten)** - Praktische tips voor jongeren - Groepsactiviteit: "Wat kunnen we binnen onze school doen?" (bijvoorbeeld: energiebesparing, afval verminderen) - Inspirerende initiatieven of jonge activisten vermelden **Discussie / Reflectie (10 minuten)** - Open vragen: - "Wat vind je het meest verontrustend?" - "Wat zou je willen veranderen?" - Brainstormsessie: ideeën voor acties op school of in de gemeenschap **Afsluiting (5 minuten)** - Samenvatting kernpunten - Oproep tot actie: "Wat ga jij vandaag doen?" - Bedank de klas en geef informatie over verdere bronnen of activiteiten --- ### Interactieve elementen - **Poll of quiz:** Gebruik een snelle poll (bijvoorbeeld via Mentimeter of handopsteken) over oorzaken en oplossingen - **Discussievragen:** Stimuleer meningen en ideeën - **Groepsactiviteit:** Brainstorm over acties die de leerlingen kunnen ondernemen - **Visuals en video's:** Gebruik korte, impactvolle beelden en animaties --- ### Reflectie en afsluiting - Vraag de leerlingen om een korte actie te delen die ze willen ondernemen - Moedig ze aan om bewust te worden van hun eigen impact - Geef suggesties voor verdere educatie of betrokkenheid (clubbings, campagnes, vrijwilligerswerk) --- Als je wilt, kan ik ook een gedetailleerd script uitschrijven of voorbeeldslides en activiteiten voorbereiden.

Zeker, hier is een volledige opzet voor een educatieve spreeksessie over klimaatverandering, afgestemd op middelbare scholieren. ### Overzicht: Educatieve Spreeksessie "Klimaatverandering: Jij maakt het verschil" **Doelgroep:** Middelbare scholieren (onder- en bovenbouw) **Duur:** 50-60 minuten **Centrale Boodschap:** Klimaatverandering is een reëel en urgent probleem, maar we zijn niet machteloos. Iedereen, ook jij, kan een positieve bijdrage leveren. **Doelstellingen:** * Leerlingen begrijpen de basisprincipes van klimaatverandering (oorzaken, gevolgen). * Leerlingen zien het verband tussen hun eigen leefstijl en klimaatverandering. * Leerlingen voelen zich geïnspireerd en empowered om actie te ondernemen. * Kritisch denkvermogen stimuleren via discussie. --- ### Script & Leidraad voor de Presentatie **Benodigdheden:** Beamer, computer, microfoon (optioneel), whiteboard of flipover, stiften, sticky notes. **(0-5 minuten) Introductie: Het ijs breken** * **Welkom:** "Hallo allemaal! Fijn dat jullie er zijn. Vandaag gaan we het hebben over een onderwerp waar jullie vast weleens over hoort: klimaatverandering." * **Interactief element - Stellingenspel:** Stel een paar prikkelende stellingen. Vraag leerlingen om naar de linkerkant van de ruimte te lopen voor "EENS" en de rechterkant voor "ONEENS". * Stelling 1: "Klimaatverandering is het grootste probleem van onze tijd." * Stelling 2: "Wat ik doe, maakt geen enkel verschil voor het klimaat." * Stelling 3: "De overheid en bedrijven moeten het probleem oplossen, niet ik." * **Doel:** Activeer de groep, peil de beginsituatie en creëer direct betrokkenheid. Benadruk dat er geen 'foute' antwoorden zijn. **(5-20 minuten) Deel 1: Wat is klimaatverandering eigenlijk?** * **Verschil weer en klimaat:** "Laten we beginnen bij het begin. Wat is het verschil tussen weer en klimaat?" (Laat antwoorden geven). Leg uit: "Het weer is wat er vandaag buiten gebeurt. Het klimaat is het gemiddelde weer over 30 jaar." * **De Broeikaswerking (visueel):** Toon een eenvoudige afbeelding van de broeikaswerking. * **Uitleg:** "De aarde heeft een natuurlijke deken van broeikasgassen, zoals CO2. Die deken houdt een deel van de warmte van de zon vast. Zonder die deken zou het hier ijskoud zijn. Perfect dus!" * **Het Probleem:** "Maar sinds de industriële revolutie stoken we die deken veel te dik op. We verbranden massaal steenkool, olie en gas. Hierdoor komt er extra CO2 in de lucht, en die deken houdt te veel warmte vast. De aarde warmt op. Dat noemen we het versterkte broeikaseffect." * **Interactief element - Woordwolk:** Vraag: "Welke gevolgen van klimaatverandering kunnen jullie bedenken?" Laat leerlingen hun antwoorden via hun telefoon (bijv. Mentimeter) of op een sticky note insturen en projecteer de woordwolk. Vul aan waar nodig: * **Extreem weer:** Meer en hevigere hittegolven, droogtes, maar ook zware regenval en overstromingen. * **Zeespiegelstijging:** Smelten van ijskappen en gletsjers. * **Effect op natuur:** Verlies van biodiversiteit, verbleking van koraalriffen. * **Dichtbij huis:** Effecten op de Nederlandse landbouw, waterveiligheid en gezondheid. **(20-35 minuten) Deel 2: Oorzaken en oplossingen: De rol van Nederland en jou!** * **Waar komt onze CO2 vandaan?** Laat een eenvoudig diagram zien van de Nederlandse CO2-uitstoot (verkeer, industrie, elektriciteit, landbouw). * **De Voetafdruk:** "Ieder van ons heeft een ecologische voetafdruk. Dat is de impact die jij hebt op de aarde." * **Interactief element - Quiz "Hoe groen leef jij?"** Stel meerkeuzevragen over dagelijkse keuzes. Bijvoorbeeld: * "Hoe kom je meestal naar school? (A) Fiets/lopen, (B) OV, (C) Auto" * "Hoe vaak eet je vlees? (A) Elke dag, (B) 3x per week, (C) Nooit/zelden (flexi)" * "Wat doe je met kapotte kleding? (A) Weggooien, (B) Repareren, (C) Naar de kringloop)" * Bespreek kort de impact van de verschillende antwoorden. Focus op bewustwording, niet op schuldgevoel. * **Oplossingen - De Waaier aan Mogelijkheden:** Benadruk dat er niet één magische oplossing is, maar een combinatie. * **Technologie:** Zonnepanelen, windmolens, elektrische auto's. * **Gedrag:** Minder vliegen, minder vlees eten, spullen langer gebruiken. * **Systeemverandering:** De rol van politiek (klimaatakkoorden) en bedrijven. * **Kantelpunt:** "Jullie generatie is cruciaal. Jullie zijn de stemmers, consumenten en innovators van de toekomst." **(35-50 minuten) Deel 3: Afsluitende Discussie & Reflectie** * **Interactief element - De Hoopvolle Afsluiter:** "We hebben veel problemen gezien, maar er is ook heel veel hoop. Laten we focussen op oplossingen." * **Opdracht:** Deel de groep in kleine groepjes van 4-5 personen. Geef hen de volgende vraag: * **"Bedenk met je groepje één concrete, realistische actie die jullie op school kunnen doen om de CO2-uitstoot te verminderen."** * Voorbeelden om op weg te helpen: een meat-free maandag in de kantine, een ruilbeurs voor kleding/boeken, een schoolmoestuin, een 'plastic-aanval' om zwerfafval te verminderen. * **Terugkoppeling:** Laat elk groepje hun beste idee in 1 minuut pitchen. * **Slotwoord:** "Kijk eens wat een geweldige ideeën er in zo'n korte tijd zijn bedacht. Dit bewijst dat jullie wel degelijk een verschil kunnen maken. Het gaat niet om perfect zijn, maar om bewustere keuzes maken, samen. Jullie hebben de macht om de toekomst vorm te geven. Gebruik die macht." **(50-60 minuten) Einde & Vervolg** * Bedank de leerlingen voor hun actieve deelname. * Geef eventueel suggesties voor wie meer wil weten (bijv. websites zoals Milieu Centraal, het Jeugdjournaal, of de documentaire "2040"). * Moedig aan om het gesprek thuis of in de les voort te zetten.