Natuurlijk! Hier is een overzicht en lesplan over klimaatverandering voor groep 7 leerlingen. **Lesmateriaal over Klimaatverandering voor Groep 7** --- ### **Leerdoelen** Na deze les kunnen de leerlingen: 1. Begrijpen wat klimaatverandering is en wat het verschil is met het weer. 2. Verklaren hoe menselijke activiteiten bijdragen aan klimaatverandering. 3. Herkennen welke gevolgen klimaatverandering kan hebben voor de aarde, dieren en mensen. 4. Actief nadenken over manieren om klimaatverandering te verminderen en milieuvriendelijk te leven. --- ### **Lesopzet** #### 1. Introductie (10 minuten) - **Doel:** Interesse wekken en voorkennis activeren. - **Activiteit:** Vraag de leerlingen wat ze weten over het weer en of ze weten wat klimaat is. Laat ze voorbeelden noemen zoals regen, zon, sneeuw. - **Kort gesprek:** Wat is het verschil tussen weer en klimaat? (Weer is kortdurend, klimaat is het gemiddelde weer over lange tijd). #### 2. Uitleg over klimaatverandering (15 minuten) - **Informatie:** Leg uit dat de aarde opwarmt door menselijke activiteiten zoals het verbranden van fossiele brandstoffen, waardoor broeikasgassen zoals CO₂ in de lucht komen. - **Gebruik visuele media:** Toon een eenvoudige infographic of tekening die het proces van opwarming uitlegt. - **Voorbeeld:** Geef voorbeelden van klimaatverandering zoals smeltende ijsbergen, stijgende zeespiegels en extreme weersomstandigheden. #### 3. Activiteit: "Klimaat en het weer" (15 minuten) - **Opdracht:** Verdeel de klas in kleine groepen. - **Wat ze doen:** Elke groep krijgt verschillende scenario’s (bijvoorbeeld: veel regen, hittegolven, stormen). Ze bedenken of dat te maken kan hebben met klimaatverandering en waarom. - **Bespreking:** Elke groep deelt kort hun ideeën. #### 4. Creatieve opdracht: "Onze planeet beschermen" (20 minuten) - **Wat ze doen:** Maak een poster of tekening waarin ze voorstellen hoe wij kunnen helpen om klimaatverandering tegen te gaan. - **Voorbeelden:** minder plastic gebruiken, fietsen in plaats van met de auto, energie sparen. #### 5. Reflectie en afsluiting (10 minuten) - **Vraag:** Wat kunnen wij als kinderen doen om de planeet te helpen? - **Kort samenvatten:** Herhaal de belangrijkste punten en geef hen de opdracht om thuis iets te doen, bijvoorbeeld energie besparen of afval sorteren. --- ### **Aanvullende bronnen en multimedia** - **Video's:** - "Wat is klimaatverandering?" (bijvoorbeeld op YouTube, zoek naar kindvriendelijke uitleg) - Animaties over broeikaseffect en opwarming aarde - **Websites:** - [Jip en Janneke over klimaat](https://www.nationalgeographic.com/nature/article/climate-change) (voor een eenvoudige uitleg) - Klimaatplein.nl (leuk voor kinderen) - **Leermateriaal:** - Educatieve posters over klimaatverandering - Werkbladen en quizzen over klimaat --- ### **Benodigdheden** - Printers voor posters en werkbladen - Tekenspullen (potloden, stiften, papier) - Laptop of tablet voor video's en visuele uitleg --- **Veel succes met het lesgeven over dit belangrijke onderwerp!**

Zeker! Hier is een uitgewerkt educatief lesmateriaal over klimaatverandering voor groep 7, volledig in het Nederlands. --- ### **Educatief Lesmateriaal: Klimaatverandering voor Groep 7** #### **Algemeen Overzicht** **Thema:** Klimaatverandering - Onze Aarde heeft onze hulp nodig! **Doelgroep:** Groep 7 (10-12 jaar) **Duur:** 3-4 lessen van ongeveer 60 minuten **Kernwoorden:** Broeikaseffect, CO₂, fossiele brandstoffen, gevolgen, oplossingen, duurzaamheid. --- ### **Leerdoelen** Aan het einde van de lessenreeks kunnen de leerlingen: 1. **Uitleggen** wat klimaatverandering is en het verschil benoemen tussen weer en klimaat. 2. **Beschrijven** hoe het broeikaseffect natuurlijk werkt en waarom het nu versterkt wordt door menselijk handelen. 3. **Herkennen** van minstens drie belangrijke oorzaken van klimaatverandering (bv. verbranden van fossiele brandstoffen, ontbossing). 4. **Noemen** van minstens drie gevolgen van klimaatverandering (bv. smeltende ijskappen, extreem weer, stijgende zeespiegel). 5. **Bedenken en presenteren** van praktische oplossingen en duurzame acties die zij zelf, hun school of gezin kunnen ondernemen. 6. **Samenwerken** in een groepje om een creatieve opdracht over het thema uit te voeren. --- ### **Gestructureerde Lesopzet** #### **Les 1: Wat is Klimaatverandering?** **Doel:** Leerlingen maken kennis met het begrip klimaatverandering en het broeikaseffect. * **Start (10 min): Introductie** * **Activiteit:** "Wat weet je al?" Brainstorm aan de hand van de vraag: "Wat komt er in je op bij de woorden 'klimaat' en 'opwarming'?" Schrijf alle antwoorden op het bord. * **Verschil uitleggen:** Maak het onderscheid duidelijk tussen **weer** (wat het vandaag doet, lokaal) en **klimaat** (het gemiddelde weer over 30 jaar, wereldwijd). * **Kern (35 min): Het Broeikaseffect** * **Uitleg (15 min):** Leg met behulp van een eenvoudige tekening of animatie (zie bronnen) uit hoe het broeikaseffect werkt. Vergelijk de aarde met een kas: de broeikasgassen (CO₂) zijn het glasdak dat warmte vasthoudt. Zonder dit deken zou het veel te koud zijn. Leg uit dat wij te veel van dit deken maken door bijvoorbeeld auto's, fabrieken en kolencentrales. * **Interactieve Opdracht (20 min): "De Broeikas-Klas"** * Verdeel de klas in twee groepen. De ene groep speelt "zonnestralen", de andere "broeikasgassen". * De "zonnestralen" lopen door de klas. Eerst mogen maar een paar "broeikasgassen" hen tegenhouden (natuurlijk broeikaseffect). * Daarna komen er veel meer "broeikasgassen" bij (versterkt broeikaseffect). De "zonnestralen" kunnen nu bijna niet meer ontsnappen. Bespreek na wat dit betekent voor de temperatuur in de "kas" (klas). * **Afsluiting (15 min): Samenvatting** * Laat de leerlingen in hun eigen woorden aan een maatje uitleggen wat het broeikaseffect is. * Geef een korte, eenvoudige definitie van klimaatverandering mee naar huis. --- #### **Les 2: Oorzaken en Gevolgen** **Doel:** Leerlingen leren de belangrijkste oorzaken en zichtbare gevolgen van klimaatverandering herkennen. * **Start (10 min): Terugblik** * **Activiteit:** Speel "Waar of Niet Waar?" met stellingen over de vorige les, bv.: "Zonder broeikasgassen zou er geen leven op aarde zijn." (Waar). * **Kern (40 min): Onderzoeken en Ontdekken** * **Oorzaken (20 min):** Introduceer de belangrijkste oorzaken: verbranden van **fossiele brandstoffen** (aardgas, kolen, olie) voor energie en vervoer, en **ontbossing** (bomen halen CO₂ uit de lucht). * **Opdracht:** Laat groepjes een mindmap maken met in het midden "Oorzaken van Klimaatverandering". * **Gevolgen (20 min):** Toon korte filmpjes of foto's van smeltend poolijs, droogtes, overstromingen en bosbranden. Leg het verband met de oorzaken. * **Opdracht:** Geef elk groepje een kaartje met een gevolg (bv. "de zeespiegel stijgt", "dieren verliezen hun leefgebied"). Laat ze dit gevolg kort aan de klas uitleggen. * **Afsluiting (10 min): Verband leggen** * Koppel klassikaal een paar oorzaken aan de besproken gevolgen. Bijv.: "Meer auto's -> meer CO₂ -> aarde wordt warmer -> ijskappen smelten -> zeespiegel stijgt." --- #### **Les 3: Oplossingen en Toekomst (Wat Kunnen Wij Doen?)** **Doel:** Leerlingen worden zich bewust van hun eigen rol en bedenken haalbare, positieve acties. * **Start (5 min): Positieve insteek** * **Activiteit:** Begin met de vraag: "Denk je dat we het klimaat nog kunnen helpen? Waarom wel/niet?" Benadruk dat iedereen, ook kinderen, een steentje kan bijdragen. * **Kern (45 min): Van Probleem naar Oplossing** * **Brainstorm (15 min):** "Klimaatvriendelijke acties". Schrijf alle ideeën van de leerlingen op het bord. Denk aan: lampen uit, korter douchen, lopen/fietsen, afval scheiden, minder vlees eten, spullen repareren. * **Creatieve Groepspraktijkopdracht (30 min):** Laat de leerlingen kiezen uit: 1. **Ontwerp een Poster:** Maak een aanplakbiljet dat oproept tot een duurzame actie voor de school. 2. **Maak een Stripverhaal:** Bedenk een kort stripverhaal over een superheld die het opneemt tegen klimaatverandering. 3. **Schrijf een Nieuwsbericht uit de Toekomst:** Schrijf een positief nieuwsbericht over hoe Nederland in 2050 klimaatvriendelijk is geworden. * **Afsluiting (10 min): Presentaties en Afspraak** * Laat een paar groepjes hun creatie presenteren. * Maak met de klas één concrete afspraak voor de komende week, zoals "We letten er allemaal op dat de lichten uit zijn in lege lokalen." --- ### **Suggesties voor Aanvullende Bronnen en Multimedia** * **Video's:** * **Het Klokhuis:** Aflevering "Klimaatverandering". (Zeer duidelijk en toegankelijk voor deze leeftijd). * **NOS op 3:** "Hoe leg je klimaatverandering uit?" (Korte, visuele uitleg). * **Schooltv:** Zoek naar video's over "broeikaseffect" en "duurzaamheid". * **Websites voor Leerlingen:** * **WWF Rangerclub:** Met leuke weetjes, quizzes en tips voor kinderen. * **Samsam:** Artikelen over klimaat en kinderen in andere landen. * **Milieu Centraal:** Betrouwbare informatie over duurzame keuzes (geschikt om samen te bekijken). * **Interactieve Tools:** * **Carbon Footprint Calculator voor Kinderen** (eenvoudige versie, bijvoorbeeld van WWF): Laat zien hoe hun eigen gedrag impact heeft. * **Google Earth Timelapse:** Laat zien hoe gebieden zoals gletsjers of regenwouden de afgelopen 40 jaar zijn veranderd. * **Boeken:** * "De Zee kwam door de Brievenbus" van Liesje van de Bie (over de watersnoodramp, goed aan te halen bij gevolgen). * "Palmen op de Noordpool" van Marc ter Horst (een uitgebreid en zeer toegankelijk kinderboek over klimaatverandering). --- Veel succes met de lessen! Dit materiaal is ontworpen om een complex onderwerp begrijpelijk, interactief en hoopvol over te brengen op jonge leerlingen.