Natuurlijk! Hieronder vind je een uitgebreide opzet voor een educatief peer feedback systeem voor het vak Essay Schrijven, gericht op Havo 4 leerlingen. --- **1. Leerdoelen** - Leerlingen kunnen op een constructieve manier feedback geven en ontvangen op elkaars essays. - Leerlingen ontwikkelen inzicht in de structuur, inhoud en taalgebruik van essays. - Leerlingen verbeteren hun eigen schrijfvaardigheid door reflectie op feedback. - Leerlingen leren respectvol en motiverend feedback geven. --- **2. Feedbackcriteria en rubrics** **Criteria:** 1. **Structuur en opbouw** - Heeft het essay een duidelijke introductie, kern en conclusie? - Zijn de paragrafen logisch en samenhangend? 2. **Inhoud en argumentatie** - Is de inhoud relevant en onderbouwd? - Worden voorbeelden en argumenten effectief gebruikt? 3. **Taalgebruik en stijl** - Is de spelling, grammatica en zinsbouw correct? - Is de schrijfstijl passend en vloeiend? 4. **Originaliteit en creativiteit** - Is het essay origineel en interessant? - Worden nieuwe ideeën gepresenteerd? --- **Rubric voorbeeld (per criterium):** | Niveau | Beschrijving | |---------|--------------| | 4 (Uitstekend) | Sterke structuur, inhoud en taalgebruik; zeer constructieve feedback. | | 3 (Voldoende) | Voldoende aandacht voor criteria; kleine verbeterpunten. | | 2 (Onvoldoende) | Veel verbeterpunten; feedback is vaag of niet gericht. | | 1 (Zeer onvoldoende) | Ontbreekt of niet bruikbaar; niet constructief. | --- **3. Gestructureerde feedbackformulieren met leidende vragen** **Voorbeeld van een feedbackformulier:** *Naam leerling:* *Titel van het essay:* *Datum:* **A. Positieve punten:** - Wat vind je sterk aan dit essay? - Welke delen spraken je aan en waarom? **B. Verbeterpunten:** - Zijn er delen die je minder duidelijk vindt? - Waar zou de schrijver meer uitleg of voorbeelden kunnen geven? - Hoe kan de structuur verbeterd worden? **C. Taal en stijl:** - Zijn er grammaticale of spellingfouten? - Is de schrijfstijl passend en vloeiend? **D. Algemene tips en suggesties:** - Heb je nog advies voor de schrijver om het essay te verbeteren? --- **4. Instructies voor het geven van feedback** - Wees respectvol en positief; benadruk wat goed is. - Wees specifiek en concreet; geef voorbeelden uit het essay. - Wees eerlijk, maar ook constructief; richt je op verbetering. - Vermijd negatieve of persoonlijke opmerkingen. - Geef niet alleen wat niet goed is, maar ook hoe het beter kan. --- **5. Implementatie-methoden** - **Wissel werkparen uit:** leerlingen geven en ontvangen feedback in tweetallen. - **Kleine groepen:** groepsfeedback bespreken en vergelijken. - **Digitale platforms:** gebruik bijvoorbeeld Google Classroom of Teams voor het delen van essays en feedbackformulieren. - **Peer review sessies:** gepland in de lessen, met tijd voor reflectie en discussie. --- **6. Richtlijnen voor verwerken en toepassen van feedback** - Lees de ontvangen feedback aandachtig door. - Reflecteer op de opmerkingen en bepaal wat je wilt verbeteren. - Pas je essay aan op basis van de feedback. - Geef eventueel een korte reactie terug aan de feedbackgever: bedank en vertel wat je hebt aangepast. - Bespreek indien mogelijk in een klasbespreking de ervaringen en leerpunten. --- Met dit systeem leren leerlingen niet alleen beter schrijven, maar ook kritisch en respectvol communiceren. Succes met de implementatie!

Zeker, hier is een uitgebreid educatief peer feedback systeem voor Essay Schrijven, speciaal ontworpen voor Havo 4 leerlingen. ### **Peer Feedback Systeem: Essay Schrijven Havo 4** **Doelstelling:** Leerlingen leren door het geven en ontvangen van constructieve feedback hun eigen schrijfvaardigheden en die van anderen te analyseren, te verbeteren en te verantwoorden. --- ### **1. Leerdoelen** Na het doorlopen van dit peer feedback systeem kan de leerling: * **Analyseren en Evalueren:** De opbouw, argumentatie, taalgebruik en vormgeving van een essay van een medeleerling analyseren aan de hand van heldere criteria. * **Constructieve Feedback Formuleren:** Op een respectvolle en opbouwende manier zowel positieve punten als verbetersuggesties verwoorden. * **Feedback Ontvangen en Verwerken:** Ontvangen feedback kritisch beoordelen, er lering uit trekken en deze doelgericht verwerken in een verbeterde versie van het eigen essay. * **Schrijfproces Verdiepen:** Het eigen inzicht in het schrijfproces en de criteria voor een goed essay verdiepen. * **Taalgebruik Verbeteren:** Aandacht hebben voor correcte spelling, grammatica, interpunctie en een passende formele stijl. --- ### **2. Feedbackcriteria en Rubrics** De feedback richt zich op vier hoofdgebieden. Per gebied zijn er succescriteria in een rubriek. **Rubriek voor Peer Feedback** | Criterium | **Niveau 1 (Onvoldoende)** | **Niveau 2 (Voldoende)** | **Niveau 3 (Goed)** | **Niveau 4 (Excellent)** | | :--- | :--- | :--- | :--- | :--- | | **1. Inhoud & Argumentatie** | Het standpunt is onduidelijk. Er zijn weinig of geen onderbouwende argumenten. Voorbeelden ontbreken of sluiten niet aan. | Standpunt is duidelijk. Er zijn enkele argumenten, maar deze zijn niet altijd sterk of goed uitgewerkt. Voorbeelden zijn summier. | Duidelijk standpunt met een aantal relevante argumenten. Argumenten worden redelijk onderbouwd met voorbeelden. | Zeer duidelijk en scherp geformuleerd standpunt. Sterke, logische argumenten die uitgebreid en overtuigend worden onderbouwd met passende voorbeelden. | | **2. Structuur & Opbouw** | Geen duidelijke inleiding, kern of slot. Alinea's hebben geen logische volgorde en er zijn geen verbindingswoorden. | Herkenbare inleiding, kern en slot, maar deze zijn zwak uitgewerkt. Moeilijk te volgen door gebrek aan samenhang tussen alinea's. | Duidelijke inleiding (met hoofdvraag/standpunt), kern en slot. Alinea's zijn overzichtelijk en er is een duidelijke alineastructuur. Gebruik van enkele verbindingswoorden. | Zeer pakkende inleiding, logisch opgebouwde kern en krachtig slot. Uitstekende alineastructuur met een duidelijke kernzin per alinea. Vloeiende overgangen door effectief gebruik van verbindingswoorden. | | **3. Taalgebruik & Stijl** | Veel fouten in spelling en grammatica. Herhaling van woorden. Zeer informeel taalgebruik. | Enkele taalfouten. Beperkte woordenschat. Stijl is afwisselend formeel en informeel. | Over het algemeen correcte spelling en grammatica. Voldoende afwisseling in woordkeuze. Doorgaans een formele, passende stijl. | (Vrijwel) foutloos. Gevarieerde en precieze woordkeuze. Doelbewust en consistent gebruik van een formele, academische stijl die bij het onderwerp past. | | **4. Vormgeving & Bronnen** | Titel ontbreekt of is onduidelijk. Geen gebruik van alinea's. Bronvermelding ontbreekt volledig. | Er is een titel en er worden alinea's gebruikt, maar de lay-out is onoverzichtelijk. Bronvermelding is onvolledig of incorrect. | Duidelijke titel, correct gebruik van alinea's en witregels. Bronnen worden vermeld, maar niet altijd volgens de juiste conventie (bv. APA). | Professionele lay-out met een pakkende titel. Correct en consistent gebruik van alinea-indeling en witruimte. Bronnen zijn volledig en correct vermeld volgens de afgesproken richtlijnen. | --- ### **3. Gestructureerd Feedbackformulier met Begeleidende Vragen** Dit formulier vult de peer feedbackgever in voor de essayontvanger. **Feedbackformulier voor Essay Schrijven** **Naam feedbackgever:** _________________ **Naam essayschrijver:** _________________ **Deel A: Positieve feedback (Wat gaat er al goed?)** * Noem 2 sterke punten van het essay. Waarom zijn deze sterk? * 1. * 2. * Welke alinea of welk argument vond je het meest overtuigend? Licht toe. **Deel B: Constructieve suggesties (Waar kan het beter?)** * **Inhoud & Argumentatie:** * Is het standpunt in de inleiding voor jou volledig duidelijk? Zo niet, hoe kan het duidelijker? * Welk argument zou nog sterker kunnen? Hoe kan de schrijver dit onderbouwen? (Bijv. met een voorbeeld, cijfer, expertquote) * **Structuur & Opbouw:** * Zijn de overgangen tussen de alinea's vloeiend? Zo niet, waar zou een verbindingswoord (zoals 'daarnaast', 'echter', 'hieruit blijkt') kunnen helpen? * Heeft het slot een duidelijke conclusie? Bevat het een samenvatting en/of een pakkende afsluiter? * **Taalgebruik & Stijl:** * Zijn er woorden die vaak herhaald worden? Kun je een synoniem suggereren? * Zie je taalfouten (spelling, dt, interpunctie)? Omcirkel ze en geef de correcte versie. * **Vormgeving & Bronnen:** * Is de titel pakkend en informatief? Zo niet, wat voor titel zou je wel nieuwsgierig maken? * Zijn alle bronnen (als van toepassing) duidelijk vermeld? **Deel C: Top 3 Verbeterpunten** 1. Het belangrijkste punt om aan te werken: 2. Het op één na belangrijkste punt: 3. Het op twee na belangrijkste punt: --- ### **4. Instructies voor Constructieve en Respectvolle Feedback** **De GOUDEN REGELS voor feedback geven:** 1. **Wees respectvol:** Het doel is helpen, niet afbreken. Houd het bij de tekst, niet bij de persoon. 2. **Wees specifiek:** Zeg niet "het is onduidelijk", maar "deze zin in alinea 3 is voor mij onduidelijk omdat..." 3. **Begin met een pluspunt (Compliment-Suggestie-Compliment):** * **Compliment:** "Je inleiding trekt meteen de aandacht..." * **Suggestie:** "...maar in alinea 2 zou je het argument over X kunnen versterken met een voorbeeld." * **Compliment:** "Verder vind ik je woordkeuze in het slot erg sterk." 4. **Gebruik ik-boodschappen:** "Ik begreep dit argument niet helemaal" in plaats van "Jij legt dit slecht uit." 5. **Bied suggesties, geen eisen:** "Misschien kun je..." of "Een mogelijkheid is..." in plaats van "Je moet..." **De GOUDEN REGELS voor feedback ontvangen:** 1. **Luister en lees aandachtig.** Onderbreek de feedbackgever niet. 2. **Vat samen:** "Dus jij zegt dat mijn structuur duidelijker kan als ik meer verbindingswoorden gebruik?" Dit laat zien dat je het begrepen hebt. 3. **Vraag door:** Als je iets niet begrijpt, vraag om een voorbeeld: "Kun je laten zien in welke zin het onduidelijk was?" 4. **Word niet defensief.** Feedback gaat over je tekst, niet over jou als persoon. Bedank de feedbackgever voor zijn/haar tijd en moeite, ook als je het niet met alles eens bent. 5. **Je bent de baas.** Jij beslist uiteindelijk welke feedback je wel en niet overneemt in je volgende versie. --- ### **5. Implementatiemethoden** * **Tweetallen (Pair Work):** Eenvoudig en snel te organiseren. Leerlingen wisselen essays uit en vullen het feedbackformulier in. Daarna bespreken ze de feedback 5-10 minuten face-to-face. * **Kleine Groepen (Drie- of viertallen):** Leerlingen lezen elkaars essays en geven elk schriftelijk feedback via het formulier. Vervolgens heeft elke schrijver 2 of 3 feedbackformulieren om uit te putten. Dit biedt meer perspectieven. * **Carrousel Feedback:** Leerlingen leggen hun essay op tafel en rouleren naar een volgende tafel. Bij elk essay schrijven ze 1 positieve opmerking en 1 verbetersuggestie op een sticky-note. Dit is snel en anoniem. * **Digitale Platformen:** * **Google Docs/Word Online:** Leerlingen delen hun document en gebruiken de "Opmerkingen"-functie om specifieke zinnen of alinea's van feedback te voorzien. Ze kunnen de rubriek ernaast openen. * **PeerGrade, FeedbackFruits of Microsoft Flip:** Speciaal ontworpen platforms waar docenten de rubriek kunnen uploaden en leerlingen anoniem en gestructureerd feedback kunnen geven en ontvangen. **Suggestie:** Begin met tweetallen en bouw langzaam op naar kleine groepen of digitale methoden. --- ### **6. Richtlijnen voor het Verwerken en Toepassen van Feedback** Na het ontvangen van feedback gaat de leerling als volgt te werk: 1. **Verzamel en Lees:** Lees alle feedback rustig door. Markeer opmerkingen die vaker terugkomen; dit zijn waarschijnlijk je belangrijkste verbeterpunten. 2. **Maak een Verbeterplan:** Neem een leeg vel papier of een nieuw document en maak drie kolommen: * **Feedbackpunt:** Schrijf de suggestie op (bijv. "Standa punt duidelijker maken"). * **Ga ik dit aanpassen? (Ja/Nee/Deels):** Neem een bewuste beslissing. * **Hoe pas ik het aan?** Schrijf concreet op wat je gaat veranderen (bijv. "Ik herschrijf de inleiding en noem mijn standpunt expliciet in de laatste zin."). 3. **Herschrijf:** Pas je essay aan op basis van je verbeterplan. Gebruik een andere kleur tekst voor de aanpassingen, zodat de docent je denkproces kan volgen. 4. **Lever in:** Lever zowel de eerste versie (met feedback) als de verbeterde, definitieve versie in, samen met je verbeterplan. Hierdoor kan de docent zien hoe je de feedback hebt verwerkt en gewaardeerd. Dit complete systeem moedigt Havo 4 leerlingen aan om actief en reflectief met hun schrijfproces bezig te zijn, waardoor ze niet alleen een beter essay schrijven, maar ook essentiële kritische denk- en samenwerkingsvaardigheden ontwikkelen.