Natuurlijk! Hier is een uitgebreide strategie voor back-up en herstel die specifiek gericht is op het beschermen tegen en herstellen van ransomware-aanvallen in jouw hybride serveromgeving: 1. Preventieve Maatregelen - Segmentatie en Toegangscontrole: Segmenteer je netwerk en beperk toegang tot kritieke gegevens en systemen. Gebruik sterke authenticatie en multi-factor authenticatie (MFA). - Regelmatige Software-updates: Houd alle systemen en applicaties up-to-date om beveiligingslekken te minimaliseren. - Anti-malware en Endpoint Security: Implementeer geavanceerde antivirus- en anti-ransomware oplossingen op alle servers en endpoints. - Bewustwordingstraining: Train je personeel om phishing en andere social engineering-aanvallen te herkennen. 2. Detectie en Isolatie - Real-time Monitoring: Gebruik SIEM-systemen en intrusion detection/preventie systemen (IDS/IPS) om verdachte activiteiten snel te detecteren. - File Integrity Monitoring: Controleer wijzigingen in kritieke bestanden, zoals financiële rapporten en facturering. - Automatische Isolatie: Stel regels in om geïnfecteerde systemen automatisch te isoleren zodra ransomware wordt gedetecteerd. 3. Back-up Strategie - 3-2-1 Regel: Maak minimaal 3 kopieën van je gegevens, op 2 verschillende media, waarvan 1 off-site of in de cloud. - 3-2-1-1 Regel: Voeg een offline of air-gapped back-up toe die niet direct toegankelijk is vanaf het netwerk. - Back-up Frequentie: Maak meerdere back-ups per dag voor kritieke gegevens. Overweeg incrementele back-ups voor efficiëntie. - Versiebeheer: Bewaar meerdere versies van bestanden om te herstellen van een punt vóór de infectie. - Off-site en Cloud Back-ups: Gebruik betrouwbare cloud-oplossingen (zoals Azure, AWS) die back-ups kunnen isoleren van je lokale omgeving. 4. Back-upmethoden - Disk Imaging: Maak volledige images van systemen en servers zodat je snel een volledige herinstallatie kunt uitvoeren. - Incrementele en Differential Back-ups: Verminder de back-upduur en opslagbehoefte. - Immutable Back-ups: Gebruik back-upoplossingen die immutabele (niet wijzigbare) back-ups ondersteunen om ransomware die zich richt op back-ups te voorkomen. - Cloud Back-up Services: Kies voor back-updiensten die versleuteling en versiesupport bieden. 5. Herstelprocedures - Documentatie: Stel duidelijke herstelplannen op voor zowel Windows- als Linux-servers. - Test Periodiek: Voer regelmatig testherstel uit om te verzekeren dat back-ups effectief werken en snel kunnen worden ingezet. - Prioriteiten Stel: Herstel eerst de kritieke systemen en gegevens (financiële rapporten en klantfacturering). - Versiebeheer: Gebruik de back-upversies om te herstellen naar een punt vóór de infectie. 6. Extra Aanbevelingen - Air-Gapped Back-up: Bewaar een back-up op een fysiek geïsoleerde locatie die niet verbonden is met het netwerk. - Ransomware-Specifieke Tools: Overweeg tools die ransomware-escapes en -versleuteling kunnen detecteren en blokkeren. - Versleuteling en Authenticatie: Versleutel back-upgegevens en gebruik sterke authenticatie om toegang te beveiligen. Kort samengevat: - Implementeer een 3-2-1-1 back-upstrategie met immutable back-ups. - Gebruik real-time detectie en automatische isolatie bij verdachte activiteiten. - Test je herstelprocedures regelmatig en prioriteer de kritieke gegevens. - Houd je systemen up-to-date en train je personeel. Door deze maatregelen te combineren, minimaliseer je het risico op dataverlies en zorg je voor een snelle en betrouwbare herstelfase bij een ransomware-aanval.

Zeker, hier is een gedetailleerd plan voor een effectieve back-up- en herstelstrategie tegen ransomware, afgestemd op uw hybride omgeving. ### **Uitgangspunten voor een Ransomware-bestendige Back-upstrategie** Het belangrijkste principe is de **3-2-1-regel**, maar dan aangescherpt voor ransomware: 1. **3** kopieën van uw data (1 primaire set en 2 back-ups). 2. **2** verschillende soorten media (bijv. lokale schijf, tape, cloudobjectopslag). 3. **1** kopie **offline** en **off-site** (niet continu verbonden). Voor ransomware voegen we hieraan toe: **Een onveranderlijke en geïsoleerde kopie**. Dit is cruciaal. --- ### **Deel 1: Maatregelen om Ransomware te Detecteren en Isoleren (Preventie & Respons)** Voordat u kunt herstellen, moet u de aanval stoppen. 1. **Detectie:** * **Endpoint Detection and Response (EDR):** Installeer EDR-oplossingen op alle servers (Windows en Linux). Deze tools detecteren verdacht gedrag (bijv. massaal versleutelen van bestanden) veel sneller dan traditionele antivirus. * **Netwerkmonitoring:** Monitor netwerkverkeer op ongebruikelijke activiteiten, zoals communicatie met bekende command-and-control-servers of grote hoeveelheden data die naar buiten worden gestuurd (exfiltratie). * **File Integrity Monitoring (FIM):** Gebruik tools (ingebouwd in Windows, auditd op Linux, of SIEM-oplossingen) om wijzigingen in kritieke bestanden (zoals financiële data) te monitoren en te alarmeren. 2. **Isolatie (Incident Response):** * **Directe Actie:** Bij verdenking van ransomware: Isoleer de getroffen server(s) onmiddellijk van het netwerk. Schakel de netwerkkaart uit of verander de VLAN-toegang. * **Niet uitschakelen:** Schakel de server niet direct uit. Dit kan forensisch onderzoek bemoeilijken. Isoleer hem eerst. * **Onderzoek:** Bepaal de omvang van de aanval. Welke systemen zijn getroffen? Welke gebruikersaccounts zijn gecompromitteerd? * **Herstelplan activeren:** Pas nadat de dreiging is geëlimineerd en de omvang bekend is, start u het herstelproces vanuit de back-up. --- ### **Deel 2: De Kritieke Back-uparchitectuur (De "Onveranderlijke" Kopie)** Dit is het hart van uw verdediging. Uw back-ups moeten zelf geen doelwit worden. | Back-upmethode | Beschrijving | Voordelen tegen Ransomware | Implementatie in uw Hybride Omgeving | | :--- | :--- | :--- | :--- | | **Onveranderlijke Back-ups** | De back-upopslag is geconfigureerd om data voor een vaste periode **niet te kunnen wijzigen of verwijderen**, zelfs niet door een beheerder met volledige rechten. | **Meest effectief.** Blokkeert ransomware (en gecompromitteerde admins) om back-ups te wissen of te versleutelen. | **Lokaal:** Gebruik een NAS/SAN met S3 Object Lock of snapshot-functionaliteit (WAFL bij NetApp, etc.). <br/> **Cloud:** AWS S3, Azure Blob Storage of Google Cloud Storage met **Object Lock** (of Immutable Blob Storage). | | **Air-Gapped Back-ups** | Een fysiek gescheiden kopie van de data die niet permanent verbonden is met het productienetwerk. | Zeer veilig; een fysieke kloof is onoverbrugbaar voor software. | **Lokaal:** Regelmatig back-uppen naar tapes en deze offline bewaren. <br/> **Cloud:** Gebruik een cloudrepository met strikte toegangscontroles en verbreek de verbinding na het back-uppen (offline "logical air gap"). | | **Multi-Factor Authenticatie (MFA) voor Back-upSystemen** | Verplicht MFA voor toegang tot de back-upsoftware en -opslag (lokaal en cloud). | Voorkomt dat aanvallers met gestolen credentials uw back-ups kunnen saboteren. | Activeer MFA voor alle beheeraccounts in Veeam, Commvault, etc., en voor uw cloudopslagaccounts (AWS IAM, Azure AD). | **Aanbevolen architectuur voor uw omgeving:** * **Laag 1 (Snel herstel):** Lokale, regelmatige back-ups (bijv. elke 4 uur) naar een **onveranderlijke repository** op een lokale NAS. Dit zorgt voor snelle RTO (Recovery Time Objective). * **Laag 2 (Langetermijnbescherming):** Kopieer deze back-ups dagelijks naar een **cloudobjectopslag met Object Lock** (bijv. AWS S3 Glacier Flexible Retrieval met Object Lock). Dit is uw off-site, onveranderlijke, air-gapped kopie. --- ### **Deel 3: Herstelprocedures (Snel en Veilig Terugkomen)** 1. **Voorbereiding: Documenteer en Test!** * **Herstelplan:** Documenteer stap voor stap hoe je elke kritieke server (Windows financiële app, Linux factureringsdatabase) moet herstellen. Wie doet wat? * **Regelmatige Hersteltesten:** **Test minimaal elk kwartaal** of u daadwerkelijk een server of dataset kunt herstellen vanuit uw onveranderlijke back-ups. Een back-up die niet werkt, is waardeloos. Simuleer een ransomware-aanval. 2. **Het Herstelproces na een Aanval:** * **Stap 1: Omgeving Saneren.** Zorg dat het netwerk en alle systemen schoon zijn voordat u begint met herstellen. Herstel niet naar een geïnfecteerde omgeving. * **Stap 2: Herstel vanaf de Meest Recente Schone Kopie.** Identificeer het tijdstip net **vóór** de infectie. Gebruik de back-up van dat moment. * **Stap 3: Gecontroleerd Herstel.** Herstel niet alles in één keer. * Begin met een geïsoleerd testnetwerk. Herstel een kritieke server en controleer of de data intact en vrij van malware is. * Herstel daarna de meest kritieke systemen eerst (bijv. de database met factureringsgegevens). * Scan alle herstelde systemen opnieuw met beveiligingstools voordat ze weer in productie gaan. * **Stap 4: Monitoring.** Houd de herstelde systemen extra scherp in de gaten voor tekenen van herinfectie. ### **Samenvatting van Meest Geschikte Methoden voor Uw Omgeving** * **Back-upmethode:** Gebruik een combinatie van **onveranderlijke snapshots** (lokaal) en **cloudopslag met Object Lock** (off-site). * **Back-upsoftware:** Kies een enterprise-oplossing zoals Veeam, Commvault of Rubrik die native ondersteuning biedt voor bovenstaande methoden, zowel voor Windows als Linux, en voor hybride omgevingen. * **Herstelprocedure:** Focus op een **gedocumenteerd, getest en gefaseerd herstelplan** om gegevensintegriteit te garanderen en een snelle RTO te behalen. Door deze lagen van bescherming (detectie, onveranderlijke back-ups en een getest herstelplan) te implementeren, bent u niet alleen afhankelijk van het voorkomen van een aanval, maar bent u vooral voorbereid om er snel en effectief van te herstellen met minimaal verlies van uw cruciale financiële data.