Zeker, hier zijn enkele best practices en technologieën om uw VPN en remote access veilig te beveiligen, passend bij uw hybride cloudomgeving en de diverse apparaten van uw medewerkers: 1. Sterke authenticatie en toegangscontrole - Multi-factor authenticatie (MFA): Integreer MFA via Azure AD om een extra beveiligingslaag te bieden bij inloggen. - Single Sign-On (SSO): Gebruik Azure AD SSO om de gebruikerservaring soepel te houden. 2. Geavanceerde VPN- en remote access oplossingen - Zero Trust Architectuur: Implementeer Zero Trust principes, waarbij elke toegang wordt gecontroleerd, ongeacht de locatie. - VPN met modern beveiligingsbeleid: Gebruik VPN-technologieën zoals Azure VPN Gateway of third-party oplossingen die ondersteuning bieden voor MFA en conditionele toegang. - Remote Desktop Gateway: Overweeg veilige remote desktop oplossingen die MFA en encryptie ondersteunen. 3. Data encryptie - Versleutel alle data met AES-256 tijdens overdracht en opslag. - Gebruik TLS 1.2/1.3 voor alle communicatie tussen apparaten en systemen. 4. Endpoint beveiliging - Device Management: Implementeer Mobile Device Management (MDM) zoals Microsoft Intune om apparaten te beheren en te beveiligen. - Compliance policies: Stel policies in die bijvoorbeeld vereist dat apparaten up-to-date zijn en een wachtwoord gebruiken. - Endpoint detection and response (EDR): Gebruik EDR-tools om verdachte activiteiten op apparaten te detecteren. 5. Toegangsbeleid en conditionele toegang - Azure AD Conditional Access: Stel beleid in dat toegang op basis van locatie, apparaatstatus, risicobeoordeling en applicatiecontext beperkt. - Geïntegreerde risicobeoordelingen: Gebruik Azure AD Identity Protection om verdachte activiteiten te detecteren en te reageren. 6. Monitoring en incident response - Log en monitor alle remote access activiteiten via Azure Security Center en Azure Sentinel. - Stel automatische alerts in voor verdachte toegangspogingen. 7. Gebruikerseducatie - Train medewerkers in veilig gebruik van VPN en mobiele apparaten. - Bevorder het gebruik van sterke wachtwoorden en regelmatige updates. 8. Overige best practices - Minimaliseer de toegang tot alleen noodzakelijke resources (least privilege). - Gebruik applicatie proxy’s en veilige gateways voor toegang tot interne applicaties. Door deze maatregelen te combineren, creëert u een robuust beveiligingskader dat de beveiliging van uw remote access versterkt zonder de gebruikerservaring onnodig te belasten.

Zeker, hier zijn praktische aanbevelingen voor het beveiligen van uw VPN en Remote Access, afgestemd op uw hybride omgeving en vereisten. ### 1. Authenticatie: De Hoeksteen van Beveiliging Aangezien u al Azure AD gebruikt en MFA vereist, bent u op de goede weg. Dit zijn de volgende optimalisatiestappen: * **Gebruik Azure AD Conditional Access:** Dit is uw krachtigste tool. Hiermee maakt u beleidsregels die de toegang dynamisch controleren en aanpassen op basis van voorwaarden. Voorbeelden: * **Apparaatnaleving:** Sta toegang tot het VPN alleen toe vanaf apparaten die zijn geregistreerd bij Microsoft Intune (voor Windows, iOS, Android) en voldoen aan uw beveiligingsbeleid (bijv. vergrendeling met pincode, versleutelde schijf, geen jailbreak/root). * **Locatiebeleid:** Blokkeer toegang vanuit landen/regio's waar u geen activiteiten heeft. Sta toegang alleen toe vanaf vertrouwde netwerken of vereis extra verificatiestappen bij inloggen vanaf een onbekende locatie. * **App-risico:** Integreer met Azure AD Identity Protection om inlogpogingen te blokkeren die als riskant worden bestempeld (bijv. anonieme IP-adressen, ongebruikelijke reisactiviteit). * **Sterke MFA-methoden aanmoedigen/afdwingen:** * Gebruik de **Microsoft Authenticator-app** (met goedkeuringsmeldingen of code) of **FIDO2-beveiligingssleutels** (bijv. YubiKey) in plaats van SMS. Deze zijn veiliger tegen phishing-aanvallen. ### 2. Toegangsarchitectuur: Moderniseren naar Zero Trust Vervang of complementeer traditionele "always-on" VPN's met een Zero Trust-model. Hierbij krijgt een gebruiker nooit standaard toegang tot het hele netwerk, maar alleen tot de specifieke applicaties die hij nodig heeft. * **Implementeer ZTNA (Zero Trust Network Access):** * **Azure AD Application Proxy:** Ideaal voor het veilig publiceren van on-premises webapps via Azure AD. Gebruikers bereiken de app direct via Azure, zonder een volledig VPN. Authenticatie en autoratie worden afgehandeld door Conditional Access. * **Microsoft Entra Private Access:** Dit is een volledige ZTNA-oplossing die naadloos integreert met uw Azure AD-omgeving. Het biedt veilige toegang tot *alle* private applicaties (niet alleen web) op elk netwerk (on-premises of cloud) op basis van identiteit en apparaatstatus. ### 3. Apparaatbeheer en Beveiliging (Mobile Device Management - MDM) Aangezien u met verschillende apparaten werkt, is centraal beheer cruciaal. * **Gebruik Microsoft Intune:** Dit is de logische keuze gezien uw Azure AD-integratie. * **Apparaatinschrijving:** Zorg dat alle bedrijfsapparaten (laptops, smartphones, tablets) zijn ingeschreven in Intune. * **Apparaatnalevingsbeleid:** Stel beleid in om te controleren of apparaten voldoen aan uw security-standaarden (zoals hierboven genoemd bij Conditional Access). * **App-beveiligingsbeleid (MAM):** Voor persoonlijke apparaten (BYOD) kunt u Mobile Application Management gebruiken. Hiermee beveiligt u alleen de bedrijfsgegevens *binnen* apps zoals Outlook of Teams, zonder het hele privé-apparaat te hoeven beheren. U kunt bijvoorbeeld kopiëren/plakken naar niet-beheerde apps blokkeren of gegevens versleutelen. ### 4. VPN-Technologie (indien nog nodig voor volledige netwerktoegang) Als een traditionele VPN-verbinding nog steeds nodig is voor bepaalde use cases, kies dan voor de modernste opties. * **Protocol:** Gebruik **IKEv2** of **Always On VPN** (voor Windows) in plaats van verouderde protocollen zoals PPTP of SSTP. Deze zijn robuuster en veiliger. * **Authenticatie:** Integreer uw VPN-gateway (on-premises of in Azure) met **Azure AD** voor authenticatie. Gebruikers loggen dan in met hun Azure AD-referenties en MFA, in plaats van met een apart VPN-certificaat of wachtwoord. * **Tunnelconfiguratie:** Splits verkeer (**Split Tunneling**). Hierbij wordt alleen verkeer bestemd voor het bedrijfsnetwerk via de VPN-tunnel gestuurd, terwijl algemeen internetverkeer (YouTube, nieuwssites) rechtstreeks gaat. Dit vermindert de belasting van uw VPN-servers en verbetert de prestaties en gebruikerservaring aanzienlijk. ### 5. Data-encryptie Uw vereiste voor AES-256-encryptie is uitstekend. Controleer of dit wordt toegepast op alle lagen: * **In transit:** Zorg dat uw VPN-protocol (IKEv2/IPsec) en TLS-verbindingen (voor webapps) AES-256 gebruiken. * **At rest:** Gebruik Azure Disk Encryption voor VM's in Azure en BitLocker (via Intune-beleid) voor Windows-laptops. Voor iOS/Android zorgt de apparaatnaleving (pincode) ervoor dat de standaard, sterke apparaatversleuteling actief is. ### Samenvatting van Aanbevolen Technologieën (binnen uw ecosystem) 1. **Authenticatie & Toegang:** **Azure AD** + **Conditional Access** + **Microsoft Authenticator App**. 2. **Toegangsarchitectuur:** **Azure AD Application Proxy** / **Microsoft Entra Private Access** (ZTNA) om VPN-afhankelijkheid te verminderen. 3. **Apparaatbeheer:** **Microsoft Intune** voor inschrijving, nalevingsbeleid en app-beveiliging. 4. **VPN (indien nodig):** Moderne **IKEv2/IPsec** VPN geïntegreerd met **Azure AD** en gebruikmakend van **Split Tunneling**. Deze aanpak biedt een optimale balans: een zeer sterke beveiligingshouding door de Zero Trust-principes en context-aware controles, terwijl de gebruikerservaring verbetert door directe toegang tot apps en split tunneling. Ik raad aan om te beginnen met het verfijnen van uw Conditional Access-beleid en het evalueren van Azure AD Application Proxy voor uw webapplicaties.