Natuurlijk! Hier zijn aanbevelingen om je VLAN-configuratie te optimaliseren door QoS-instellingen aan te passen, gericht op het prioriteren van VoIP en videoconferencing: 1. Identificeer en Markeer VoIP- en videoconferentieverkeer - Gebruik Differentiated Services Code Point (DSCP) of IEEE 802.1p (VLAN-prioriteit) om VoIP-verkeer te markeren. - Bijvoorbeeld: - VoIP-verkeer markeren met DSCP Code Point 46 (Expedited Forwarding, EF). - Videoconferencing met een hogere prioriteit, bijvoorbeeld DSCP 26 (Assured Forwarding class 2). 2. Configureer VLAN-specifieke QoS Policies - Stel op je switches en routers VLAN-gebaseerde QoS in: - VLAN 100 (Medewerkers): Markeer VoIP-verkeer en geef prioriteit. - VLAN 200 (Gastnetwerk): Minimaal of geen prioriteit, tenzij gast VoIP gebruikt. - VLAN 300 (Management): Behandel managementverkeer apart, afhankelijk van prioriteit. 3. Implementatie op Netwerkapparatuur - Switch Configuratie: - Activeer QoS op switchpoorten die VoIP en videoconferencing ondersteunen. - Configureer VLAN-gebaseerde QoS policies: ``` class-map match-any VOIP match dscp ef policy-map PRIORITEER-VOIP class VOIP priority percent 70 interface GigabitEthernet1/0/1 service-policy input PRIORITEER-VOIP ``` - Voor IEEE 802.1p prioriteit: ``` mls qos vlan-based vlan 100 mls qos trust cos ``` - Router Configuratie: - Zorg dat de router QoS ondersteunt en configureer policies voor het markeren en prioriteren van verkeer. 4. Prioriteer VoIP-verkeer - Gebruik strict priority queues voor VoIP-verkeer zodat dit altijd voorrang krijgt. - Reserveer voldoende bandbreedte (bijvoorbeeld 70%) voor VoIP. 5. Best Practices - Test de configuratie eerst in een testomgeving. - Monitor netwerkprestaties en pas QoS-instellingen aan op basis van gebruik en prestaties. - Documenteer alle QoS-beleid en wijzigingen. - Zorg voor consistente QoS-instellingen op alle netwerklaag(n) en apparaten. 6. Extra Tips - Gebruik End-to-End QoS: zorg dat alle netwerkonderdelen (switches, routers) QoS ondersteunen en correct geconfigureerd zijn. - Beperk niet-essentiële verkeer op VLAN 200 (Gastnetwerk) om de bandbreedte voor kritieke applicaties te behouden. - Overweeg het gebruik van Traffic Shaping en policers om verkeer te reguleren. Door deze stappen te volgen, verbeter je de prestaties van VoIP en videoconferencing, verminder je latency en verhoog je de algehele netwerkresponsiviteit.

Absoluut. Hier is een gedetailleerd overzicht om de QoS (Quality of Service) op uw VLAN-configuratie te optimaliseren, specifiek gericht op het prioriteren van VoIP-verkeer. ### Overzicht van de Aanbeveling Het doel is om het **Differentiated Services (DiffServ)** model te gebruiken. Hierbij markeer je het VoIP-verkeer in VLAN 100 met een hoge prioriteit (DSCP-waarde), en configureer je je netwerkapparatuur (switches, routers) om dit gemarkeerde verkeer voorrang te geven op ander verkeer, vooral op links waar congestie kan optreden. **Aanname:** Je gebruikt beheerde switches die Layer 2/3 QoS ondersteunen (zoals Cisco, Aruba, Ubiquiti, enz.). De exacte commando's kunnen per leverancier verschillen, maar de onderliggende principes zijn hetzelfde. --- ### Stap 1: Identificeer en Classificeer het Verkeer (Markeren) Allereerst moet je je netwerkapparatuur vertellen welk verkeer belangrijk is. Dit doe je door het te *classificeren* en te *markeren*. * **VoIP-verkeer** gebruikt meestal de **SIP** (poort 5060/5061) en **RTP** protocollen. De daadwerkelijke spraak- en videodata reist via RTP. * **RTP-verkeer** moet de hoogste prioriteit krijgen. Het is gevoelig voor vertraging (latency) en jitter. * **Aanbevolen DSCP-markering:** Gebruik **EF (Expedited Forwarding) - DSCP 46** voor de voice (RTP) drager. Voor het signaleren (SIP) kan **CS3 (DSCP 24)** of **AF31 (DSCP 26)** worden gebruikt. **Praktische configuratie (voorbeeld op een toegangsswitch):** Je creëert een *Class Map* om het VoIP-verkeer te herkennen en een *Policy Map* om het te markeren. ```bash ! Herken VoIP verkeer op basis van poorten (een veelgebruikte methode) ip access-list extended VOICE-TRAFFIC permit udp any any range 16384 32768 ! Herkent RTP-verkeer (dynamische poorten) permit tcp any any eq 5060 ! Herkent SIP-verkeer (signaling) ! Maak een class map die dit verkeer groepeert class-map match-any VOICE-CLASS match access-group name VOICE-TRAFFIC ! Maak een policy map om het verkeer te markeren met de juiste DSCP-waarde policy-map MARK-VOICE class VOICE-CLASS set dscp ef ! Zet RTP verkeer op EF (46) ! set dscp cs3 ! Optioneel: voor SIP signaling ``` **Best practice:** Indien mogelijk, laat je VoIP-telefoons zelf hun verkeer al markeren met de juiste DSCP-waarden (dit is vaak een instelling op het toestel zelf). Je switches kunnen dit dan vertrouwen en hoeven het alleen maar te *herkennen* in plaats van opnieuw te *markeren*. --- ### Stap 2: QoS op de VLAN-interface Instellen (Trust Boundary) Je moet de switchports waarop de VoIP-telefoons zijn aangesloten, configureren om de DSCP-markeringen van de telefoon te *vertrouwen*. ```bash ! Configureer de toegangspoort waar de VoIP-telefoon op is aangesloten interface GigabitEthernet1/0/1 description VoIP Phone Port switchport access vlan 100 switchport voice vlan 100 ! Of een apart voice VLAN, maar het zit in je medewerkers-VLAN mls qos trust dscp ! Vertrouw de DSCP-markering die door het toestel wordt ingestuurd spanning-tree portfast ! Zet PortFast aan voor snellere connectie ``` **Belangrijk:** Stel de **trust boundary** in op de switchport. Dit betekent dat je de switch vertelt dat hij de QoS-markeringen van het aangesloten *apparaat* (de telefoon) moet vertrouwen, maar niet die van een eventuele PC die achter de telefoon hangt (als de telefoon een pass-through poort heeft). --- ### Stap 3: Queuing en Scheduling (Prioriteren) Dit is de kern van QoS. Je configureert je switches om wachtrijen (queues) te maken en het gemarkeerde verkeer voorrang te geven bij het verzenden van data uit een poort. * **Stel prioriteitswachtrijen in:** De meeste switches hebben meerdere uitgaande wachtrijen (bijv. 4 of 8). * **Wijs verkeer toe aan queues:** Koppel DSCP-waarden aan specifieke wachtrijen. * **Gebruik Strict-Priority Queuing:** Wijs één queue aan als *strict-priority* queue. Deze queue wordt altijd als eerste bediend, zolang er data in zit. Dit is perfect voor je EF (VoIP) verkeer. **Praktische configuratie (Globale QoS-instellingen op de switch):** ```bash ! Globale QoS inschakelen (indien nog niet aan) mls qos ! Definieer een "service policy" voor uitgaand verkeer op een interface ! Eerst maken we een policy map voor de uitgaande richting (egress) policy-map VOICE-EGRESS-QOS ! Een klasse voor het hoogste-prioriteitsverkeer (EF) class EF-PRIORITY-QUEUE priority percent 10 ! Reserveer max. 10% van de bandbreedte voor strikte prioriteit ! Een klasse voor belangrijk dataverkeer (bijv. signaling, belangrijke apps) class DATA-AF31-QUEUE bandwidth percent 25 ! Reserveer 25% van de bandbreedte ! De standaardklasse voor al het andere verkeer (best-effort) class class-default fair-queue ! Behandel de rest van het verkeer eerlijk ! Pas dit beleid toe op de uplink-poorten van je switch ! Dit zijn de poorten waar congestie het meest waarschijnlijk optreedt (bijv. naar je router/core switch) interface GigabitEthernet1/0/24 description Uplink to Core Router service-policy output VOICE-EGRESS-QOS ``` --- ### Stap 4: Beleid voor Andere VLANs * **VLAN 200 - Gastnetwerk:** Geef dit verkeer een lage prioriteit (bijv. DSCP 0 - Best Effort). Dit zorgt ervoor dat gastverkeer nooit ten koste gaat van je bedrijfsverkeer. ```bash policy-map MARK-GUEST class class-default set dscp default ``` Pas dit beleid toe op alle toegangspoorten of de VLAN-interface van het gastnetwerk. * **VLAN 300 - Management:** Geef dit verkeer een middelmatig hoge prioriteit (bijv. **CS6 - DSCP 48**). Je wilt niet dat je netwerkbeheer vastloopt omdat iemand een grote download start, maar het hoeft niet voorrang te hebben op real-time spraak. ```bash policy-map MARK-MGMT class class-default set dscp cs6 ``` ### Samenvatting van Best Practices 1. **Markeer dicht bij de bron:** Markeer of classificeer verkeer zo dicht mogelijk bij het eindpunt (de toegangsswitch). 2. **Vertrouw alleen beheerde apparaten:** Stel de `trust boundary` in op je switchports voor VoIP-telefoons. Vertrouw nooit DSCP-markeringen vanaf het gastnetwerk. 3. **Beperk de prioriteitsqueue:** Beperk de strikte prioriteitsqueue (bijv. tot 10-15% van de bandbreedte). Dit voorkomt dat één applicatie alle bandbreedte opeist. 4. **Focus op egress (uitgaand):** Congestie doet zich meestal voor bij het *verzenden* van data vanaf een switchpoort (egress). Richt je QoS-beleid daar primair op. 5. **Test en monitor:** Na implementatie is het cruciaal om te testen. Voer een videogesprek en start tegelijkertijd een grote download. Het gesprek moet kristalhelder blijven zonder onderbrekingen. Gebruik tools (ping met hoge frequentie, `show policy-map interface` op Cisco) om latency en jitter te meten. **Volgorde van operaties:** Classificeren & Markeren -> Vertrouwen instellen -> Queuing & Scheduling toepassen op gevoelige interfaces. Raadpleeg de handleiding van je specifieke netwerkapparatuur voor de exacte syntaxis, maar dit framework geeft je een solide basis voor een geoptimaliseerde VLAN- en QoS-configuratie.