Natuurlijk, hier is een strategie om de integriteit en authenticiteit van uw loggegevens te waarborgen binnen uw mix van Linux- en Windows-servers, rekening houdend met GDPR en ISO 27001: 1. Logbeveiliging verbeteren: a. Versleuteling: Versleutel logbestanden zowel tijdens opslag als tijdens overdracht met sterke encryptiestandaarden (bijvoorbeeld AES-256). b. Toegangscontrole: Implementeer strikte toegangscontroles via role-based access control (RBAC), zodat alleen geautoriseerd personeel logs kunnen bekijken of wijzigen. c. Authenticatie en autorisatie: Gebruik sterke authenticatiemethoden (bijvoorbeeld multi-factor authenticatie) voor toegang tot logbestanden. 2. Integriteit waarborgen: a. Hashing: Genereer cryptografische checksums (bijvoorbeeld SHA-256) voor elk logbestand en bewaak deze checksums periodiek. b. Digitale handtekeningen: Onderteken logbestanden met digitale handtekeningen om te bewijzen dat ze niet zijn gewijzigd. c. Append-only opslag: Bewaar logs in een append-only omgeving of gebruik WORM-opslag (Write Once Read Many) om wijziging te voorkomen. 3. Logmanagement en monitoring: a. Centraliseren: Verzamel logs in een beveiligde centrale logserver of SIEM-systeem dat veilige opslag en analyse mogelijk maakt. b. Automatische detectie: Gebruik monitoringtools om afwijkingen of verdachte activiteiten in de logs te detecteren. c. Audit logs: Houd gedetailleerde audit trails bij van logtoegang en -wijzigingen. 4. Automatisering en workflow: a. Script automatisering: Automatiseer logverificatie en integriteitscontrole met scripts die regelmatig checks uitvoeren. b. Incident response: Stel procedures op voor het omgaan met gevonden afwijkingen of integriteitsproblemen. 5. Compliance en documentatie: a. Documenteer alle procedures en controles om te voldoen aan GDPR en ISO 27001. b. Bewaar bewijs van beveiligingsmaatregelen en audits voor compliance-doeleinden. 6. Regelmatige audits en testen: a. Voer periodieke audits uit van het logbeheerproces. b. Test de effectiviteit van cryptografische en toegangscontroles regelmatig. Door deze strategie te implementeren, versterkt u de integriteit en authenticiteit van uw loggegevens en voldoet u aan de vereisten van GDPR en ISO 27001.

Zeker, ik help u graag een strategie te ontwikkelen om de integriteit en authenticiteit van uw loggegevens te waarborgen, rekening houdend met uw financiële instelling, de gemixte omgeving en de compliance-eisen (GDPR en ISO 27001). Hieronder vindt u een gestructureerde strategie in verschillende fasen. ### Overkoepelend Strategisch Doel Het creëren van een robuust, controleerbaar en compliant logbeheersysteem dat onweerlegbaar bewijs levert van gebeurtenissen, wijzigingen en toegang, en dat bestand is tegen manipulatie. --- ### Fase 1: Stichting en Beleid (Preventie) Deze fase richt zich op het voorkomen van onbevoegde toegang en het vastleggen van beleid. 1. **Centraal Logbeleid Formuleren:** * **Bereik:** Definieer duidelijk welke systemen (Linux & Windows), applicaties en netwerkapparaten onder dit beleid vallen. * **Vereiste Loggegevens:** Specificeer welke gebeurtenissen gelogd *moeten* worden (bv. inlogpogingen, wijzigingen aan gebruikersaccounts, toegang tot gevoelige data, configuratiewijzigingen). Dit is cruciaal voor zowel GDPR (o.a. inbreukmeldingen) als ISO 27001 (A.12.4). * **Bewaartermijnen:** Stel bewaartermijnen in op basis van wettelijke vereisten (GDPR) en bedrijfsrisico's. Documenteer de reden voor elke termijn. 2. **Toegangscontrole Verstrengen:** * **Principle of Least Privilege:** Pas de rechten op logbestanden en logdirectories aan zodat alleen bevoegde service-accounts (voor schrijven) en een zeer beperkte groep beheerders (voor lezen) toegang hebben. * **Windows:** Gebruik ACL's (Access Control Lists) om toegang tot de `Event Logs` strikt te beperken. * **Linux:** Gebruik `chmod` en `chown` om logbestanden (bijv. in `/var/log`) te beveiligen, idealiter zodat alleen `root` ze kan lezen/schrijven. 3. **Systeemklokken Synchroniseren:** * Implementeer een centrale tijdserver (bijv. via NTP - Network Time Protocol). Gebeurtenissen van verschillende systemen moeten nauwkeurig kunnen worden gecorreleerd. Dit is essentieel voor forensisch onderzoek en voldoet aan ISO 27001 A.12.4.3 (Kloksynchronisatie). --- ### Fase 2: Beveiligde Verzameling en Opslag (Detectie & Integriteit) Dit is de kern van uw strategie, gericht op het onmiddellijk weghalen van logs van de bronsystemen. 1. **Implementeer een Centraal Logbeheersysteem (SIEM/Syslog):** * **Waarom?** Lokale logs zijn kwetsbaar. Zodra een server wordt gecompromitteerd, kunnen de logs worden gewist of gemanipuleerd. Centrale opslag is een must. * **Hoe?** * **Linux:** Configureer `syslog` (bijv. `rsyslog` of `syslog-ng`) om logs in real-time naar een centrale, beveiligde server te sturen. * **Windows:** Gebruik een agent of configureur de "Windows Event Forwarding" om `Event Logs` naar een centrale server te sturen. * **Authenticatie & Versleuteling:** Zorg dat de verbinding tussen de agent/source en de centrale server versleuteld is (bijv. met TLS/SSL) om meeluisteren te voorkomen. 2. **Waarborg Integriteit met Hashing:** * **Concept:** Genereer een cryptografische hash (bijv. SHA-256) van elk logbestand of elke logentry op het moment van creatie of verzending. * **Implementatie:** Dit kan vaak worden geautomatiseerd door de logforwarder (zoals `rsyslog`) of door de SIEM. De hashes worden apart opgeslagen. * **Controle:** Regelmatig (bijv. wekelijks) kan de hash van het opgeslagen log worden vergeleken met de originele hash. Een verschil wijst op manipulatie. 3. **Voer Write-Once-Read-Many (WORM) Opslag In:** * Sla de centrale logs op op storage die het onmogelijk maakt om logs te wijzigen of te verwijderen gedurende de vastgestelde bewaartermijn. Dit kan via: * Speciaal geconfigureerde storage-appliances. * Gebruik van onveranderlijke cloudstorage (bijv. AWS S3 Object Lock of Azure Blob Storage Immutability). * Het branden van logarchieven op write-only media (voor zeer kritieke data). --- ### Fase 3: Controle en Handhaving (Authenticiteit & Bewijs) Deze fase gaat over het controleren en gebruiken van de beveiligde logs. 1. **Digitale Handtekeningen voor Authenticiteit:** * Voor de allerhoogste garantie (en om te voldoen aan de strengste interpretaties van "authenticiteit" in de normen), kunt u logentries voorzien van een digitale handtekening (bijv. met PKI-infrastructuur). Dit bewijst niet alleen dat de logs niet zijn gewijzigd, maar ook dat ze afkomstig zijn van een specifieke server. 2. **Implementeer Logcontroles (Logging & Monitoring):** * **ISO 27001 A.12.4:** Vereist expliciet dat logbestanden regelmatig worden gecontroleerd. * **Automatische Alerting:** Configureer uw SIEM om automatisch alerts te genereren voor verdachte activiteiten (bv. meerdere mislukte inlogpogingen, pogingen om logs te wissen). * **Regelmatige Reviews:** Plan wekelijkse/maandelijkse reviews door het securityteam van key logs. 3. **Documenteer het Proces:** * Documenteer het volledige logbeheerproces: van generatie en verzameling tot opslag, controle en uiteindelijke vernietiging. Deze documentatie is een vereiste voor ISO 27001-certificering en toont aan dat u voldoet aan de accountability-principle van de GDPR. ### Samenvatting van Aanbevolen Technologieën/Tools | Doel | Mogelijke Tools/Technieken | | :--- | :--- | | **Centrale Logcollectie** | Splunk, Elastic Stack (ELK/EFK), Graylog, Datadog, rsyslog/syslog-ng (voor Linux), Windows Event Forwarding | | **Integriteit (Hashing)** | Integratie in rsyslog/syslog-ng, SIEM-functionaliteit, custom scripts met SHA-256 | | **Beveiligde Opslag (WORM)** | Onveranderlijke cloudstorage, geharde Linux-servers met strikte ACLs, speciale compliance-opslagapparatuur | | **Tijdsynchronisatie** | Een interne NTP-server gesynchroniseerd met betrouwbare bronnen | ### Hoe deze strategie voldoet aan GDPR en ISO 27001 * **GDPR (Artikel 5, 32, 33):** * **Integriteit en Vertrouwelijkheid (Art. 5, 32):** Door logs te hashen, versleutelen en centraal op te slaan, beschermt u persoonsgegevens in logs tegen onbedoelde of onwettige vernietiging, verlies of wijziging. * **Inbreukmelding (Art. 33):** Een betrouwbaar logsysteem stelt u in staat om snel vast te stellen of, wanneer en hoe een inbreuk heeft plaatsgevonden, wat essentieel is voor het voldoen aan de meldplicht van 72 uur. * **ISO 27001 (Bijlage A, o.a. A.12.4):** * **A.12.4.1 (Gebeurtenisregistratie):** U heeft een beleid dat vastlegt wat er gelogd moet worden. * **A.12.4.2 (Bescherming van loggegevens):** Centrale opslag, toegangscontrole en WORM-opslag beschermen de logs tegen manipulatie. * **A.12.4.3 (Kloksynchronisatie):** NTP-implementatie zorgt voor accurate tijdstempels. * **A.12.4.4 (Toezicht op beheerders):** Door de acties van beheerders te loggen en deze logs te beveiligen, kunt u hun activiteiten controleren. Begin met Fase 1 (beleid) en Fase 2 (centrale collectie), aangezien deze de grootste impact hebben op het verbeteren van uw huidige situatie. Succes met de implementatie.