Het opstellen van een uitgebreid incidentresponsplan voor uw Azure-omgeving is cruciaal om snel en effectief te reageren op beveiligingsinbreuken en operationele problemen. Hier zijn de belangrijkste stappen die u moet nemen: 1. Voorbereiding - Inventariseer Kritieke Activa: Identificeer en documenteer belangrijke activa zoals uw SQL-database, virtuele machines, netwerken en applicaties. - Stel een Incidentrespons Team samen: Betrek IT-beveiliging, systeembeheerders, communicatie en management. - Definieer Rollen en Verantwoordelijkheden: Zorg voor duidelijke taken voor elk teamlid. - Ontwikkel en Train het Team: Organiseer regelmatige trainingen en simulaties. 2. Detectie en Analyse - Implementeer Monitoring en Logging: Gebruik Azure Security Center, Azure Monitor en Azure Sentinel om verdachte activiteiten te detecteren. - Stel Detectiecriteria op: Definieer wat een incident is en wanneer actie moet worden ondernomen. - Analyseer Incidenten Direct: Verzamel en beoordeel loggegevens en alerts om de ernst en aard te bepalen. 3. Containment - Kortetermijn Containment: Isolatie van getroffen systemen om verdere schade te voorkomen. - Langetermijn Containment: Beperk de toegang en wijzig wachtwoorden indien nodig. - Gebruik Azure Network Security Groups (NSG) en Azure Firewall om netwerkbeveiliging te versterken. 4. Eradicatie - Verwijder de oorzaak van het incident (bijvoorbeeld malware of kwetsbaarheden). - Voer beveiligingspatches uit en update systemen. - Herzie toegangsrechten en wachtwoorden. 5. Herstel - Herstel gegevens en systemen uit back-ups die vooraf veilig zijn opgeslagen. - Test de systemen grondig voordat ze weer in gebruik worden genomen. - Documenteer alle stappen en veranderingen. 6. Communicatie - Intern: Informeer alle relevante teams en management snel en duidelijk. - Extern: Indien nodig, communiceer met klanten, partners en toezichthouders volgens vastgestelde protocollen. - Media en Public Relations: Bereid berichtgeving voor om reputatieschade te minimaliseren. 7. Post-Incident Analyse - Voer een blinde evaluatie uit om oorzaken en fouten te identificeren. - Documenteer lessen en verbeterpunten. - Actualiseer het incidentresponsplan op basis van nieuwe inzichten. 8. Documentatie en Rapportage - Houd gedetailleerde incidentenrapporten bij. - Zorg voor compliance en auditvereisten. 9. Herziening en Oefeningen - Voer periodieke tabletop-oefeningen en simulaties uit. - Actualiseer het plan regelmatig op basis van nieuwe bedreigingen en ervaringen. 10. Technische en Proceduresle Overwegingen - Zorg voor automatische detectie en respons waar mogelijk. - Gebruik Azure Security Center en Azure Sentinel voor integrale bewaking. - Implementeer multi-factor authenticatie voor kritieke systemen. - Maak gebruik van Azure Backup en Disaster Recovery plannen. Door deze stappen systematisch te doorlopen, creëert u een robuust incidentresponsplan dat uw Azure-omgeving beschermt en snel herstel mogelijk maakt bij incidenten.

Zeker, hier is een uitgebreid incidentresponsplan op maat voor een Azure-omgeving met 10-50 medewerkers, gericht op het beschermen van je SQL-database en andere assets. --- ### **Incidentresponsplan voor Azure-omgeving** **1. Voorbereiding (Preparatie)** - **Team samenstelling:** Stel een klein responseteam samen (2-3 personen) met een duidelijke leider. Rollen: Incidentleider, Technisch specialist, Communicatieverantwoordelijke. - **Documentatie:** Houd een actueel overzicht bij van alle Azure-resources, toegangsrechten (RBAC) en netwerkconfiguraties. Gebruik Azure Resource Graph voor query's. - **Monitoring en detectie:** - Schakel **Microsoft Defender for Cloud** in voor bedreigingsdetectie (inclusief SQL-database assessments). - Configureer **Azure Monitor** en **Log Analytics** voor logboekregistratie. Stel waarschuwingen in voor afwijkende activiteiten (bv. ongebruikelijke SQL-queries, mislukte inlogpogingen). - Gebruik **Azure SQL Auditing** om database-activiteiten te loggen. - **Back-up en herstel:** Zorg voor geautomatiseerde back-ups van je SQL-database met **Azure Backup** of geo-replicatie. Test regelmatig of herstel werkt. - **Toegangsbeheer:** Pas het principe van minimale privileges toe. Gebruik Multi-Factor Authentication (MFA) voor alle accounts en beheer toegang via **Azure AD**. - **Communicatieprotocollen:** Gebruik een gedeeld kanaal (bv. Microsoft Teams of een telefonische conferentielijn) voor intern communiceren. Houd een lijst met noodcontacten bij (inclusief externe partijen zoals hostingprovider of juridisch advies). **2. Detectie en Analyse** - **Signalen herkennen:** Let op waarschuwingen vanuit Defender for Cloud, ongebruikelijke netwerkverkeer (via NSG-stroomlogboeken) of klachten over trage prestaties. - **Classificatie:** Bepaal de ernst van het incident: - **Laag:** Kleine prestatieverstoring zonder beveiligingsrisico. - **Middel:** Gedeeltelijke uitval of verdachte activiteit. - **Hoog:** Ernstige inbreuk (bv. datalek, ransomware). - **Onderzoek:** Verzamel direct logboeken vanuit Azure Monitor en SQL-audit. Gebruik **Azure Sentinel** (optioneel) voor diepere analyse. Stel vast of de SQL-database gecompromitteerd is. **3. Inhouding en Uitschakeling (Containment & Eradication)** - **Directe acties:** - **Netwerkisolatie:** Wijzig NSG-regels (Network Security Groups) om verkeer naar de SQL-database te blokkeren, behalve vanuit vertrouwde IP-adressen. - **Toegang intrekken:** Schors verdachte gebruikersaccounts in Azure AD. - **Databasebeveiliging:** Wijzig wachtwoorden voor SQL-aanmeldingen en schakel de database over naar een alleen-lezen modus indien nodig. - **Verdere maatregelen:** - Scan op malware met **Microsoft Antimalware** (voor VM's). - Pas Azure-resources aan op basis van aanbevelingen vanuit Defender for Cloud. - Herstel de database vanuit een schone back-up als deze is geïnfecteerd. **4. Herstel (Recovery)** - **Databaseherstel:** Voer een herstel uit vanuit de laatste bekende goede back-up via Azure Portal. Test de functionaliteit na herstel. - **Diensten herstellen:** Herstart services geleidelijk en monitor opnieuw voor problemen. Pas eventueel schaalinstellingen aan om prestaties te optimaliseren. - **Verificatie:** Controleer of alle beveiligingsmaatregelen opnieuw actief zijn en of gebruikers weer normaal kunnen werken. **5. Nazorg (Post-Incident Activities)** - **Evaluatie:** Bespreek het incident met het team: wat ging goed, wat kan beter? Documenteer leerpunten. - **Rapportage:** Maak een samenvatting van de oorzaak, impact en genomen acties. Deel deze met betrokkenen (zonder gevoelige details). - **Verbeterplan:** Pas het responsplan aan op basis van de ervaring. Overweeg extra training voor het team of het implementeren van extra beveiligingslagen (bv. Azure Firewall). --- **Belangrijke communicatieprotocollen:** - **Intern:** Informeer medewerkers via een centraal kanaal (Teams/email) over storingen, zonder onnodige technische details. Houd updates frequent tijdens een crisis. - **Extern:** Alleen de Incidentleider communiceert naar klanten of partners, indien van toepassing. Wees transparant maar bescherm gevoelige informatie. - **Wettelijk:** Bij vermoeden van een datalek, raadpleeg direct juridisch advies om te voldoen aan de AVG. **Aanbevolen Azure-tools:** - Microsoft Defender for Cloud - Azure Monitor + Log Analytics - Azure SQL Database Auditing - Azure Backup - Azure Active Directory Dit plan biedt een gestructureerde aanpak om snel en effectief te reageren op incidenten. Zorg voor halfjaarlijkse tests (bv. een simulatie) om de paraatheid te waarborgen.