Natuurlijk, ik help je graag met het ontwikkelen van een incidentresponsplan voor je AWS-omgeving, gericht op datalekken en met aandacht voor je organisatie en resources. Hier zijn de best practices en stappen die je kunt volgen: 1. Voorbereiding - Inventariseer en documenteer alle belangrijke resources, vooral EC2-instances, en gerelateerde opslag en netwerken. - Stel een incidentrespons-team samen met leden van de IT-afdeling en het beveiligingsteam. - Definieer beleid en procedures voor datalekken, inclusief communicatie- en escalatieprotocollen. - Implementeer monitoring en logging: - Gebruik AWS CloudTrail voor API-activiteit. - Activeer CloudWatch voor real-time monitoring. - Gebruik AWS Config voor resource-inventarisatie en compliance. - Zorg voor Centralized Log Management (bijvoorbeeld met Amazon S3 of Elasticsearch). 2. Detectie en Analyse - Stel alarms in voor verdachte activiteiten, zoals ongewone toegangspogingen of datatransfers. - Gebruik AWS GuardDuty voor threat detection en beveiligingswaarschuwingen. - Analyseer logs om de omvang en aard van het datalek te bepalen. 3. Containment - Isoleren van geïnfecteerde of verdachte EC2-instances door ze te stoppen of te verwijderen. - Beperk verdere datalekken door netwerkbeperkingen toe te passen, bijvoorbeeld via security groups en network ACLs. - Verwijder of herstel compromitterende data indien mogelijk. 4. Eradicatie - Identificeer de oorzaak van het datalek, zoals kwetsbare services, misconfiguraties of onbeveiligde toegang. - Verwijder schadelijke bestanden of kwaadaardige code. - Pas beveiligingsmaatregelen aan om herhaling te voorkomen, zoals patching, configuratie-aanpassingen en versterking van toegangscontrole. 5. Herstel - Herstart en herstel van EC2-instances vanaf schone backups. - Controleer dat alle systemen weer veilig functioneren. - Monitor nauwkeurig op herhaling van incidenten. 6. Rapportage en Communicatie - Documenteer alle stappen en bevindingen. - Informeer interne stakeholders en indien nodig externe partijen (zoals klanten of autoriteiten) volgens wettelijke verplichtingen. 7. Post-incident Review - Evalueer de respons en identificeer verbeterpunten. - Pas het incidentresponsplan en beveiligingsmaatregelen aan op basis van lessen uit het incident. 8. Automatisering en Training - Automatiseer waar mogelijk detectie en reactieprocessen met AWS Lambda en andere tools. - Voer regelmatig oefeningen uit om het team voor te bereiden op incidenten. Door deze gestructureerde aanpak te volgen en je team goed voor te bereiden, kun je snel en effectief reageren op datalekken in je AWS-omgeving.

Zeker, hier is een gestructureerd incidentresponsplan op maat van uw AWS-omgeving, specifiek gericht op datalekken met EC2 als hoofdresource. Het plan volgt de best practices van het NIST-model (National Institute of Standards and Technology) en is aangepast aan uw organisatiestructuur. ### **AWS Datalek Incidentresponsplan (EC2-Gericht)** **Doel:** Snel en effectief reageren op bevestigde of vermoedelijke datalekken waarbij AWS EC2-instances betrokken zijn. --- #### **Fase 1: Voorbereiding (Preparatie) - Doe dit NU** Deze fase is cruciaal om vooraf uit te voeren. 1. **IAM (Identity and Access Management)** * **Principle of Least Privilege:** Zorg dat alle IAM-rollen en -gebruikers (voor IT en Beveiliging) alleen de minimale benodigde rechten hebben. Gebruik de IAM Access Analyzer. * **MFA (Multi-Factor Authentication):** Verplicht MFA voor alle root-accounts en IAM-gebruikers met uitgebreide rechten. * **Noodprocedures:** Creëer een "Break Glass"-procedure met een supergebruiker voor noodgevallen, beveiligd met MFA. 2. **Logging en Monitoring** * **AWS CloudTrail:** Zet CloudTrail aan in alle relevante AWS-regio's en archiveer de logs naar een afgeschermd S3-bucket. Dit logt alle API-activiteiten. * **Amazon GuardDuty:** Schakel deze threat-detectionservice in voor intelligente detectie van verdachte activiteiten in uw EC2-omgeving. * **VPC Flow Logs:** Activeer VPC Flow Logs voor alle VPC's en subnets om netwerkverkeer van/naar uw EC2-instances te monitoren. * **Amazon Inspector:** Gebruik Inspector regelmatig om kwetsbaarheden op uw EC2-instances te scannen. 3. **Communicatieplan** * Stel een communicatielijst op met contactgegevens (telefoon, email) voor het IT-team, beveiligingsteam en eventueel management. * Gebruik een beveiligd communicatiekanaal buiten de mogelijke gecompromitteerde systemen (bijv. Slack, Teams, of telefoon). 4. **Response Toolkit** * Zorg dat het beveiligingsteam toegang heeft tot en bekend is met AWS CLI, AWS Management Console en forensische tools. --- #### **Fase 2: Detectie & Analyse** *Wie: IT-afdeling & Beveiligingsteam werken samen.* 1. **Detectie:** Een waarschuwing komt binnen via (bijv.) GuardDuty, CloudTrail-alerts, een externe melding of een interne bevinding. 2. **Triaging:** * **Verzamel direct bewijs:** Gebruik CloudTrail om API-calls te onderzoeken. Zoek naar ongebruikelijke activiteiten (bijv. `RunInstances`, `AuthorizeSecurityGroupIngress` vanaf een verdacht IP-adres, `GetObject` naar een unknown S3-bucket). * **Controleer de EC2-instance(s):** * Is de instance nog actief? * Zijn er onverwachte wijzigingen in de Security Groups (poorten die open staan die niet horen)? * Zijn er onverwachte IAM-rollen aan de instance gekoppeld? * Zijn er verdachte processen actief op het besturingssysteem (gebruik EC2 Instance Connect of SSM Session Manager voor veilige toegang)? * **Scope bepalen:** Welke data is mogelijk gelekt? Hoeveel instances zijn betrokken? Wat is de bron van het lek? --- #### **Fase 3: Containment, Uitroeiing & Herstel** *Rolverdeling:* * **Beveiligingsteam:** Coördineert, analyseert, adviseert over containment. * **IT-afdeling:** Voert technische maatregelen uit in AWS. 1. **Containment (Onmiddellijke actie):** * **Netwerkisolatie:** * Wijzig de Security Group van de gecompromitteerde EC2-instance naar een Security Group die *geen* inkomend of uitgaand verkeer toestaat. * OF, koppel de instance van het subnet af (wijzig de subnet-ID) naar een geïsoleerd, leeg subnet. * **Snapshot voor forensisch onderzoek:** * Maak direct een EBS-snapshot van alle volumes van de gecompromitteerde instance. Dit is cruciaal voor latere analyse en als bewijs. Markeer deze als "Forensisch - Niet wijzigen". * **IAM-rollen:** Ontkoppel eventuele IAM-rollen van de gecompromitteerde instance. 2. **Uitroeiing:** * Identificeer en verwijder de oorzaak. Dit kan zijn: een kwaadaardige applicatie, een misbruikte gebruiker, een geëxploiteerde kwetsbaarheid. * Draai de geïnfecteerde instance niet meer op. Het is vaak veiliger om een schone instance op te starten. 3. **Herstel:** * Start een nieuwe EC2-instance op vanuit een vertrouwde, gehardende AMI (Amazon Machine Image). * Implementeer de laatste beveiligingspatches op de nieuwe instance. * Herstel de data vanuit een schone, recente backup (bijv. vanaf een EBS-snapshot van vóór het incident). * Voer een grondige beveiligingstest uit voordat u de nieuwe instance weer in productie neemt. --- #### **Fase 4: Post-Incident Activiteiten** *Wie: Gezamenlijk, geleid door het Beveiligingsteam.* 1. **Lessons Learned:** * Houd een evaluatiebijeenkomst met alle betrokken partijen. * Document het incident: oorzaak, impact, genomen acties, tijdlijn. * Wat ging er goed? Wat kan er beter? 2. **Verbeterplan:** * Pas het incidentresponsplan aan op basis van de geleerde lessen. * Implementeer aanvullende technische controles (bijv. strengere Security Groups, gebruik van AWS Systems Manager voor patchbeheer, regelmatig pentesten). 3. **Wettelijke verplichtingen:** * Bepaal of het datalek moet worden gemeld aan de toezichthoudende autoriteit (zoals de Autoriteit Persoonsgegevens in Nederland) en/of aan de betrokken personen, volgens de AVG/GDPR. ### **Samenvatting Snelstartacties bij Vermoeden van een Datalek:** 1. **ALERTEER:** Waarschuw onmiddellijk het beveiligingsteam en IT-leiding via het veilige communicatiekanaal. 2. **ISOLEER:** Verander de Security Group van de verdachte EC2-instance om al het verkeer te blokkeren. 3. **SNAPSHOT:** Maak direct een EBS-snapshot van de instance voor forensisch onderzoek. 4. **DOCUMENTEER:** Begin direct met het documenteren van alle genomen acties en bevindingen. Dit is cruciaal voor de analyse en eventuele wettelijke verplichtingen. Dit plan biedt een solide basis. U kunt het verder verfijnen door specifieke runbooks te maken voor verschillende scenario's (bijv. een geïnfecteerde webserver vs. een database-server).