Het opstellen van een Zero Trust-strategie voor externe partners en leveranciers vereist een gestructureerde aanpak die focust op identiteitsbeheer, least privilege-principes, continue evaluatie en naleving van relevante standaarden. Hier zijn enkele best practices en technologieën die ik aanbeveel: 1. Authenticatie en Identiteitsbeheer - Implementatie van sterke multi-factor authenticatie (MFA): Gebruik bijvoorbeeld hardware tokens, biometrie of authenticator apps (zoals Microsoft Authenticator of Google Authenticator) om wachtwoordzwaktes te compenseren. - Privileged Access Management (PAM): Beperk toegang tot alleen de benodigde systemen en data, en beheer deze toegang centraal. - Federatieve identiteitsbeheersystemen: Gebruik SAML, OpenID Connect of OAuth 2.0 voor veilige en gestandaardiseerde identiteits- en toegangsverificatie. 2. Toegangsbeheer - Least Privilege Principe: Geef externe partners enkel de minimale toegangsrechten die noodzakelijk zijn voor hun taken (bijvoorbeeld alleen lezen van data en systeemlogs). - Role-Based Access Control (RBAC): Definieer duidelijke rollen en toegangsrechten per partnertype. - Just-In-Time (JIT) toegang: Verleen tijdelijke toegang voor specifieke taken, die automatisch vervalt. - Zero Trust Network Access (ZTNA): Vervang traditionele VPN’s door ZTNA oplossingen die per sessie en op basis van context toegang verlenen. 3. Continue Monitoring en Beveiliging - Geavanceerde loganalyse: Gebruik SIEM-systemen (Security Information and Event Management) om verdachte activiteiten te detecteren. - Behavior Analytics: Monitor afwijkingen in het gedrag van externe gebruikers om mogelijke inbreuken vroegtijdig te identificeren. - Regelmatige audits en reviews van toegangsrechten: Verifieer periodiek of toegangsrechten nog steeds passend zijn. - Implementatie van real-time alerts voor ongebruikelijke activiteiten. 4. Technologieën en Tools - Identity and Access Management (IAM)-platforms: zoals Azure AD, Okta of Ping Identity. - ZTNA-oplossingen: zoals Cisco Duo, Zscaler, Palo Alto Networks Prisma Access. - Endpoint Security: Beveilig apparaten van externe partijen met endpoint-beveiliging en regelmatige updates. - Automatisering en Orkestratie: Gebruik tools om toegangsrechten automatisch te beheren en incidenten snel te escaleren. 5. Naleving en Governance - Data Privacy: Zorg dat alle maatregelen GDPR-conform zijn, met nadruk op dataminimalisatie en transparantie. - ISO 27001: Documenteer je beveiligingsmaatregelen, voer risicoanalyses uit en onderhoud een continu verbeterproces. - Bewustwording en training: Informeer externe partners over beveiligingsbeleid en best practices. 6. Implementatie en Cultuur - Stel duidelijke policies op voor externe toegang. - Communiceer regelmatig met partners over beveiligingsverwachtingen. - Zorg voor een incident response plan dat ook externe partijen omvat. Door deze best practices en technologieën te combineren, creëer je een robuuste Zero Trust-strategie die de risico’s minimaliseert, compliance waarborgt en de beveiliging van je data en systemen versterkt.

Zeker, hierbij een praktisch stappenplan en aanbevelingen voor een Zero Trust-strategie afgestemd op uw situatie met externe IT-dienstverleners en softwareconsultants. ### Uitgangspunten van Zero Trust voor Externe Partijen Bij Zero Trust gaat het om "never trust, always verify". Omdat uw partners extern zijn, is het fundament: **toegang verlenen op basis van de minimale benodigde rechten, voor een beperkte tijd, en continu controleren of die toegang nog legitiem is.** De traditionele VPN-benadering ("eenmaal binnen heeft men toegang tot het netwerk") wordt vervangen door een veel granularer model. --- ### Aanbevolen Best Practices en Technologieën Hieronder volgen de aanbevelingen per domein, specifiek toegespitst op uw vereisten. #### 1. Authenticatie: Sterker dan alleen Wachtwoord + MFA Uw huidige MFA is een goede eerste stap, maar kan worden versterkt binnen Zero Trust. * **Best Practice:** Implementeer **Multi-Factor Authenticatie (MFA) op basis van context**. * Gebruik waar mogelijk **FIDO2-security keys** (bijv. YubiKey) of een **MFA-app** (bijv. Microsoft Authenticator, Duo) in plaats van SMS. Dit is sterker en minder vatbaar voor phishing. * **Context-aware authenticatie:** Stel beleid in dat niet alleen om een wachtwoord en MFA vraagt, maar ook meeweegt: * **Locatie:** Is de gebruiker aan het inloggen vanaf een bekend (goedgekeurd) IP-adres van de partner? * **Apparaatstatus:** Is het apparaat waarvan wordt ingelogd compliant? (bijv. beveiligd wachtwoord, antivirus actief, besturingssysteem up-to-date). Dit vereist integratie met een Endpoint Detection and Response (EDR) of Mobile Device Management (MDM)-tool. * **Tijd:** Is de toegangspoging binnen de afgesproken werkuren? * **Aanbevolen Technologie:** * **Identity Provider (IdP) met Conditional Access:** Gebruik een IdP zoals **Azure Active Directory (Azure AD)** of **Okta**. Deze platforms maken geavanceerd Conditional Access-beleid mogelijk, waarmee u bovenstaande contextregels kunt afdwingen. #### 2. Toegangsbeheer: Van VPN naar Granulaire Toegang Vervang of versterk de brede VPN-toegang door precisie-toegangscontrole. * **Best Practice: Implementeer Zero Trust Network Access (ZTNA).** * **Principe:** In plaats van toegang tot het hele netwerk, krijgt een gebruiker alleen toegang tot de specifieke applicatie of het specifieke data-opslagsysteem (bijv. een logserver of database) die hij nodig heeft. De connectie is "micro-geïsoleerd". * **Toepassing voor u:** Uw partners hebben alleen leestoegang tot data en systeemlogs. Creëer aparte ZTNA-verbindingen naar: 1. Het logbeheersysteem (bijv. Splunk, Elastic Stack). 2. De database(s) met alleen-lezen rechten. * **Just-In-Time (JIT) Toegang:** Verleen toegang niet permanent. Geef partners toegang voor een specifieke periode (bijv. 4 uur) voor een onderhoudstaak. Daarna vervalt de toegang automatisch. Dit minimaliseert het aanvalsoppervlak. * **Aanbevolen Technologie:** * **ZTNA-oplossingen:** **Zscaler Private Access (ZPA), Cloudflare Zero Trust, Twingate, of Netskope Private Access.** Deze tools zijn speciaal gebouwd voor dit model en integreren vaak met uw bestaande IdP. #### 3. Continue Monitoring en Beoordeling: Blijven Controleren Zero Trust is geen eenmalige implementatie, maar een continu proces. * **Best Practice: Implementeer Continue Risicobeoordeling.** * **User and Entity Behavior Analytics (UEBA):** Monitor het gedrag van gebruikersaccounts. Als een account opeens vanuit een ongebruikelijke locatie of op vreemde tijden inlogt en grote hoeveelheden logs downloadt, moet dit een alarm triggeren. * **Sessie-monitoring:** Houd actieve sessies in de gaten. Als er verdachte activiteiten zijn tijdens een sessie, kan deze automatisch worden beëindigd. * **Apparaatcompliance-check:** Voer periodieke checks uit tijdens de sessie om te verifiëren dat het apparaat nog steeds voldoet aan het beveiligingsbeleid. * **Aanbevolen Technologie:** * **Security Information and Event Management (SIEM):** Een SIEM zoals **Microsoft Sentinel, Splunk ES, of IBM QRadar** kan logs van uw IdP, ZTNA-oplossing en applicaties samenbrengen en UEBA-functionaliteit bieden. * **Extended Detection and Response (XDR):** Een XDR-platform kan gedrag over meerdere lagen (netwerk, endpoint, cloud) correlatie en detectie van geavanceerde dreigingen. --- ### Integratie met uw Compliance-eisen (GDPR & ISO 27001) * **GDPR (AVG):** * **Data Minimalisatie:** ZTNA en het principe van least privilege access ondersteunen data-minimalisatie direct. Partners zien alleen de data die strikt nodig is. * **Toegangslogboeken:** De uitgebreide logging van de ZTNA- en SIEM-oplossing helpt u te voldoen aan de eis om toegang tot persoonsgegevens te kunnen monitoren en rapporteren. * **ISO 27001:** * **A.9 Toegangsbeheer:** Uw hele Zero Trust-model is een directe implementatie van dit controle-domein. * **A.12 Bewaking:** De continue monitoring met SIEM/XDR dekt de eisen voor het bewaken van systemen op afwijkingen. * **Documentatie:** Zorg dat uw Zero Trust-beleid, procedures en rollen duidelijk zijn gedocumenteerd in uw Information Security Management System (ISMS). ### Stappenplan voor Implementatie 1. **Identificeer en Classificeer Assets:** Maak een complete lijst van alle systemen, data en logs waar externe partners toegang toe nodig hebben. Classificeer deze op gevoeligheid. 2. **Kies en Implementeer een Identity Provider (IdP):** Centraliseer authenticatie en stel context-aware MFA-beleid in. 3. **Selecteer en Implementeer een ZTNA-oplossing:** Vervang de brede VPN-toegang door gerichte, applicatie-specifieke toegang. Begin met een pilot voor één partner of één applicatie. 4. **Stel Toegangsbeleid Op:** Definieer op basis van "least privilege" wie, wat, wanneer en onder welke voorwaarden mag openen. Gebruik JIT-toegang waar mogelijk. 5. **Implementeer Monitoring Tools:** Sluit uw IdP en ZTNA-oplossing aan op een SIEM of XDR-platform voor centrale bewaking en detectie. 6. **Train en Communiceer:** Informeer uw partners over de nieuwe werkwijze, de voordelen en hun verantwoordelijkheden (bijv. het beveiligen van hun eigen apparaten). Door deze aanpak te volgen, bouwt u een robuust beveiligingsmodel dat de risico's van externe toegang aanpakt en tegelijkertijd voldoet aan strenge compliance-vereisten.