Natuurlijk! Hier is een raamwerk voor Schone Architectuur (Clean Architecture) dat specifiek is afgestemd op een gezondheidszorgbeheersysteem met focus op HIPAA-naleving in een gereguleerde industrie: 1. Kernprincipes van het raamwerk: - Scheiding van verantwoordelijkheden - Naleving als kernvereiste - Beveiliging en privacy geïntegreerd in elke laag - Flexibiliteit voor audits en documentatiebeheer 2. Gelaagde Architectuur: a. **Entiteitenlaag (Domain Layer)**: - Bevat de kerngegevens en bedrijfsregels (bijv. patiëntgegevens, medische gegevens) - Strikte scheiding van nalevingslogica; bevat geen directe referenties naar infrastructuur of externe systemen - Nalevingscontroles: validaties, encryptievereisten, toegangslimieten b. **Use Case / Applicationlaag**: - Bevat de bedrijfsprocessen en workflows (bijv. patiëntregistratie, medische rapportages) - Voert nalevingscontroles uit (bijv. authenticatie, toestemming verificatie) - Logica voor het beheren van audit trails (bijv. logging van wie wat wanneer heeft gedaan) c. **Interface / Adapterlaag**: - Interfacedefinities voor externe systemen (bijv. EPD-systemen, authenticatieproviders) - Documentatiebeheer: Logische koppelingen voor het vastleggen van communicatie, dataveranderingen en toegang - API's en user interfaces die voldoen aan beveiligings- en privacy-eisen d. **Infrastructuurlaag**: - Implementatie van opslag (bijv. beveiligde databases, versleutelde opslag) - Beveiligingsmaatregelen: encryptie, toegangscontrole, monitoring - Auditmechanismen: automatische logregistratie, audit trails, rapportagetools - Naleving van HIPAA-eisen zoals audit logs, data encryptie, toegangscontrole 3. Nalevings- en auditmechanismen integreren: - **Audit Trails**: Elke actie die patiëntgegevens beïnvloedt wordt automatisch gelogd met details over gebruiker, tijdstip, aard van de actie - **Documentatiebeheer**: Versiebeheer van policies, procedures en logs, met toegankelijke en traceerbare records - **Beveiligingscontroles**: Rolgebaseerde toegangscontrole (RBAC), versleuteling (at-rest en in-transit), authenticatie en autorisatie - **Rapportage en compliance checks**: Automatische gegenereerde rapporten voor auditors, periodieke controles 4. Structurering voor naleving: - **Segregatie van gegevens**: Gescheiden opslag van gevoelige gegevens - **Privacypolicies implementeren**: In de use case laag, met automatische naleving - **Automatisering van controles**: Scripts en tools voor continue naleving en detectie van afwijkingen 5. Documentatiebeheer: - Centraliseer documentatie van policies, procedures en logging - Gebruik metadata en tagging voor snelle toegang en audits - Bewaking van documentversies en wijzigingsgeschiedenis 6. Integratie van auditmechanismen: - Automatische logging bij elke dataverwerking - Integratie met SIEM-systemen (Security Information and Event Management) - Regelmatige auditrapporten en compliance reviews **Samenvatting:** Een gestructureerd, gelaagd raamwerk dat compliance centraal stelt, met nadruk op beveiliging, audit, en documentatie, ondersteunt een HIPAA-conform gezondheidszorgbeheersysteem. Door duidelijke scheiding van verantwoordelijkheden en integratie van auditmechanismen in elke laag garandeer je naleving, traceerbaarheid en dataveiligheid. Heeft u verdere specificaties of vragen?

Zeker, hier is een raamwerk voor Schone Architectuur toegespitst op een gezondheidszorgbeheersysteem met HIPAA-naleving. Dit ontwerp benadrukt scheiding van zorgen, traceerbaarheid en integratie van compliance-controles. --- ### **Schone Architectuur Raamwerk voor een HIPAA-conform Gezondheidszorgbeheersysteem** #### **1. Overzicht en Principes** Het centrale idee is dat naleving (compliance) een **doorsnijdende zorg** is, verweven in alle lagen, niet slechts een extra laag. HIPAA-vereisten (privacy, beveiliging, beschikbaarheid) sturen technische en procesmatige keuzes. **Kernprincipes:** - **Gegevensminimalisatie:** Alleen strikt noodzakelijke gezondheidsgegevens (Protected Health Information - PHI) worden verzameld en verwerkt. - **Standaardgebruikersrechten:** Gebruikers hebben alleen toegang tot gegevens die absoluut nodig zijn voor hun taak (Principle of Least Privilege). - **Onveranderlijkheid en Traceerbaarheid:** Alle toegang tot en wijzigingen van PHI worden gelogd en kunnen niet worden gewist. - **Scheiding van Belangen:** Businesslogica is geïsoleerd van frameworks, UI en databases, waardoor wijzigingen voor naleving beheersbaar blijven. --- #### **2. Laagopbouw en Verantwoordelijkheden voor Naleving** Het raamwerk bestaat uit de klassieke concentrische lagen, waarbij elke laag specifieke compliance-verantwoordelijkheden heeft. Afhankelijkheden gaan alleen naar binnen, naar de kern toe. **Laag 1: Domein (Entities & Bedrijfsregels)** * **Doel:** Bevat de kernentiteiten en onveranderlijke bedrijfsregels. Dit is het hart van de applicatie. * **HIPAA-focus:** * **Entiteiten:** Definieer entiteiten zoals `Patient`, `Behandelaar`, `MedischDossier`, `Toestemming`. Deze entiteiten encapsuleren de validatieregels voor PHI (bijv., een geldig patiënt-ID-formaat). * **Bedrijfsregels:** Implementeer domeinspecifieke logica, zoals "Een patiënt moet schriftelijke toestemming geven voeg een behandelaar aan zijn dossier toe." Deze regels zijn heilig en onafhankelijk van externe frameworks. **Laag 2: Applicatie (Use Cases)** * **Doel:** Bevat de use cases (toepassingsspecifieke workflows) die coördineren hoe de entiteiten en externe middelen samenwerken. * **HIPAA-focus:** * **Gedetailleerde Logging:** Elke use case (bijv. `RaadpleegPatientDossierUseCase`) is verantwoordelijk voor het initiëren van een **audit trail**. Voordat een actie wordt uitgevoerd, logt het: `wie`, `wat`, `wanneer` en `waarom`. * **Autorisatiecontrole:** Use cases valideren of de aangemelde gebruiker (bijv. een arts) bevoegd is voor deze specifieke actie op dit specifieke patiëntdossier. * **Transactiebeheer:** Zorgt dat workflows die PHI wijzigen atomair zijn (alles of niets). **Laag 3: Interface Adapters** * **Doel:** Vertaalt data tussen de externe wereld en het applicatiedomein. * **HIPAA-focus:** * **Controllers (Web API):** * Authenticatie: Integreer met sterke authenticatiemethoden (multi-factor authenticatie). * Inputvalidatie: Valideer en ontsmet alle invoer om injectie-aanvallen te voorkomen. * Versleuteling in Rust: Zorg dat alle data-in-transit versleuteld is (TLS 1.3+). * **Gateways/Repositories (Data Access):** * Definieer interfaces (abstractions) voor data-access. De implementatie zit in de buitenste laag. * **`IAuditLogRepository`:** Voor het opslaan van auditgebeurtenissen. * **`IPatientRepository`:** Voor toegang tot patiëntgegevens. * **Presenters/Views (UI):** * Maskeren van PHI: Zorg ervoor dat in UI-lijsten alleen gedeeltelijke gegevens worden getoond (bijv. "P*** Jansen"). * Sessiebeheer: Automatische logout bij inactiviteit. **Laag 4: Frameworks & Infrastructuur (Buitenste Laag)** * **Doel:** Bevat alle externe tools: de database, web frameworks, queueing systemen, etc. * **HIPAA-focus:** * **Database:** * **Versleuteling in Rust:** PHI wordt in de database versleuteld opgeslagen (at-rest encryption). Gebruik database-native encryptie of een key management service. * **Database Audit Trail:** Maak, waar mogelijk, gebruik van database-triggers om alle wijzigingen aan kritieke tabellen te loggen, als een secundaire controle. * **Infrastructuur:** * **Logging & Monitoring:** Centraliseer alle logs (applicatie, database, server) in een beveiligd SIEM (Security Information and Event Management) systeem. Stel alerts in voor verdachte activiteiten (bijv. een gebruiker die 's nachts veel dossiers opvraagt). * **Back-up & Herstel:** Back-ups worden regelmatig, versleuteld gemaakt en getest. Er is een gedocumenteerd disaster recovery-plan. * **Patchbeleid:** Een formeel proces voor het tijdig toepassen van beveiligingspatches. --- #### **3. Documentatiebeheer als Code** Behandel compliance-documentatie als een integraal onderdeel van de codebase om deze actueel en versioned te houden. * **Repository-structuur:** ``` /src # Applicatiecode /docs/compliance /hipaa # HIPAA-specifieke documentatie - risk-assessment.md - policies.md (Gebruikersbeleid, wachtwoordbeleid) /architecture # Architectuurdiagrammen (bijv. met C4 model) /procedures Uitvoeringsprocedures (bijv. respons op datalek) /scripts/audit # Scripts om compliance-rapporten te genereren ``` * **Automatisering:** Gebruik CI/CD-pipelines om: 1. Wijzigingen in de `compliance/` map te tracken. 2. Automatisch geannoteerde architectureldiagrammen te genereren vanuit de code. 3. Compliance-tests te draaien (bijv. "test dat geen PHI in logbestanden wordt geschreven"). --- #### **4. Integratie van Auditmechanismen** Auditing is niet een feature, maar een fundamenteel ontwerpprincipe. * **Gecentraliseerde Audit Log Service:** * Maak een dedicated `AuditService` in de **Applicatielaag** die door alle use cases wordt aangeroepen. * **Loggegevens:** Gebruiker, timestamp, gebeurtenistype (`CREATE`, `READ`, `UPDATE`, `DELETE`), resource-ID (bijv. patiënt-ID), IP-adres, en de **reden voor toegang** (bijv. "Behandeling in spoedeisende hulp"). * **Onveranderlijke Logs:** Auditlogs worden **append-only** geschreven naar een beveiligd, gescheiden datastore. Toegang tot deze logs is strikt gecontroleerd. * **Automatische Rapportage:** * Implementeer geplande jobs (bijv. wekelijks) die automatisch auditrapporten genereren, zoals: * "Toegangsrapport voor een specifieke patiënt" (om aan verzoeken van patiënten te voldoen). * "Rapport van gebruikers die buiten hun normale werkschema actief waren". * Stel automatische alerts in voor pogingen tot policy-overtredingen. * **Audit-API:** * Voorzie een beveiligde API-endpoint waarmee geautoriseerde auditors (intern of extern) direct en programmatisch de auditlogs kunnen bevragen, zonder directe database-toegang. ### **Conclusie** Dit raamwerk legt de verantwoordelijkheid voor HIPAA-naleving vast in de architectuur zelf. Door compliance een eerste-klas burger te maken in het ontwerp—van de domeinentiteiten tot de infrastructuur—creëer je een systeem dat niet alleen functioneel is, maar ook inherent controleerbaar, veilig en veerkrachtig is tegen audit- en beveiligingsrisico's. De sleutel is consistentie en automatisering: elke wijziging in de codebase moet de compliance-status expliciet meenemen.