Natuurlijk! Een goede documentatiestrategie voor refactoring in een Java Spring Boot microservice helpt niet alleen bij het vastleggen van je beslissingen, maar ook bij het waarborgen van de begrijpelijkheid en onderhoudbaarheid voor junior ontwikkelaars. Hier is een gestructureerde aanpak: 1. **Refactoring Logboek / Changelog** - **Datum van verandering**: Wanneer is de refactoring uitgevoerd? - **Doel van de refactoring**: Waarom is deze wijziging gemaakt? (bijvoorbeeld: verbeterde leesbaarheid, performance optimalisatie, bugfix) - **Omschrijving van de verandering**: Kort maar duidelijk beschrijven wat er is veranderd. - **Voor en na vergelijking**: Eventueel codefragmenten of referenties naar oude en nieuwe implementaties. 2. **Rationale / Motivatie** - **Waarom was deze refactoring nodig?** Leg uit welke problemen of technische debt je wilde aanpakken. - **Alternatieven overwogen**: Indien van toepassing, benoem andere opties en waarom deze niet gekozen zijn. - **Verwachte voordelen**: Bijvoorbeeld: betere testbaarheid, snellere reactiesnelheid, eenvoudiger onderhoud. 3. **Impactanalyse** - **Geleidelijke effecten**: Welke onderdelen van de codebase worden beïnvloed? (bijvoorbeeld: API endpoints, service logica, data modellen) - **Afhankelijkheden**: Welke modules, bibliotheken of externe systemen kunnen beïnvloed worden? - **Regressietests**: Welke tests werden uitgevoerd om regressie te voorkomen? - **Prestaties**: Zijn er impact op snelheid of resourcegebruik? 4. **Technische details** - **Code snippets / voorbeelden**: Voorbeeld van de refactored code met uitleg. - **Design patterns of principes**: Benoem gebruikte patronen of principes (bijvoorbeeld: SOLID, DRY). - **Configuratiewijzigingen**: Eventuele aanpassingen in configuratiebestanden zoals application.properties. 5. **Toekomstige onderhoudbaarheid** - **Aanbevelingen**: Tips voor verdere optimalisaties of aandachtspunten. - **Documentatie updates**: Link naar bijbehorende documentatie of API-specificaties. - **Testgevallen**: Beschrijving van nieuwe of aangepaste tests. 6. **Gebruiksvriendelijkheid voor junior ontwikkelaars** - **Duidelijke taal**: Vermijd jargon en leg technische keuzes uit in begrijpelijke bewoordingen. - **Visuele hulpmiddelen**: Diagrammen of flowcharts voor complexe veranderingen. - **Stap-voor-stap uitleg**: Als er refactoringstappen waren, beschrijf deze chronologisch. 7. **Tools en methoden** - **Versiebeheer**: Regelmatig commits met duidelijke berichten. - **Code review**: Documenteer feedback en beslissingen uit code reviews. - **Automatisering**: Gebruik tools zoals Javadoc, Markdown-documentatie, of wiki’s (bijvoorbeeld Confluence) voor centrale opslag. --- **Kort samengevat**: - Leg vast *wat*, *waarom*, *hoe* en *wat het effect is* van elke refactoring. - Gebruik eenvoudige taal en visuele hulpmiddelen. - Zorg dat documentatie gemakkelijk te vinden en te begrijpen is voor junior ontwikkelaars. - Houd je documentatie up-to-date en integreer het in je ontwikkelproces. Door deze aanpak te volgen, creëer je een overzichtelijke en leerzame bron die de continuïteit en kwaliteit van je codebase versterkt.

Absoluut. Hier is een praktische strategie voor het documenteren van refactoring-beslissingen in een Spring Boot microservice, specifiek afgestemd op duidelijkheid voor junior ontwikkelaars. ### Overkoepelende Strategie: "Documenteer als onderdeel van de code" Het doel is om de documentatie zo dicht mogelijk bij de code zelf te plaatsen, zodat deze nooit verouderd raakt en direct zichtbaar is voor iedereen die de code leest. --- ### 1. Wat vast te leggen: De Essentiële Informatie Voor elke significante refactoring moet je deze elementen vastleggen: * **1. Het "Waarom" (De Rationale):** * **Het probleem:** Wat was er mis met de oude code? Was het onleesbaar, traag, moeilijk te testen, of in strijd met ontwerpprincipes (bv. SOLID)? * **De aanleiding:** Was het een bug, een verzoek van een senior, onderdeel van een tech story, of persoonlijke initiative? * **Het doel:** Wat hoop je te bereiken? Bijv.: "Leesbaarheid verbeteren", "Technische schuld verminderen", "Uitbreidbaarheid vergroten voor feature X". * **2. Het "Wat" (De Verandering):** * **Benoem het refactoring-patroon:** Gebruik de officiële naam. Bijv.: "Extract Method", "Replace Conditional with Polymorphism", "Introduce Parameter Object". Dit helpt junior developers de patronen te leren herkennen en op te zoeken. * **Samenvatting:** Een korte, duidelijke beschrijving in gewone taal. "Heb de grote `processOrder()` methode opgesplitst in drie kleinere methodes: `validateOrder()`, `calculatePrices()`, en `persistOrder()`." * **3. De Impact:** * **Risico's:** Zijn er side effects? Is er iets dat nu anders zou kunnen falen? (Bijv.: "De volgorde van validatie is gewijzigd.") * **Testimpact:** Moesten bestaande tests worden aangepast? Zijn er nieuwe tests geschreven? Dit benadrukt het belang van tests. * **Prestaties:** Is er een meetbare impact op performance (positief of negatief)? --- ### 2. Hoe het vast te leggen: De Praktische Tools Gebruik een combinatie van de volgende methoden, van meest naar minst belangrijk: #### **A. In de Code (Git Commit Berichten) - MEEST CRUCIAAL** Dit is je eerste en belangrijkste verdedigingslinie. Een goed commitbericht vertelt het hele verhaal. * **Commit Bericht Conventie (volg een template):** ```bash refactor(OrderService): vervang conditionele logica met strategy pattern **Probleem:** De `calculateShippingCost` methode was een grote switch-case die moeilijk uit te breiden was voor nieuwe carriers. **Oplossing:** Introduced het Strategy Pattern. Elke carrier (PostNL, DHL) heeft nu zijn eigen klasse met een `calculate` methode. **Impact:** - Maakt toevoegen van nieuwe carriers veel eenvoudiger. - Bestaande API (`OrderService.ship()`) is unchanged; geen breaking changes. - Nieuwe tests toegevoegd voor `DHLShippingStrategy`. - Bestaande tests aangepast om de nieuwe strategy factory te mocken. Zie ADR #2024-001 voor meer context over deze architecturale keuze. ``` #### **B. In de Code (Comments & Annotaties) - voor context op methodeniveau** Gebruik JavaDoc of comments om de *intentie* achter een specifieke keuze uit te leggen. * **Voor een klasse:** Leg uit waarom dit pattern bestaat. ```java /** * Implementeert het Strategy Pattern voor het berekenen van verzendkosten. * @see <Naam van het PR/Issue> voor de rationale achter deze refactor. * Geïntroduceerd om de open/closed principle te volgen en uitbreiding te vereenvoudigen. */ public interface ShippingStrategy { double calculate(Order order); } ``` * **Voor een niet-forthcoming keuze:** Leg uit waarom iets *niet* is gedaan. ```java // Deze methode is bewust niet opgesplitst (ondanks de lengte) omdat de // volgorde van de stappen cruciaal is en de leesbaarheid zou afnemen // als ze gescheiden worden. Zie discussie in PR #45. public void processTransaction() { ... } ``` #### **C. Buiten de Code (ADR - Architecture Decision Record)** Voor grote, architecturale refactors die van invloed zijn op meerdere services of het ontwerp fundamenteel veranderen. * **Wat het is:** Een lichtgewicht document in Markdown-formaat in een `/docs/adr` map in je repository. * **Waarom voor juniors:** Het structureert de gedachtegang en laat zien dat software-ontwerp een reeks afwegingen is. * **Templatevoorbeeld (`docs/adr/2024-001-use-strategy-pattern-for-shipping.md`):** ```markdown # ADR 2024-001: Gebruik Strategy Pattern voor verzendkostenberekening ## Status Geaccepteerd ## Context De `OrderService` bevatte een monolithische `calculateShippingCost` methode met een groeiende switch-case statement. Elke keer dat een nieuwe carrier werd toegevoegd, moest deze kernmethode worden gewijzigd, wat het risico op regressie vergrootte. ## Decision We hebben het Strategy Pattern geïmplementeerd. We introduceren een `ShippingStrategy` interface en concrete implementaties voor elke carrier (`PostNLStrategy`, `DHLStrategy`). ## Consequences **Positief:** - Voldoet aan de Open/Closed Principle. - Makkelijker te testen (geïsoleerde unit tests per strategy). - Duidelijker en beter onderhoudbare code. **Negatief:** - Iets meer classes in de codebase. - Ontwikkelaars moeten het pattern begrijpen. ``` #### **D. Buiten de Code (PR/Branch Beschrijvingen)** Gebruik je version control platform (GitLab, GitHub, etc.) als discussie- en documentatieplatform. * **Template voor een PR beschrijving:** * **Voordat:** Screenshot of codeblock van de oude, problematische code. * **Na:** Screenshot of codeblock van de nieuwe, gerefactorde code. * **Waarom deze verandering?** Link naar een issue of leg het probleem uit. * **Hoe is het opgelost?** Beschrijf het patroon en de stappen. * **Test instructies:** Hoe kan een junior developer deze change testen? * **Checklist:** Hebben alle tests het gedaan? Is de documentatie bijgewerkt? --- ### Samenvattend Stappenplan voor een Refactor: 1. **Begin met een Issue/Ticket:** Beschrijf het *probleem* dat je gaat oplossen. 2. **Creëer een Feature Branch:** Bijv. `refactor/shipping-strategy-pattern`. 3. **Code & Test:** Voer de refactor uit en pas tests aan/schrijf nieuwe. 4. **Commit:** Schrijf een **uitgebreid, descriptief commitbericht** met de template. 5. **Open een Pull Request:** Vul de PR-beschrijving in met voor/na code en context. 6. **Review:** Laat een senior developer reviewen. Deze review is ook documentatie! 7. **Merge:** Voeg de branch samen met de mainline. 8. **(Optioneel) ADR:** Voor een architectuurwijziging, schrijf een ADR en link ernaar vanuit je code of commit. Deze aanpak zorgt voor een natuurlijke, duurzame stroom van documentatie die junior ontwikkelaars begeleidt en leert *waarom* de code eruitziet zoals hij eruitziet.